Ένα βράδυ του Μαΐου, γύρω στη 1 τα ξημερώματα κι ενώ χάζευα στο ίντερνετ, ο Louis C.K ανακοίνωσε τις ημερομηνίες της νέας του παγκόσμιας περιοδείας. Για τον Louis θα σας μιλήσω πιο αναλυτικά σε άλλο κείμενο, το μόνο που χρειάζεται να γνωρίζετε προς το παρόν είναι πως πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους κωμικούς και δημιουργούς, εν γένει, της εποχής μας. Και, κυρίως, είναι ο πιο αγαπημένος μου άνθρωπος στον κόσμο.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν αυτής της ανακοίνωσης, πήγαν κάπως έτσι: ξύπνησα τον φίλο μου που κοιμόταν στον καναπέ, του εξήγησα με λογικά επιχειρήματα γιατί φέτος πρέπει να βάλουμε στην άκρη τις διακοπές σε νησί και να ξοδέψουμε όλα μας τα χρήματα σε ένα ολιγοήμερο ταξίδι στο εξωτερικό για χάρη του Louis C.K. (τα εξής ψύχραιμα: «Θα μείνουμε ταπί αλλά θα είναι η καλύτερη ημέρα της ζωής μας!», «Η θάλασσα είναι υπερεκτιμημένη!» και άλλα παρεμφερή), τον έπεισα, παραδόξως, σχετικά εύκολα και τον άφησα να διαλέξει τη χώρα στην οποία θα πηγαίναμε να δούμε το show. Τα εισιτήρια κλείστηκαν επί τόπου και, κάπως έτσι, οι φετινές μας καλοκαιρινές διακοπές αποφασίστηκε πως θα είναι μια εβδομάδα στο Άμστερνταμ.
Η μόνη επαφή που είχα μέχρι τότε με το Άμστερνταμ ήταν μια περίπου 10ωρη παραμονή με την μητέρα μου όταν ήμουν 15 χρονών κι ενώ ταξιδεύαμε προς Βρυξέλλες, από την οποία δεν θυμόμουν σχεδόν τίποτα. Η αλήθεια, ωστόσο, ήταν πως δεν είχα σε ιδιαίτερη υπόληψη την ολλανδική πρωτεύουσα. Λίγο τα κλισέ που ακολουθούν τη φήμη της (οι Βιτρίνες, τα coffee shop κλπ), λίγο το ότι προτιμούσα να πάμε στην Ιρλανδία από το «γραφικό» Άμστερνταμ, ας πούμε τέλος πάντων πως δεν ήμουν και εντελώς ενθουσιασμένη με τον προορισμό που επιλέξαμε. Αλλά Βορράς είναι αυτός, πόσο άσχημα μπορεί να ήταν;
Μετά από μία γεμάτη εβδομάδα στο Άμστερνταμ και αφού, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, έχουν περάσει δύο εβδομάδες από την ημέρα που επιστρέψαμε και τα όσα ζήσαμε στις Κάτω Χώρες έχουν κατακαθίσει για τα καλά μέσα μου, μπορώ να δηλώσω με απόλυτη βεβαιότητα πως θέλω να μετακομίσω στο Άμστερνταμ και να ζήσω εκεί μέχρι να πεθάνω. Και αφού πεθάνω, να με κάψουν και να σκορπίσουν τις στάχτες μου στον ποταμό Amstel. Και, αν έχω αποκτήσει παιδιά μέχρι τότε, να ζήσουν κι αυτά εκεί για πάντα.
Δεν ξέρω αν χρειάζεται να το τραβήξω κι άλλο από τα μαλλιά για να καταλάβετε τον παθιασμένο έρωτα που νιώθω πλέον για το Άμστερνταμ. Μάλλον όχι.
Το Άμστερνταμ είναι μια πόλη που σε καθηλώνει πριν καν πατήσεις το πόδι σου στην πόλη. Μόλις το αεροπλάνο αρχίζει να παίρνει στροφή στον αέρα και να ετοιμάζεται για προσγείωση, η εικόνα που εμφανίζεται στο στρογγυλό παράθυρο της καμπίνας μοιάζει σαν να ανήκει σε κάποιον άλλο πλανήτη.
Αφού προσγειωθείς, η κατάσταση δεν αλλάζει ιδιαίτερα. Το Άμστερνταμ είναι ένας άλλος πλανήτης. Ένας πλανήτης όπου όλοι οι δημόσιοι χώροι είναι πεντακάθαροι και τακτοποιημένοι σε βαθμό OCD, όπου οι ποδηλάτες ξεπερνούν σε αριθμό τα αυτοκίνητα και τους πεζούς αλλά και οι τρεις αυτές ομάδες ακολουθούν κατά γράμμα τον Κ.Ο.Κ. και σέβονται η μία την άλλη, όπου η σύγχρονη αρχιτεκτονική έρχεται και δένει τέλεια με την ιστορία και την παράδοση του τόπου και, ακόμα κι αν περπατάς σε υποβαθμισμένες ή βιομηχανικές περιοχές δεν μπορείς να μη θαυμάσεις τον σχεδιασμό των κτιρίων και την προσεκτικά μελετημένη δομή των δρόμων και των οικοδομικών τετραγώνων, όπου οι ντόπιοι μιλάνε αγγλικά σαν να είναι η μητρική τους γλώσσα (όλοι χωρίς εξαιρέσεις, από τον ελεγκτή στο τραίνο και τον ψιλικατζή μέχρι τον μπάρμαν, τον αστυνομικό και την περαστική γιαγιά στο δρόμο) και σκοτώνονται να σε εξυπηρετήσουν, ήρεμα και ευγενικά (μην πιστεύετε τα περί ψυχρότητας των Βόρειων, το ότι είναι άνθρωποι ήπιων τόνων δεν σημαίνει πως δεν έχουν τρόπους), όπου μπορείς να πληρώσεις παντού με κάρτα, μέχρι και στο σαντουιτσάδικο στο μετρό, και κανείς δεν θα σου πει «αχ ξέρετε έχουμε παραγγείλει το μηχάνημα αλλά δεν έχει έρθει ακόμα», όπου αν πας σε ένα από τα δεκάδες πάρκα της πόλης, εκτός από το ότι θα πάθεις ένα μικρό σοκ από το επίπεδο καθαριότητας και φροντίδας στο οποίο βρίσκονται όλα ανεξαιρέτως, θα πετύχεις άπειρους κατοίκους να απολαμβάνουν το lunch break από τη δουλειά τους, όπου για κάθε κανάλι και καναλάκι του ποταμού που διασχίζει το Άμστερνταμ αξίζει να γραφτεί μια νουβέλα, όπου όλο τον Αύγουστο η πόλη πλημμυρίζει από φεστιβάλ και υπαίθριες εκδηλώσεις κάθε είδους που πραγματοποιούνται σε κάθε γειτονιά, πάνω σε βάρκες, σε δρόμους ή ταράτσες, ένας πλανήτης όπου, για να μην μακρηγορώ αν και είναι αργά για αυτό πλέον, ένας ξένος καταλαβαίνει για πρώτη φορά στη ζωή του τη φράση «τόπος για να ζεις».
Προσπαθώντας να προετοιμαστώ όσο καλύτερα μπορούσα για το ταξίδι και θέλοντας να φτιάξω μια πλήρη λίστα με ό,τι άξιζε πραγματικά να δούμε/φάμε/πιούμε/βιώσουμε στο Άμστερνταμ, μακριά από τουριστικές παγίδες και πρόσκαιρους εντυπωσιασμούς, ανακάλυψα μια εφαρμογή που κατέληξε να γίνει προέκταση του χεριού μου καθ' όλη την παραμονή μου στην πόλη.
Η εφαρμογή αυτή ονομάζεται Ulmon και, βάσει εμπειρίας πια, σας εγγυώμαι πως είναι ό,τι χρειάζεται ένας ταξιδιώτης που έχει εμμονή με τις λεπτομέρειες και την οργάνωση και θέλει να ξεψαχνίσει κάθε νέο προορισμό του μέχρι το μεδούλι. Η λειτουργία της Ulmon είναι πολύ απλή: κατεβάζεις την εφαρμογή στο κινητό σου, φτιάχνεις το προφίλ σου και δημιουργείς μια νέα λίστα για το επικείμενο ταξίδι σου, π.χ. «1 εβδομάδα στο Άμστερνταμ». Αρχικά προσθέτεις τα μέρη που έχεις συγκεντρώσει μέχρι τώρα ψάχνοντάς τα στη μπάρα αναζήτησης (δύσκολα να μην βρεις κάποιο) ενώ ταυτόχρονα η Ulmon τα «καρφιτσώνει» στον χάρτη και σου εμφανίζει κριτικές, σχόλια και πληροφορίες για αυτά. Στην πορεία, βάσει των επιλογών σου, σου προτείνει διάφορα κείμενα από τον παγκόσμιο ηλεκτρονικό Τύπο τα οποία θα σου δώσουν κι άλλες πληροφορίες και προτάσεις για τον τόπο στον οποίο βρίσκεσαι.
Πολύ σημαντικό: η Ulmon έχει προνοήσει για εσένα και σου δίνει τη δυνατότητα να κατεβάσεις τον χάρτη της περιοχής που θες σε offline έκδοση, ούτως ώστε αν μείνεις χωρίς σήμα πάνω που προσπαθείς να βρεις εκείνο το Ταϋλανδέζικο των 5 αστέρων που βρίσκεται χωμένο κάπου στην Chinatown του Άμστερνταμ, ο χάρτης να συνεχίζει ακάθεκτος τη λειτουργία του. Το έπαθα, με έσωσε, μη το παραλείψετε.
Κάπου εδώ ήρθε η ώρα να σταματήσω τις περιγραφές και τις σάλτσες και να σας παραθέσω τα σημαντικότερα sos του Άμστερνταμ, τα μέρη που πραγματικά δεν πρέπει να χάσετε όταν επισκεφθείτε αυτή την μαγική πόλη, όλα τους δοκιμασμένα και καρατσεκαρισμένα από τη γράφουσα. Φυσικά πρόκειται περί υποκειμενικής επιλογής, περί ορέξεως και τα καθέκαστα, προσπάθησα όμως να συμπεριλάβω τα μέρη που θα κάνουν όλες τις καρδιές να σκιρτήσουν, ανεξαρτήτως γούστου και προτιμήσεων. Και πιστέψτε με, θα σκιρτήσουν.
Βόλτα
Φανταστική αγορά, υβρίδιο λαϊκής και πανηγυριού με ολίγον από υπαίθριο παζάρι, ιδανικό αν θες να νιώσεις πιο ντόπιος και από ντόπιο.
Μικρό αλλά πλούσιο υπαίθριο παζάρι βιβλίων (αγγλικά και ολλανδικά), αφισών, καρτών, χαρτών και μικροπραγμάτων στη καρδιά της πόλης.
Ή «Οι 9 Δρόμοι» ή εκεί που θα βρεις τα πιο ψαγμένα (sic) μαγαζιά ρούχων και αξεσουάρ ή εκεί που θα βρεις τα καλύτερα μπαρ/καφέ/εστιατόρια ή εκεί που βρίσκεται το αρχιτεκτονικό «φιλέτο» της πόλης ή το αρχηγείο της indie κοινότητας ή Η ΠΙΟ ΟΜΟΡΦΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ. Συγγνώμη, την αγαπάω.
Στεγασμένη αγορά αλλά κατά βάση εκθεσιακός χώρος που αξίζει να κάνεις μια βόλτα και να πιεις έναν καφέ.
Ο Βοτανικός Κήπος του Άμστερνταμ, μικρός, προσεγμένος, υπέροχος.
Το μεγαλύτερο και πιο εντυπωσιακό πάρκο του Άμστερνταμ, γεμάτο λίμνες και κόσμο που διαβάζει βιβλία κάτω από τα δέντρα με τα ποδήλατά τους «ξαπλωμένα» στα πόδια τους. Πάρτε τυριά, αλλαντικά, stroopwafels και ένα μπουκάλι λευκό κρασί από το σούπερ μάρκετ, απλώστε το κουβερτάκι (ή απλά το τζάκετ σας) στο γρασίδι, βγάλτε τα παπούτσια και λιποθυμήστε από ευτυχία.
Η Chinatown του Άμστερνταμ βρίσκεται στην περιοχή Zeedijk και καλύτερα να την ψάξετε με αυτό το όνομα γιατί αλλιώς δεν θα τη βρείτε ποτέ. Επιβάλλεται μια βόλτα στους δρόμους της, όπου μεταξύ άλλων θα δοκιμάσετε το καλύτερο ταϊλανδέζικο που έχετε φάει ποτέ.
Από τις καλύτερες υπαίθριες αγορές της πόλης, αρκεί να τη βρείτε ανοιχτή γιατί έχει λίγο περίεργα ωράρια.
Φαγητό (από πρωινό, καφέ και μεσημεριανό σνακ μέχρι δείπνο)
Ομελέτες που φέρνουν δάκρυα συγκίνησης. Δεν κάνουν κρατήσεις και κατά 99% θα πρέπει να περιμένετε στο δρόμο μέχρι να αδειάσει κάποιο τραπέζι αλλά 1. αδειάζουν πολύ γρήγορα και 2. αξίζει όσο τίποτα.
Τα ολλανδικά pancakes μοιάζουν περισσότερο με ανοιχτές κρέπες και εδώ θα φάτε τα δεύτερα πιο νόστιμα του Άμστερνταμ, σε ένα σκοτεινό, παραδοσιακό κτίριο με δοκάρια στο ταβάνι και μπολ με σιρόπι σφενδάμου σε κάθε τραπέζι.
Εδώ όμως, θα φάτε τα πιο νόστιμα pancakes του Άμστερνταμ -αν όχι του κόσμου. Αφού ανεβείτε την πιο απότομη και στενή σκάλα της Ευρώπης, φτάνετε σε ένα λιλιπούτειο χώρο που φιλοξενεί μόλις τέσσερα τραπέζια και μια στριμωγμένη κουζινούλα. Οι τοίχοι είναι καλυμμένοι με φωτογραφίες της βασιλικής οικογένειας της Ολλανδίας, από το ταβάνι κρέμονται τσαγερά και κατσαρόλες, ένας πανύψηλος Ολλανδός μαγειρεύει και ένας μικρόσωμος Ασιάτης σερβίρει και σημειώνει τις κρατήσεις. Βασικά, είναι σαν να μπαίνεις μέσα σε κάποιο sitcom. Αν δεν κάνετε κράτηση δεν υπάρχει περίπτωση να βρείτε τραπέζι αλλά το θέμα είναι πως η κράτηση γίνεται επί τόπου. Δηλαδή, πας, ο μικρόσωμος Ασιάτης σου λέει πως δεν υπάρχει τραπέζι (ποτέ δεν υπάρχει), τσεκάρει πότε θα έχει (σε 20 λεπτά, σε μισή ώρα, σε δύο ώρες), σου λέει αν θες να το κρατήσει ή αν θες να κάνεις κράτηση για την επόμενη μέρα και μετά σου λέει «ωραία, αλλά μην αργήσετε γιατί μετά από 10 λεπτά το δίνουμε». Επίσης, είναι από τα ελάχιστα μέρη στο Άμστερνταμ που δέχεται μόνο μετρητά. Μετά όμως έρχεται το pannenkoeken και αναγαλλιάζει το είναι σου.
Όσο περιμένετε να αδειάσει τραπέζι στο Pannenkoekenhuis Upstairs, πηγαίνετε δυο βήματα πιο κάτω και πιείτε ένα καφέ στον πιο κουκλίστικο φούρνο του κέντρου, ο οποίος διαθέτει μια εκνευριστικά μεγάλη και λαχταριστή ποικιλία από σπιτικές πίτες και τάρτες -δοκιμάστε τις άλλη μέρα όμως, μη χαλάσετε την όρεξή σας πριν τα pancakes. Αν καταφέρετε να πιάσετε ένα από τα τρία τραπεζάκια στην μικροσκοπική βεράντα στο πίσω μέρος του φούρνου που αγναντεύει στο κανάλι, θα έρθω να σας βρω και να σας σφίξω το χέρι.
Παλιός κινηματογράφος που μετατράπηκε σε υπέροχο καφέ με δικά του βιολογικά προϊόντα και λογική «clean eating». Ό,τι πρέπει για πρωινό ή μεσημεριανό σνακ.
Η παραδοσιακή, η βαριά, η πρόστυχη ολλανδική κουζίνα στα καλύτερά της. Φανταστικός χώρος, ιδανικός για μια βροχερή μέρα, μικρό, περιεκτικό μενού και γεύσεις που δύσκολα θα ξεχάσετε.
Ίσως το πιο μεγάλο μπέργκερ που έχετε φάει ποτέ, σίγουρα ένα από τα πέντε πιο νόστιμα που έχετε δοκιμάσει στη ζωή σας. Μην κάνετε μόνο το λάθος να πάτε χωρίς κράτηση. Ναι, κι εδώ, τι τα θέλετε, τρώει πολύ ο κόσμος στο Άμστερνταμ.
Υπάρχουν πολλές επιλογές για καλό ταϊλανδέζικο στην Chinatown, εδώ όμως θα φάτε πραγματικά υπέροχα και πληρώνοντας τόσο-όσο. Επίσης, εξαιρετική εξυπηρέτηση και παρά τον μικρό χώρο, μπορείς να φας σαν άνθρωπος και όχι με άλλους δέκα να σε σκουντάνε -όπως συμβαίνει στα περισσότερα εστιατόρια της περιοχής.
Ποτό (και όχι μόνο)
Περίπου 130 ολλανδικές ετικέτες μπύρας, σχεδόν 70 από αυτές draft, φωτεινός, όμορφος χώρος που παραπέμπει σε κλασική μπυραρία άλλης εποχής, barmen με μαύρα γιλέκα και «στρατιώτες» στο πόστο τους και ένας υπεύθυνος πραγματική μορφή που θα σου λύσει όλες τις απορίες και θα βρει την ιδανική μπύρα για εσένα. Ξεκινήστε χαλαρά και όχι κατευθείαν με τη μπύρα που έχει 14% αλκοόλ. Ή κάντε ό,τι θέλετε, διακοπές είστε, ζήστε το.
Το πιο όμορφο και στρατηγικά τοποθετημένο καφέ για να ξεκουράσετε το πονεμένο σας κορμί από το περπάτημα πριν συνεχίσετε την περιήγηση στην πόλη. Ατελείωτο χάζεμα στο ποτάμι κόσμου που δεν σταματά ποτέ, ατελείωτο χάζεμα στο πραγματικό ποτάμι που δεσπόζει απέναντί σας και μια πραγματικά θεϊκή μηλόπιτα, σπεσιαλιτέ του μαγαζιού.
Κρυμμένη στη βιομηχανική πλευρά του Άμστερνταμ στο λιμάνι, αυτή η φανταστική παμπ διαθέτει μια ηλιόλουστη προβλήτα για να πιεις τη μπύρα σου χαζεύοντας την πόλη από την απέναντι πλευρά ή να φας ένα από τα λαχταριστά σάντουιτς και μπέργκερ του μενού στη σκιά των δέντρων, ανάμεσα σε χίπστερς, χίπηδες, οικογένειες, παρέες 20ρηδων και ντόπιους.
Το μέρος που τα '90s δεν πέθαναν ποτέ, που ο Kurt Cobain σε κοιτάζει από τις σκάλες, ο Πιγκουίνος του Danny DeVito από το Batman Returns (δηλαδή την καλύτερη ταινία της σειράς) γελά σατανικά πάνω από τον δερμάτινο καναπέ, οι Alice in Chaines παίζουν unplugged δίπλα στο μπιλιάρδο και οι Pixies σπάνε κιθάρες στην πλωτή βεράντα πάνω στο ποτάμι, που βρίσκεται κρυμμένη στο πίσω μέρος του μπαρ. Θα μπορούσα να γράψω ολόκληρο βιβλίο για το Soundgarden. Θα μπορούσα να ζήσω μέσα στο Soundgarden. Πηγαίνετε και θα καταλάβετε.
Πολύ κοντά στο Vondelpark βρίσκεται αυτό το ρετρό διαμάντι που ανακάλυψα τυχαία χάρη στην Ulmon. Πολλά και φανταστικά κοκτέιλ σε χαμηλές τιμές για τα δεδομένα του Άμστερνταμ (δηλαδή τιμές Ελλάδας), μουσική μεσοπολεμικής Γερμανίας στα ηχεία, η πιο cosy διακόσμηση που σε κάνει να νιώθεις σπίτι σου και μια πανέμορφη 60άρα ιδιοκτήτρια να σημειώνει στον μαυροπίνακα τη σούπα της ημέρας.
Για πρωινό και καφέ, για μεσημεριανή μπύρα, για βραδινό ποτό ανάμεσα σε hip 30άρηδες και σε μερικά από τα πιο παλιά και επιβλητικά κτίσματα της πόλης.
Αν αγαπάτε τη τζαζ, μη διανοηθείτε να φύγετε από το Άμστερνταμ χωρίς να έχετε παρακολουθήσει ένα live εδώ. Έχει κάτι σχεδόν κάθε βράδυ και, εκτός αυτού, είναι από τα πλέον κλασικά ποτάδικα της πόλης.
Παίρνετε το φέρι και περνάτε απέναντι, στη βορειότερη πλευρά του Άμστερνταμ, όπου βρίσκεται ένας από τους εντυπωσιακότερους χώρους διασκέδασης που έχετε συναντήσει. Φαγητό, ποτό, μουσική, χορός, ηλιοθεραπεία, αμμουδιά, όλα βρίσκονται μαζεμένα στο Pllek. Απλά σημειώστε το τελευταίο δρομολόγιο του φέρι μην περάσετε το βράδυ στη παραλία. Όχι πως θα ήταν άσχημα δηλαδή.
Ό,τι διαβάσατε παραπάνω, χωρίς το φέρι και την αμμουδιά αλλά με περισσότερα events.
Υπέροχη μπυραρία στους 9 Δρόμους για ατελείωτη φωτοσύνθεση και μια υπερυψωμένη θέση τραπεζιού που θα σας κάνει να νιώθετε σαν πασάς στα Γιάννενα.
Δισκάδικο
Σε περίπτωση που τα flea markets και τα παζάρια δεν καλύψουν τις μουσικές σας ανάγκες, το (τεράστιο πλέον) Concerto θα σας αναγκάσει να ξοδέψετε και τα τελευταία χρήματα που θα σας έχουν μείνει στο πορτοφόλι.
Σημειώσεις:
- Δεν ασχολήθηκα με κλασικούς τουριστικούς προορισμούς του Άμστερνταμ γιατί μπορείτε να τους βρείτε σε οποιονδήποτε ταξιδιωτικό οδηγό. Το μόνο που έχω να σας συμβουλεύσω είναι να αποφύγετε το Μουσείο/Σπίτι της Άννας Φρανκ, το Torture Museum και το Madame Tussauds γιατί είναι το απόλυτο χάσιμο χρόνου και θα φάτε τα νιάτα σας στις ουρές. Δώστε προτεραιότητα στο υπέροχο Rijksmuseum, στο μουσείο NEMO και στο μουσείο φωτογραφίας FOAM. Όλα τους διαφορετικά και με τρομερές εκθέσεις όποια εποχή κι αν πάτε.
- Η πλατεία Dam δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον, δηλαδή αν έχετε πάει στην πλατεία του duomo οποιασδήποτε ιταλικής πόλης δεν πρόκειται να ενθουσιαστείτε με το θέαμα. Αξίζει όμως ένα πέρασμα μόνο και μόνο για να δείτε το διασκεδαστικό χάος από ανθρώπους και οχήματα που επικρατεί.
- Η Red Light District μπορεί να έχει κακή φήμη αλλά τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι πανέμορφο σημείο για βόλτα -μόνο βόλτα, μην ασχοληθείτε με τα μαγαζιά, είναι όλα η χαρά του τουρίστα. Οι περισσότερες βιτρίνες έχουν πια κλείσει ή είναι παρατημένες και οι ελάχιστες που λειτουργούν σου προκαλούν περισσότερο θλίψη και οργή για την κατάσταση των γυναικών που βλέπεις μέσα σε αυτές παρά οτιδήποτε άλλο. Να πάτε, ωστόσο, είναι πραγματικά ενδιαφέρουσα περιοχή.
- Νοικιάστε ποδήλατο μόνο αν:
- πιστεύετε πως είστε ικανός ποδηλάτης
- έχετε μελετήσει τον K.O.K του Άμστερνταμ
- είστε φύσει ψύχραιμος άνθρωπος
- θέλετε να δείτε πώς λειτουργεί το σύστημα υγείας της Ολλανδίας και να υπολογίσετε τον χρόνο ανταπόκρισης του ασθενοφόρου μετά την κλήση
Όχι, αλήθεια, οι Ολλανδοί ποδηλάτες (δηλαδή όλοι οι Ολλανδοί) είναι τρελοί, μην πατήσετε πετάλι αν δεν είστε ΕΝΤΕΛΩΣ σίγουροι για αυτό που πάτε να κάνετε.
- Οι συγκοινωνίες είναι εξαιρετικές και πάντα στην ώρα τους. Αν σκοπεύετε να μείνετε αρκετές μέρες είναι προτιμότερο να βγάλετε μια κάρτα διαδρομών (OV chipkaart) την οποία μπορείτε να γεμίζετε ηλεκτρονικά με χρήματα και να χρησιμοποιείτε παντού. Υπάρχουν κι άλλες επιλογές σε κάρτες ΜΜΜ, αλλά αυτή είναι η πιο οικονομική επιλογή αν μείνετε πάνω από μια εβδομάδα.
- Γενικά το Άμστερνταμ είναι αρκετά ακριβό οπότε φροντίστε να φτιάξετε ένα πρώτο πλάνο εξόδων πριν ταξιδέψετε. Καλό είναι επίσης να γνωρίζετε πως για κάποιο λόγο που ακόμα δεν έχω καταλάβει, πολλά καταστήματα (συνήθως εστιατόρια και καφέ) δέχονται μόνο κάρτες Maestro. Φροντίστε λοιπόν είτε να έχετε κάποια μετρητά πάντα πάνω σας είτε την εν λόγω πιστωτική/χρεωστική, για να μην τρέχετε σε κατάσταση μέθης να βρείτε το κοντινότερο ΑΤΜ το οποίο, spoiler alert, δεν είναι ποτέ κοντά. Μου έτυχε, δεν ήταν διασκεδαστικό, δεν θα το πρότεινα.