Ο θρυλικός Ρώσος μυστικιστής, πέθανε εκατό χρόνια πριν, στις 30 Δεκεμβρίου του 1916. Η ζωή κι ο θάνατος του Γκριγκόρι Γιεφίμοβιτς Ρασπούτιν έγιναν ένα με τη μυθολογία καθιστώντας τον Ρασπούτιν σε μία από τις πιο δημοφιλείς φυσιογνωμίες της ρωσικής ιστορίας.
Ο σεξουαλικά διεστραμμένο, αιρετικός, αντισυμβατικός θεραπευτής, πολιτικός σαμποτέρ, αποστάτης μοναχός, μυστηριώδης Ρασπούτιν στιγματίστηκε τόσο κατά τη διάρκεια της ζωής του που μετατράπηκε στον απόλυτο αποδιοπομπαίο τράγο για διάφορες ομάδες αντιφρονούντων εκείνης της χρονικής περιόδου.
Αύριο συμπληρώνονται εκατό χρόνια μετά τον αμφιλεγόμενο θάνατό του και με αφορμή την επέτειο του το περιοδικό Τime συγκέντρωσε 5 μύθους κι αλήθειες γύρω από τον θρυλικό γιος χωρικών από τη Σιβηρία.
Μύθος 1: Eίχε μυστικές υπερδυνάμεις
Γεννημένος από αγρότες σε ένα μικρό χωριό της δυτικής Σιβηρίας, ο νεαρός Ρασπούτιν στράφηκε από νωρίς στη θρησκεία. Ακόμη κι ως παιδί, φήμες ήθελαν τον Ρασπούτιν να διαθέτει μυστικές υπερδυνάμεις. Παρά το γεγονός ότι παντρεύτηκε κι απέκτησε παιδιά ο Ρασπούτιν εγκατέλειψε την οικογενειακή ζωή και άρχισε να αναζητά την ορθόδοξη χριστιανική πίστη και ευλάβεια. Μετά από χρόνια διάδοσης της θρησκευτικής διδασκαλίας, ο Ρασπούτιν κατέληξε στην Αγία Πετρούπολη, την έδρα της βασιλικής εξουσίας. Μέσω διάφορων διασυνδέσεων ο Ρασπούτιν έγινε γνωστός στον τσάρο Νικόλαο και στη σύζυγό του Αλεξάνδρα. Οι δυο τους, έχοντας απελπιστεί στην προσπάθειά τους να βρουν θεραπεία για τον γιο τους, ο οποίος έπασχε από αιμοφιλία, ένα βράδυ κάλεσαν τον Ρασπούτιν. Μετά από μία συνεδρία που είχε ο Ρασπούτιν με το νεαρό αγόρι, η αιμορραγία φάνηκε να σταματά για κάποιο χρονικό διάστημα. Μερικοί ιστορικοί όμως, όπως ο Pierre Gilliard, έχουν υποστηρίξει ότι η αιμορραγία σταμάτησε επειδή ο Ρασπούτιν επέμεινε να διακοπεί η χορήγηση ασπιρίνης στον νεαρό κι όχι επειδή ο Ρώσος μυστικιστής διέθετε κάποιες μαγικές υπερδυνάμεις. Η τσράρινα ωστόσο ενθουσιάστηκε με τον Ρασπούτιν και τον στρατολόγησε αμέσως στις ρωσικές δυνάμεις.
Μύθος 2:Ήταν σεξουαλικά διεστραμμένος και εραστής της Αυτοκράτειρας
Οι ιστορίες για τα σεξουαλικά κατορθώματα του Ρασπούτιν άρχισαν να εξαπλώνονται από νωρίς, κι ο ίδιος βρέθηκε αντιμέτωπος με το βασιλικό δικαστήριο, κατηγορούμενος μεταξύ άλλων για εκκεντρική συμπεριφορά, κατανάλωση αλκοόλ και συχνές επισκέψεις σε οίκους ανοχής. Σύμφωνα με κάποιος ιστορικούς, ο Ρασπούτιν εκτιμάται ότι ήταν μέλος ή τουλάχιστον είχε επηρεαστεί από τη θρησκευτική αίρεση Khlyst, σύμφωνα με την οποία η σεξουαλική εξάντληση ήταν το καλύτερο μέσο για να φθάσει ο πιστός στην κατάσταση της «θείας αταραξίας», ώστε να βρεθεί πιο κοντά στον Θεό. Ωστόσο, αν κι ο ίδιος διασκέδαζε συχνά σε σαλόνια, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι ο Ρασπούτιν ήταν ένας σεξουαλικά παρανοϊκός άνδρας ούτε ότι διατηρούσε κρυφή ερωτική σχέση με την Αυτοκράτειρα της Ρωσίας.
Μύθος 3: Υπήρξε ο μυστικός κυβερνήτης της Ρωσίας
Λόγω της συνεχούς παρουσίας του στη βασιλική αυλή, οι ψίθυροι που ήθελαν τον Ρασπούτιν να χειρίζεται ως μαριονέτες το βασιλικό ζεύγος, έγιναν πιο δυνατές. Η ολοένα και μεγαλύτερη εξάρτηση της Αλεξάνδρας στον Ρασπούτιν και οι θεραπευτικές ικανότητες που επέδρασαν στη βελτίωση της υγείας του γιου του επιδείνωσαν τη διάδοση αυτών των φημών. Περιστασιακά, ο Ρώσος μοναχός πέρα από ιατρική βοήθεια παρείχε και στρατιωτικές συμβουλές οι οποίες αποδείχθηκαν ευεργετικές για το ρωσικό στρατό και για τον τσάρο Νικόλαο, προσωπικά. Στην πραγματικότητα αφού ο τσάρος Νικόλαος ανέλαβε προσωπικά τον έλεγχο του στρατού στις 23 Αυγούστου του 1915, βάσει των συστάσεων του Ρασπούτιν και της τσαρίνας Αλεξάνδρας, ο τσάρος θεωρήθηκε υπεύθυνος για της ήττες στο πεδίο μάχης της Ρωσίας. Εν τω μεταξύ, ενώ ο τσάρος απομακρύνθηκε από τις μάχες, ένα κενό της ηγεσίας καλύφθηκε από την τσαρίνα. Σε αυτό το σημείο ο μύθος προσεγγίζει αρκετά την αλήθεια. Αν και η τσαρίνα ήταν υπεύθυνη ο Ρασπούτιν ασκούσε μεγάλη επιρροή πάνω της. Ο Ρώσος μυστικιστής δεν έχασε χρόνο και διόρισε σύντομα τους δικούς του δημόσιους υπαλλήλους και εκκλησιαστικούς φορείς.
Μύθος 4: Ήταν αδύνατο να τον σκοτώσουν
H συμπεριφορά και η επιρροή του Ρασπούτιν ήρθε να συμβολίσει κάθε αρνητικό στοιχείο το οποίο επικρατούσε στη ρωσική πολιτική και κοινωνία εκείνη την εποχή. Ακόμη και πριν από την δολοφονία του, καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής του έγιναν αρκετές απόπειρες κατά της ζωής του. Τον Ιούνιο του 1914, μία γυναίκα ζητιάνα μαχαίρωσε τον μοναχό στο στομάχι, ισχυριζόμενη ότι ο Ρασπούτιν παραπλανούσε αθώους πολίτες. Ο Ρασπούτιν έγινε αμέσως καλά, παρά το γεγονός ότι είχε χάσει πολύ αίμα και βρέθηκε πολύ κοντά στον θάνατο κατά το εν λόγω περιστατικό.
Δύο χρόνια αργότερα, μία ομάδα ευγενών με επικεφαλής έναν άνδρα εν ονόματι Felix Yusupov, κατατρόπωσαν σχέδιο εξόντωσης εναντίον του Ρασπούτιν. Στις 30 Δεκεμβρίου 1916, ο Yusupov κάλεσε σε δείπνο στο σπίτι του τον Ρασπούτιν, Μετά από ένα πλήρες γεύμα, τα πλουσιοπάροχα αγαθά του οποίου ήταν όλα γεμισμένα με δηλητήριο, οι άνδρες του Yusupov, έμειναν έκπληκτοι όταν συνειδητοποίησαν ότι ο Ρασπούτιν στεκόταν εύρωστος. Στη συνέχεια οι άνδρες άρχισαν να πυροβολούν τον Ρασπούτιν, ο οποίος εξακολουθούσε να παραμένει ζωντανός και πέθανε μόνο αφότου τον έριξαν σε ένα ποτάμι με παγωμένο νερό. Ωστόσο, εκθέσεις νεκροψίας απέδειξαν ότι στα τρόφιμα δεν βρέθηκε δηλητήριο κι ότι ο Ρασπούτιν πέθανε μετά από μόνο μία σφαίρα στο κεφάλι.
Μύθος 5: Aναστήθηκε
Σύμφωνα με τον μύθο ο Ρασπούτιν αφού δηλητηριάστηκε, πυροβολήθηκε και στη συνέχεια πετάχτηκε σε ένα παγωμένο ποταμό εντοπίστηκε από μία ομάδα περαστικών οι οποίοι διαπίστωσαν ότι ήταν ακόμα ζωντανός και ανέσυραν το σώμα του στην ακτή του ποταμού. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι ο θάνατος του Ρασπούτιν είχε επέλθει πριν η σωρός του πεταχτεί στο ποτάμι κι ότι η αστυνομία διεξήγαγε επί μέρες έρευνα μέχρι να εντοπίσει το σώμα του επειδή το νερό είχε παγώσει.