Μια από τις πλέον αινιγματικές αρχαίες τοποθεσίες της Ελλάδας φέρεται να αποκαλύπτει νέα επίπεδα πολυπλοκότητας έπειτα από έρευνες που διήρκεσαν μια ολόκληρη δεκαετία. Έτσι τουλάχιστον αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα των The Times, το οποίο κάνει λόγο για μια σειρά εντυπωσιακών ευρημάτων που εντοπίστηκαν πρόσφατα στην Κέρο, το ακατοίκητο νησί στα νότια των Κυκλάδων, μεταξύ Σαντορίνης και Νάξου.
Σύμφωνα με τον Βρετανό αρχαιολόγο Sir Colin Renfrew, ο οποίος ερεύνησε την περιοχή για 10 χρόνια, η Κέρος φιλοξενεί το «αρχαιότερο νησιώτικο ιερό στον κόσμο». Όπως εξηγεί ο Renfrew στη βρετανική εφημερίδα, πρόκειται για μια εντυπωσιακή κλίμακα κι ένα μονοπάτι που συνέδεαν τον πετρώδη λόφο του Κάβου της Κέρου με τη βραχονησίδα Δασκαλιό. Οι δύο περιοχές συνδέονταν στην αρχαιότητα με μια λεπτή λωρίδα γης, η οποία έχει πλέον καταποντιστεί. Όπως μάλιστα αναφέρει το δημοσίευμα, τα εν λόγω ευρήματα χρονολογούνται από την εποχή των Πυραμίδων της Αιγύπτου.
Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στον Κάβο εκατοντάδες σπασμένα κομμάτια μαρμάρινων κυκλαδίτικων ειδωλίων και μαρμάρινων λεκανών, καθώς και ασυνήθιστα κεραμικά αγγεία για πόση κρασιού και προσφορές για τελετουργίες. Ωστόσο, κανένα από τα μαρμάρινα κομμάτια που ανακάλυψαν δεν αποτελεί συμπλήρωμα κάποιου άλλου προκειμένου να ολοκληρώσει ένα ενιαίο αντικείμενο, κάτι που υποδεικνύει πως τα αντικείμενα ήταν ήδη σπασμένα όταν ήρθαν στον Κάβο.
«Φαίνεται πως υπήρχε κάποιου είδους υποχρέωση να φέρει ένα κομμάτι σπασμένου ειδωλίου και να το καταθέσεις στο ιερό της Κέρου. Πιθανότατα θα έπρεπε και να μείνεις στο Δασκαλιό για λίγες ημέρες, μέχρι να ολοκληρωθεί η τελετή», είχε πει ο καθηγητής Renfrew στους The Times το 2011.
Το στυλ της κεραμικής υποδεικνύει πως οι τελετουργικές εναποθέσεις έλαβαν χώρα μεταξύ 2750π.Χ. και 2550π.Χ., με σταδιακή μείωση στον ενάμιση αιώνα που ακολούθησε. Η σκάλα που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, θεωρείται πως ήταν κομμάτι της τελετουργικής δραστηριότητας.
Το 2008 είχαν εντοπιστεί κατάλοιπα του πέτρινου τελετουργικού κτιρίου στο Δασκαλιό, το οποίο χρονολογείται μεταξύ 2550π.Χ. και 2400π.Χ. και φαίνεται πως εγκαταλείφθηκε περίπου το 2000π.Χ. Πρόκειται για «το μεγαλύτερο γνωστό κτίριο της Πρωτοκυκλαδικής Περιόδου» σύμφωνα με τον καθηγητή Renfrew, ενώ η ίδια η περιοχή «έχει την πιο εντυπωσιακή δημόσια αρχιτεκτονική στις Κυκλάδες, για εκείνη την εποχή, με όμοιά της να μην υπάρχει πουθενά στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου».
«Η σημασία του ιερού της Κέρου ως το πρώτο σημαντικό θρησκευτικό κέντρο στο Αιγαίο της Εποχής του Χαλκού ενισχύεται από τα νέα ευρήματα στην εγκατάσταση του Δασκαλιού» δήλωσε ο καθηγητής στους The Times. «Οι κύριες τελετουργικές εναποθέσεις σπασμένων μαρμάρινων ειδωλίων και αγγείων, καθώς και κεραμικών αγγείων πόσης, έγιναν στον Κάβο της Κέρου, χωρίς να συνοδεύονται από την παρουσία εντυπωσιακών κατασκευών ή κάποιου μεγάλου συγκροτήματος κτηρίων», τόνισε ο Renfrew, συμπληρώνοντας: «Αντίθετα, αυτά τα μνημειώδη κτήρια κατασκευάστηκαν στον οικισμό του Δασκαλιού, ο σχεδιασμός και τα μνημειώδη χαρακτηριστικά του οποίου τώρα αρχίζουν να γίνονται κατανοητά. Ήταν σαφώς το σημαντικότερο τελετουργικό κέντρο των Κυκλάδων στο κέντρο του Αιγαίου από τις αρχές της 3ης χιλιετίας π. Χ., αναμφισβήτητα κάπου 500 χρόνια νωρίτερα από οποιοδήποτε άλλο τελετουργικό κέντρο στο προϊστορικό Αιγαίο».
Να σημειωθεί πως το Υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει πάρει ακόμη επίσημη θέση για το θέμα.