Πριν από λίγες ημέρες το Πεδίον του Άρεως «φόρεσε» για άλλη μία φορά τα γιορτινά του. Αυτό συμβαίνει τα τελευταία τρία χρόνια κατά τις εορταστικές περιόδους του Πάσχα, αλλά κυρίως των Χριστουγέννων.
Εκείνες τις ημέρες το πάρκο μετατρέπεται σε κέντρο πολιτισμού και γεμίζει από πάγκους με κάθε λογής προϊόντα, εκδηλώσεις και νέους καλλιτέχνες που έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τη δουλειά τους, οικογένειες, παιδικά χαμόγελα, παρέες.
Τις υπόλοιπες ημέρες κανένας δεν θυμάται ή δεν θέλει να θυμάται το «πάρκο της ανομίας», όπως έχουν συνηθίσει πλέον να αποκαλούν οι κάτοικοι της περιοχής το Πεδίον του Άρεως.
Ακόμη όμως κι οι προσπάθειες για να ενταχθεί το μεγαλύτερο πάρκο της Αθήνας στο ευρύτερο κλίμα της εορταστικής περιόδου είναι πρόχειρες και στέφονται με αποτυχία.
Το Πεδίον του Άρεως μπορεί να «βάζει» μία στο τόσο τα γιορτινά του, η στολή που επιλέγουν να του «φορέσουν» όμως είναι κακοραμμένη, φθαρμένη και γεμάτη μπαλώματα. Κι αυτό γιατί μπορεί κάποτε να αποτελούσε έναν επίγειο παράδεισο, ο οποίος βρισκόταν καλά φυλαγμένος στο κέντρο της Αθήνας, η σημερινή εικόνα του όμως δεν θυμίζει σε τίποτα κάτι ανάλογο.
Τα θέατρα, οι καφετέριες, τα μεζεδοπωλεία, τα οποία άλλοτε κοσμούσαν το Πεδίον του Άρεως, δεν υπάρχουν πια. Όχι γιατί έχουν αντικατασταθεί από πιο εκσυγχρονισμένα κτίρια, όπως εύλογα θα υπέθετε ο κοινός νους. Αλλά επειδή εγκαταλείφθηκαν, συνθέτοντας με την πάροδο των χρόνων ένα τοπίο πιο αποκαρδιωτικό κι από αυτό των πόλεων – φαντάσματων.
Εκείνο που είναι σε θέση να αντικρίσουν οι σύγχρονοι επισκέπτες του πάρκου είναι μία απέραντη έκταση, η οποία βρίσκεται ακόμα στη φάση της «ανάρρωσης», προσπαθώντας να ξεπεράσει τα πολλαπλά σοκ που υφίσταται μέρα με τη μέρα. Κι έπειτα υπάρχουν και οι γνωστές παρέες των ηλικιωμένων που βρίσκονται κάθε πρωί στο πάρκο, αποτελώντας κατά κάποιον τρόπο τη μοναδική γέφυρα με το παρελθόν.
«Εδώ ερχόμαστε μόνο τα πρωινά για να περνάμε την ώρα μας. Από το μεσημέρι και μετά δεν πατάει κανένας. Όταν πέφτει το σκοτάδι, το Πεδίον του Άρεως μετατρέπεται σε άβατο. Επικρατεί φόβος. Τότε η περιοχή τους ανήκει». Aυτά είναι τα λόγια των ηλικιωμένων, οι οποίοι δεν εξηγούν σε ποιους ακριβώς αναφέρονται, μιας και πλέον η ταυτότητα αυτών των ανθρώπων αποτελεί κοινό μυστικό για τους κατοίκους της γύρω περιοχής. «Παλιά ήταν όλα αλλιώς. Το πάρκο σήμαινε τα πάντα» και τα μάτια τους γεμίζουν με νοσταλγία.
Η παρακμή του πάρκου ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ενώ το 2008 άρχισαν οι εργασίες για την ανάπλαση του, η οποία στοίχισε 9.663.990 ευρώ, δημιουργώντας προσδοκίες. Ωστόσο, τα έργα δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ κι όσα από αυτά κατάφεραν ανά περιόδους να υλοποιηθούν, δεν ήταν εύκολο να συντηρηθούν, εξαιτίας των τακτικών βανδαλισμών και των αυθαίρετων παρεμβάσεων που λαμβάνουν χώρα στο Πεδίον του Άρεως από περιθωριακές ομάδες ατόμων - κυρίως άστεγων και τοξικοεξαρτημένων – και που έχουν ως αποτέλεσμα τη διαίρεσή του σε δύο ζώνες: την προσβάσιμη και την απαγορευμένη.
Μιλώντας στη HuffPost Greece για την κατάσταση η οποία επικρατεί σήμερα στο πάρκο των 277 στρεμμάτων, η Αντιπεριφερειάρχης Αττικής, Κυπριανίδου Ερμίνα αναφέρει: «Όλοι γνωρίζουμε τα συσσωρευμένα προβλήματα, τις φθορές στις βασικές υποδομές και τις διαχειριστικές αστοχίες που πηγάζουν από τη μη ολοκλήρωση του έργου της ανάπλασης του Πεδίου του Άρεως κατά τις προηγούμενες διοικητικές περιόδους».
«Από την αρχή της θητείας μας στόχος μας είναι το Πεδίον του Άρεως να προσφέρεται καθημερινά στους πολίτες για ψυχαγωγία κι άθληση, ως οφείλει» τονίζει η κυρία Κυπριανίδου, ενώ κάνοντας έναν σύντομο απολογισμό όσων έχει πετύχει η Περιφέρεια Αττικής τα τελευταία δύο χρόνια, σημειώνει: «Σε ότι αφορά στο Πράσινο υλοποιείται εξωτερική εργολαβία για τη συντήρηση και αναβάθμιση του πρασίνου με εμφανές αποτέλεσμα το πάρκο να αλλάζει καθημερινά μορφή.
Συστηματικά γίνεται το πότισμα του άλσους, ενώ για πρώτη φορά στην λογική της ανακύκλωσης, χρησιμοποιούνται βιοθρυμματιστές κλαδιών για τη δημιουργία οργανικών λιπασμάτων. Στόχος είναι η προσεκτική διαχείριση του υφιστάμενου πράσινου για την εξυγίανση, αναζωογόνηση και ανανέωση του. Στην κατεύθυνση αυτή μέχρι σήμερα έχουν τοποθετηθεί 6.000 φυτά και 600 δέντρα».
Σε ότι αφορά στην καθαριότητα του πάρκου, η Αντιπεριφερειάρχης Αττικής επισημαίνει ότι το προσωπικό της Δ/νσης Πάρκων και Αλσών πραγματοποιεί πλέον συστηματικό καθημερινό καθαρισμό, ενώ ταυτόχρονα - στο πλαίσιο της συνεργασίας τους – ο Δήμος Αθηναίων έχει αναλάβει να καθαρίζει τρεις φορές την εβδομάδα το πάρκο.
Αναφορικά με τις συνθήκες ασφάλειας, η κυρία Κυπριανίδου υπογραμμίζει: «Παρότι η Αστυνόμευση του Πάρκου δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας Αττικής προχωρήσαμε σε Προγραμματική Συμφωνία με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ενώ συνεχίσαμε να κάνουμε παρεμβάσεις για αύξηση του αριθμού των τακτικά διενεργουμένων από αυτούς περιπολιών. Για την αντιμετώπιση της δε της φύλαξης του πάρκου, η Αντιπεριφερειάρχης προσθέτει ότι πλέον υλοποιείται εξωτερική εργολαβία η οποία παρέχει 24ωρη φύλαξη με οχήματα, πεζές περιπολίες και έλεγχο των εισόδων-εξόδων του Πάρκου σε συνεργασία με την ΕΛΑΣ.
Ωστόσο, παρά τις επιδιώξεις της Περιφέρειας Αττικής για να αλλάξει η φυσιογνωμία του Πεδίου του Άρεως, παρά τις επιμέρους δράσεις σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων να διατηρηθεί καθαρός ο χώρος, τα κοινωνικά προβλήματα εξακολουθούν να υφίστανται.
«Έγιναν κάποιες προσπάθειες οι οποίες ήταν αποσπασματικές και χωρίς συνέχεια», αναφέρει ο Δημήτρης Τσιαμπούρης, από την Επιτροπή Κατοίκων για το Πεδίον του Άρεως. «Προϋπόθεση για την επιτυχία κάθε σχεδίου είναι ότι όταν προγραμματίζεις κάτι δεν χρειάζεται να είναι μεγαλεπήβολο. Όταν φτιάχνεις ένα δημόσιο έργο πρέπει να είναι βιώσιμο. Δεν θα ήθελα να σχολιάσω αν ήταν καλό ή κακό το έργο της ανάπλασης, αλλά αναμφίβολα το πρόβλημα έγκειται στη συντήρηση», συνεχίζει, ενώ παραδέχεται πως τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει κάποια θετικά βήματα όσον αφορά στην καθαριότητα του πάρκου και τη διαχείριση του πρασίνου.
Από την πλευρά του ο Μανώλης Μπαχλιτζανάκης, πρόεδρος του Αναπτυξιακού και Εξωραϊστικού Συλλόγου «Αθηνά» που δραστηριοποιείται στην περιοχή επισημαίνει ότι τα κρούσματα της παραβατικότητας συνεχίζουν να είναι πολλά και καθημερινά. «Χωρίς να τα απαριθμήσω στον χώρο του Πεδίου του Άρεως γίνονται τα πάντα. Πάμε από το κακό στο χειρότερο», σημειώνει και στρέφοντας τα βέλη του προς την Περιφέρεια Αττικής σχολιάζει σε αυστηρό τόνο: «Μέχρι σήμερα κάνουν ό,τι έκαναν και οι προηγούμενοι προκειμένου να “ροκανίζουν“ τον χρόνο. Όλοι νομίζουν ότι μας κοροϊδεύουν. Οι διάφορες εκδηλώσεις που γίνονται στον χώρο μέχρι σήμερα δεν δίνουν λύση στο πρόβλημα. Η υπάρχουσα κατάσταση δεν αντιμετωπίζεται με ημίμετρα».
«Μήπως μπορούν να μας πουν πότε θα παραδώσουν το θέατρο του Οικονομίδη, το λεγόμενο Άλσος, σε λειτουργία και ποια θα είναι αυτή; Γιατί τα δύο περίπτερα τα οποία έχουν ολοκληρωθεί εδώ και δύο χρόνια δεν τα έχουν αξιοποιήσει; Γιατί οι τουαλέτες είναι κλειστές εδώ και τόσα χρόνια; Γιατί δεν έχει γίνει ακόμα τίποτα με το Green Park;», αναρωτιέται ο κ. Μπαχλιτζανάκης στην προσπάθειά του να απαριθμήσει τα ημιτελή έργα που υπάρχουν μέχρι αυτή τη στιγμή σε ένα από τα μεγαλύτερα πάρκα της Αττικής.
Τα Χριστούγεννα σηματοδοτούν για ολόκληρο τον κόσμο την αναγέννηση και τη δημιουργία. Εορταστικές εκδηλώσεις, κλίμα χαράς και ευτυχίας, οικογενειακή ατμόσφαιρα και παιδική αθωότητα προσπαθούν να φέρουν κάτι από τη «μαγεία» και τη λάμψη των εορτών σε ένα πάρκο που απέχει μόλις 300 μέτρα από την καρδιά της Αθήνας.
Όποιος όμως βρεθεί αυτές τις ημέρες στο Πεδίον του Άρεως θα αντικρίσει την απόλυτη αντίφαση. Ένας απλός περίπατος στον, κατά τα άλλα, γεμάτο «χρυσόσκονη» χώρο αρκεί για να ανακαλύψει κανείς την πραγματικότητα που κρύβεται πίσω από τους πάγκους των μικροπωλητών.
«Δεν είναι ο ρόλος του πάρκου αυτός και τα παζάρια δεν επηρεάζουν θετικά στη λειτουργία του. Άλλες είναι οι πραγματικές του ανάγκες. Δεν είμαστε αντίθετοι στο να γίνονται ήπιες εκδηλώσεις, αλλά τα πολλά ”ταρατατζούμ”, χωρίς να έχει επέλθει μέχρι στιγμής μία ουσιαστική αλλαγή δεν ωφελούν πουθενά, σημειώνει ο Δημήτρης Τσιαμπούρης από την Κίνηση Κατοίκων και Γονέων για Προσοχή του Πεδίον του Άρεως. «Το πάρκο υποτίθεται ότι είναι χώρος ησυχίας, περιπάτου, περισυλλογής, παιχνιδιού, όχι μόνο για τους περίοικους αλλά και για όλη την Αθήνα», εξηγεί.
Η Ελισάβετ Αντωνιάδου, από την Κίνηση Κατοίκων & Γονέων για Προσοχή του Πεδίον του Άρεως, που επί πολλά χρόνια έχει αφοσιωθεί στην προσπάθεια για την αλλαγή της υπάρχουσας κατάστασης μοιράστηκε στη HuffPost Greece την αγωνία της για όσα ενδέχεται να επέλθουν με το πέρας της εορταστικής περιόδου. «Εμείς αυτή τη στιγμή είμαστε σε επιφυλακή γιατί πέρυσι μετά το παζάρι βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μία άθλια κατάσταση. Είχε στηθεί ένας καταυλισμός όχι ανθρώπων που υποφέρουν, όπως οι πρόσφυγες, αλλά περιθωριακών στοιχείων και παντού στον χώρο υπήρχαν φωτιές».
«Φωτιές υπάρχουν μόνιμα», προσθέτει. «Μάλιστα η Πυροσβεστική Υπηρεσία μας ενημέρωσε ότι μόνο κατά τη διάρκεια του χειμώνα εκδηλώθηκαν 14 πυρκαγιές μέσα στο Πεδίον του Άρεως. Μέχρι και την προηγούμενη Τετάρτη (13/12) περνούσα κι έμεινα άφωνη. Ενώ έστηναν το παζάρι δίπλα υπήρχε μία φωτιά η οποία είχε επεκταθεί τόσο πολύ, που ο καπνός της είχε καλύψει σχεδόν όλη τη λεωφόρο Αλεξάνδρας», περιγράφει.
Πέρα όμως τα περιστατικά εκδήλωσης πυρκαγιών η Ελισάβετ Αντωνιάδου εκφράζει επίσης τον φόβο της για τα τελευταία κρούσματα επιθέσεων με μαχαίρι σε περαστικούς, κυρίως νεαρής ηλικίας. «Από κάποια σημεία του Πεδίου του Άρεως, πλέον, δεν περνάς. Μάλιστα, από τις αρχές Δεκεμβρίου σημειώνονται αρκετές επιθέσεις με μαχαίρι σε εφήβους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εκείνο στις 3 Δεκεμβρίου, όταν περίπου κατά τη μία το μεσημέρι ένας νεαρός δέχθηκε επίθεση από τρεις αγνώστους στο πεζοδρόμιο μπροστά από το άγαλμα του Κωνσταντίνου και κανένας δεν ασχολήθηκε με το τι έγινε».
«Δεν υπάρχει έλεγχος, δεν υπάρχει προστασία του πάρκου το οποίο λειτουργεί με ώρες δημόσιας υπηρεσίας κάτι το οποίο είναι απαράδεκτο. Δεν μπορεί οι επισκέπτες ενός πάρκου να χρειάζονται κάποια βοήθεια και να μην υπάρχει κανένα άτομο για να απευθυνθούν», τονίζει η κυρία Αντωνιάδου.
«Η Περιφέρεια δεν διαθέτει το κατάλληλο προσωπικό για να διαχειριστεί το πάρκο και τα θέματά του κι οι εκάστοτε αρμόδιοι έχουν απλά αναλωθεί στην γραφειοκρατία», καταλήγει, στην προσπάθειά της να βγάλει ένα συμπέρασμα για τα προβλήματα που ανακυκλώνονται συνεχώς στο Πεδίον του Άρεως, δημιουργώντας έναν ατέρμονο φαύλο κύκλο.