Η φυγή των ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό και οι λόγοι της είναι το θέμα εκτενούς ρεπορτάζ του Reuters, με τίτλο «Greek businesses move abroad to escape austerity» (ελληνικές επιχειρήσεις φεύγουν στο εξωτερικό για να γλιτώσουν τη λιτότητα).
Ένα από τα παραδείγματα που παρατίθενται είναι η περίπτωση του επιχειρηματία Προκόπη Μακρή, ο οποίος «θεωρεί πως η μεταφορά στη Βουλγαρία πριν τρία χρόνια είναι η καλύτερη απόφαση που πήρε ποτέ». Ο κ. Μακρής έκλεισε την εταιρεία επίπλων που είχε και άνοιξε μια επιχείρηση που βοηθά άλλους επιχειρηματίες να μεταφερθούν στη Βουλγαρία «για να ξεφύγουν από έναν φόρο 29%, ο οποίος εκτινάχτηκε από τότε που η Αθήνα υιοθέτησε τη λιτότητα στο πλαίσιο του διεθνούς προγράμματος στήριξης».
«Βομβαρδιζόμαστε από φόρους στην Ελλάδα, οι επιχειρήσεις εξοντώνονται» λέει ο ίδιος, μιλώντας από το γραφείο του στο Πετρίτσι, βουλγαρική πόλη 12 χλμ από τα σύνορα με την Ελλάδα.
Η κρίση, όπως υπογραμμίζεται, έχει κάνει πολλές επιχειρήσεις να μεταφερθούν από την Ελλάδα και άλλες χώρες που πλήττονται από κρίσεις χρέους να μεταφερθούν σε χώρες όπως η Βουλγαρία ή η Κύπρος. Ειδικά στη Βουλγαρία (με τον εταιρικό φόρο του 10%), οι ελληνικής ιδιοκτησίας επιχειρήσεις έχουν αυξηθεί στις 17.000 από τις 2.000 που ήταν το 2010. Η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει μια σειρά φορολογικών ελέγχων σε συνεργασία με τη Βουλγαρία για να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για πραγματικές «μετακομίσεις» ή απλά για αλλαγές διεύθυνσης. «Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις σε γειτονικές χώρες ίσως στην πραγματικότητα να είναι πιο οικονομικά ενεργές στην Ελλάδα» λέει ο Γιώργος Πιτσιλής, γγ Δημοσίων Εσόδων, προσθέτοντας πως υποψιάζεται ότι πολλές εταιρείες χρησιμοποιούν βουλγαρικές εταιρείες- «βιτρίνες». «Ίσως να βρεθούν σύντομα στη δυσάρεστη θέση να πληρώσουν φόρο και στις δύο χώρες, συν τα πρόστιμα».
Οι εταιρείες που έχουν μεταφερθεί από την Ελλάδα παράγουν περίπου 5 δισ. ευρώ ετησίως και απασχολούν περίπου 53.000 ανθρώπους, σύμφωνα με δεδομένα για το 2014 από την ελληνική πρεσβεία στη Σόφια. Οι αριθμοί αυξάνονται: 3.642 ελληνικές επιχειρήσεις έχουν εγγραφεί στα βουλγαρικά μητρώα μέχρι τώρα αυτό το έτος, τη στιγμή που όλο το 2015 ήταν 3.262. Η Βουλγαρία λέει πως θα μοιραστεί στοιχεία με την Ελλάδα για να βοηθήσει στους ελέγχους.
«600 χλμ βόρεια της Αθήνας, τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα σφύζουν από κίνηση...σε δύο μικρά βιομηχανικά πάρκα 5 χλμ εντός της Βουλγαρίας, ελληνικές πινακίδες βρίσκονται παντού, διαφημίζοντας αποθηκευτικούς χώρους και χώρους για γραφεία» αναφέρει το Reuters.
«Ο εφοριακός στην Ελλάδα παίρνει 70-90% των κερδών, η Ελλάδα απλά δεν σε αφήνει να ζήσεις» λέει ο 50χρονος Γιώργος Καλαϊτζόγλου, επιχειρηματίας που μετέφερε την επιχειρηματική του δραστηριότητα του (logistics) στη Βουλγαρία από τη Θεσσαλονίκη. Χρειάστηκε λίγες ημέρες για να εγγράψει την εταιρεία του στη Βουλγαρία. Το 80% των προϊόντων που διαχειρίζεται εισάγονται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες και μετά εξάγονται στους πελάτες του στην Ελλάδα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα περιοχής που έχει πληγεί από τη φυγή των επιχειρήσεων είναι οι Σέρρες. Η φυγή αυτή έχει προκαλέσει αύξηση της ανεργίας στο 29,1% το 2015, από το 13,8% όπου ήταν πριν πέντε χρόνια. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ έχει πέσει 15% στα 9.676 ευρώ για την περιοχή- το 2008 ήταν 11.421, ενώ τα μέλη του Επιμελητηρίου Σερρών έχουν μειωθεί στα 10.000 από τα 17.000 που ήταν προ κρίσης. Από τις 7.000 που έκλεισαν, οι 1.000 πήγαν στη Βουλγαρία, τονίζει ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου, Χρήστος Μέγκλας. «Οι Σέρρες είναι ένα ζωντανό παράδειγμα του πώς οι πλούσιοι έγιναν φτωχοί...ήμασταν ένας από τους πιο πλούσιους νομούς, και τώρα είμαστε ανάμεσα στους πιο φτωχούς».