Στη σκέψη ενός ταξιδιού στην Ιταλία, το πρώτο πράγμα που έρχεται συνήθως στο μυαλό είναι η μεγαλοπρεπής Φλωρεντία, η γραφική Βενετία ή η ιστορική Ρώμη. Και όχι άδικα, φυσικά, καθώς μιλάμε για τρεις πόλεις που πρέπει να επισκεφτείς τουλάχιστον μία φορά στη ζωή σου και να ρουφήξεις όσα έχουν να σου προσφέρουν.
Όπως συμβαίνει σε κάθε χώρα όμως, υπάρχουν και κάποιες άλλες, μικρότερες πόλεις που οι περισσότεροι ταξιδιώτες παραβλέπουν μπροστά στους προορισμούς που κατέχουν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Πόλεις γεμάτες θησαυρούς, παλιούς και σύγχρονους, που όταν ανακαλύπτεις μετά από χρόνια αμέλειας, θες να κοπανήσεις το κεφάλι σου στον τοίχο που δεν τους είχες προσέξει νωρίτερα. Για την Ιταλία, αυτή η πόλη είναι η Μπολόνια.
Piazza Maggiore
Η πρωτεύουσα της Emilia-Romagna στη βόρεια πλευρά της Ιταλίας είναι μια πόλη με δύο πρόσωπα και τρία διαφορετικά ονόματα, τα οποία τη χαρακτηρίζουν από την ίδρυσή της μέχρι και σήμερα. Από τη μία υπάρχει το μοντέρνο πρόσωπο της Μπολόνια, με τις μεγάλες εταιρείες, τα πολυτελή καταστήματα και εστιατόρια, τα βιομηχανικά κτίρια και τους γρήγορους ρυθμούς. Από την άλλη, υπάρχει η ιστορική Μπολόνια, με τα εξαιρετικά συντηρημένα κτίρια-έργα τέχνης, το αρχαιότερο πανεπιστήμιο του κόσμου, τη βαθιά ριζωμένη αριστερή πολιτική ταυτότητα και τη βαθιά αγάπη για τη κουλτούρα, τις φιλοσοφικές συζητήσεις, τις μικρές osterias (μικρά εστιατόρια με κρασί και απλό παραδοσιακό φαγητό), τα φανταστικά φοιτητικά μπαρ-μπιστρό, τα μετά-μοντέρνα εστιατόρια και την εναλλακτική μόδα.
Tο κανάλι του ποταμού Reno, από τα ελάχιστα μικρά και κρυμμένα κανάλια της Μπολόνια
Οι Ιταλοί έχουν δώσει τρία παρατσούκλια στη Μπολόνια: Η Λόγια (La Dotta), η Χοντρή (La Grassa) και η Κόκκινη (La Rossa). Όσα διακοσμητικά επίθετα κι αν σκεφτείς για την Μπολόνια, αφού περάσεις μερικές ημέρες τριγυρίζοντας στους δρόμους και τα καντούνια της -και θα σκεφτείς πολλά, πραγματικά δεν πρόκειται να βρεις πιο εύστοχα από αυτά τα τρία.
Η Κόκκινη
Μια ματιά από ψηλά φτάνει για να καταλάβεις το λόγο που το ένα από τα τρία παρατσούκλια της Μπολόνια είναι «κόκκινη». Η βαθύχρωμη απόχρωση των σκεπών της και της συντριπτικής πλειονότητας των κτιρίων της τυλίγει την πόλη σε ένα κόκκινο της σκουριάς, ένα θέαμα πραγματικά μοναδικό που μπορείτε να το απολαύσετε σε όλο του το μεγαλείο είτε από το λόφο του San Luca είτε από τον πύργο degli Asinelli στο κέντρο της πόλης, ακριβώς δίπλα στη κεντρική πλατεία της Μπολόνια, Piazza Maggiore. Δίπλα σε αυτόν βρίσκεται ένας άλλος, μικρότερος και αρκετά στραβός πύργος. Σύμφωνα με το θρύλο, οι δύο πύργοι χτίστηκαν γύρω στο 1110 από τις οικογένειες των Asinelli και των Garisenda αντίστοιχα, οι οποίες συναγωνίζονταν για την κυριαρχία της Μπολόνια. Αποφάσισαν λοιπόν πως, όποια από τις δύο έχτιζε τον ψηλότερο πύργο, θα γινόταν και η ισχυρότερη της πόλης. Δε χρειάζεται να σας πω ποια νίκησε.
Η Μπολόνια όμως λέγεται «κόκκινη» και για έναν ακόμη λόγο. Αυτός δεν είναι άλλος από το ότι, εκτός από ελάχιστες και μικρές χρονικές περιόδους στην ιστορία της, η πόλη ήταν και εξακολουθεί να είναι ταγμένη πολιτικά στην Αριστερά, με όλους τους δημάρχους της να προέρχονται από αριστερά και κομμουνιστικά κόμματα.
Η Λόγια
Η Μπολόνια στεγάζει το αρχαιότερο πανεπιστήμιο του Δυτικού κόσμου, από το οποίο έχουν αποφοιτήσει, μεταξύ άλλων, ο Dante Alighieri, ο Leon Battista Alberti και ο Copernicus, ενώ κάποιοι από αυτούς υπήρξαν και καθηγητές. Το alma mater studiorium ιδρύθηκε το 1088 και μέχρι σήμερα αποτελεί πρώτη επιλογή χιλιάδων φοιτητών από όλο τον κόσμο.
Το L' Archigimnasio, η αρχαία έδρα του πανεπιστημίου, βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης και είναι ένα από τα πλέον θρυλικά κτίρια της Μπολόνια. Σήμερα λειτουργεί ως Δημοτική Βιβλιοθήκη και αξίζει οπωσδήποτε μια επίσκεψη, τόσο για την καθηλωτική αρχιτεκτονική του και τις εντυπωσιακές τοιχογραφίες που κοσμούν τους τοίχους, όσο και για το αρχαίο πανεπιστημιακό Αμφιθέατρό του.
Το MAMbo, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Μπολόνια, φιλοξενεί κάθε χρόνο μια πληθώρα εκθέσεων από ανερχόμενους Ιταλούς καλλιτέχνες, οργανώνει εξαιρετικά αφιερώματα στο έργο μεγάλων δημιουργών και διαθέτει μια αρκετά εντυπωσιακή μόνιμη συλλογή. Είναι από τα νεότερα μουσεία της πόλης, καθώς ιδρύθηκε το 2007, ενώ το σπηλαιώδες κτίριο στο οποίο στεγάζεται ήταν ο κεντρικός φούρνος της Μπολόνια. Άκρως ταιριαστή επιλογή για ένα χώρο που γιορτάζει τη σύγχρονη τέχνη.
Ακόμη κι αν δεν είστε λάτρεις των μουσείων και η αγαπημένη σας φράση στις διακοπές σε μια ξένη χώρα είναι «έλα μωρέ, γιατί να κλειστούμε σε ένα μουσείο, την πόλη ήρθαμε να δούμε», το Museo della Storia di Bologna πρέπει να το δείτε. Πρόκειται, ουσιαστικά, για το πληρέστερο και πιο διασκεδαστικό μάθημα ιταλικής ιστορίας που θα πάρετε ποτέ, καθώς μιλάμε για ένα υπέρ-σύγχρονο μουσείο που βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη διάδραση των επισκεπτών με τα εκθέματα. Τρισδιάστατες προβολές, σύγχρονες παρουσιάσεις, φουτουριστική αρχιτεκτονική και 35 δωμάτια που θα σας ξεναγήσουν στην 2500 ετών ιστορία της Μπολόνια. Ιδρύθηκε το 2012 και συστεγάζεται με το επιβλητικό Palazzo Pepoli.
Το Αβαείο του Santo Stefano (Abbazia di Santo Stefano), εκτός από το πιο όμορφο σημείο του ιστορικού κέντρου, γύρω από το οποίο υπάρχουν δεκάδες καφέ, μπαρ και μικρά αξιόλογα εστιατόρια, είναι και ο ένας από τους δύο πιο εντυπωσιακούς χώρους θρησκευτικού περιεχομένου της Μπολόνια (ο άλλος είναι στο λόφο του San Luca, θα φτάσουμε κι εκεί). Πάνω στη λιθόστρωτη πλατεία του Santo Stefano βρίσκεται ένας εκπληκτικός λαβύρινθος αλληλένδετων εκκλησιαστικών κτιρίων τα οποία και λειτουργούν ως ένας αειθαλής χάρτης της αρχιτεκτονικής ιστορίας της Μπολόνια, καθώς ενσωματώνουν ρωμανικά, λομβαρδικά και αρχαία ρωμαϊκά στοιχεία. Μπείτε από την κεντρική είσοδο (είναι δωρεάν) και κάντε μια βόλτα στις τέσσερις από τις επτά εκκλησίες που έχουν διασωθεί, τις Chiesa del Crocefisso, Chiesa della Trinità, Santo Sepolcro και Santi Vitale e Agricola.
Ό,τι κι αν κάνετε, για όσες μέρες κι αν πάτε στη Μπολόνια, μη κάνετε το λάθος να παραλείψετε μια επίσκεψη στο San Luca και τη Basilica Santuario della Madonna. Βρίσκεται περίπου 3.5χλμ από την πόλη, σε έναν καταπράσινο λόφο που αγναντεύει όλη την Μπολόνια και τις γύρω περιοχές. Μπορείτε να φτάσετε εκεί είτε με το San Luca Express που αναχωρεί από την Piazza Maggiore, είτε με ένα από τα δύο λεωφορεία που εκτελούν τη διαδρομή, είτε με τα πόδια, ακολουθώντας τις 666 αψίδες που ξεκινούν από τη Piazza di Porta Saragozza, οι οποίες και σχηματίζουν τη μεγαλύτερη στοά του κόσμου (θα σας πάρει περίπου 45 λεπτά, έχει αρκετά σκαλιά, αλλά η εμπειρία αξίζει τον κόπο -εναλλακτικά, ανεβείτε με το λεωφορείο και κατεβείτε με τα πόδια). Μέσα στην εκκλησία υπάρχει μια εντυπωσιακή εικόνα της Παρθένου, την οποία υποτίθεται πως έχει φιλοτεχνήσει ο Άγιος Λουκάς και μετέφεραν στη Μπολόνια από τη Μέση Ανατολή τον 12ο αιώνα.
Η Χοντρή
Κανονικά κάπου εδώ τα λόγια θα έκαναν στην άκρη για να μιλήσουν οι μυρωδιές και οι γεύσεις, καθώς όμως δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη τρόπος για να μεταφέρεις αυτά τα δύο μέσω κειμένου, θα πρέπει να αρκεστείτε σε μια μικρή αλλά, πιστέψτε με, απολαυστικά αντιπροσωπευτική λίστα με μερικά από τα καλύτερα μέρη για φαγητό (και ποτό) στη Μπολόνια.
Γιατί, όπως ίσως καταλάβατε, το «Χοντρή» αναφέρεται στη πεντανόστιμη κουζίνα της πόλης, για την οποία ο Pellegrino Artusi, ο διάσημος συγγραφέας του εξίσου διάσημου βιβλίου μαγειρικής «La scienza in cucina e l'arte di mangiar bene (Η επιστήμη της μαγειρικής και η τέχνη του καλού φαγητού), είχε πει «Όταν ακούς να μιλάνε για τη κουζίνα της Μπολόνια, να υποκλίνεσαι». Χάρη στο γεωργικό πλούτο της Emilia Romagna, η Μπολόνια ξεχωρίζει για τις χειροποίητες ταλιατέλες και τορτελίνια της, τη μορταδέλα της και, φυσικά, τη λατρεμένη Μπολονέζ της, τη πασίγνωστη σάλτσα για μακαρονάδα στην οποία και έδωσε το όνομά της. Τα tortellini, από την άλλη, κατασκευάστηκαν πρώτη φορά στη Μπολόνια. Σύμφωνα με το μύθο μάλιστα, η θεά Αφροδίτη σταμάτησε κάποτε σε ένα πανδοχείο ανάμεσα στη Μπολόνια και τη Μόντενα και ο μάγειρας, μαγεμένος από την ανείπωτη ομορφιά της, προσπάθησε να δημιουργήσει ένα ζυμαρικό που θα είχε τη μορφή του αφαλού της. Κι έτσι δημιουργήθηκε το πρώτο «tortellino», ως φόρος τιμής στη θεά της ομορφιάς και του έρωτα.
Χωρίς άλλα λόγια λοιπόν, ορίστε η λίστα που σας υποσχέθηκα παραπάνω:
Σημείωση: Οι Ιταλοί είναι πολύ συνεπείς με τις ώρες φαγητού κάτι που επηρεάζει, αναπόφευκτα, και το ωράριο των εστιατορίων. Από τις 13.00 μέχρι τις 15.00 θα περιμένετε σε ουρά όπου κι αν πάτε για μεσημεριανό, ενώ πολλά εστιατόρια και osterias κλείνουν το απόγευμα και ανοίγουν ξανά το βράδυ. Επίσης, καλό θα είναι να τσεκάρετε τι τοπικές γιορτές ή αργίες παίζουν τις μέρες που θα επισκεφθείτε την πόλη, γιατί υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βγείτε όλο χαρά για φαγητό και να μη βρείτε ούτε καντίνα ανοιχτή.
Το πιο «σπιτένιο» καφέ/μπαρ/εστιατόριο της Μπολόνια, σαν να μπαίνεις στο δωμάτιο ενός μποέμ καλλιτέχνη. Λίγα και νόστιμα πιάτα, καλό κρασί, γιγαντιαία ποτήρια μπύρας, εξαιρετική μουσική, «ψαγμένος» κόσμος και φοιτητές που έρχονται για να κάνουν τις εργασίες τους και μετά να μεθύσουν.
Όμορφος, καθαρός, μοντέρνος χώρος που σερβίρει αποκλειστικά χειροποίητα ζυμαρικά που φτιάχνονται εκείνη τη στιγμή, τα οποία στα φέρνει πάνω σε ένα ξύλινο πλατό μαζί με ένα μικρό μπολ με σαλάτα, κέρασμα του μαγαζιού. Έχει και παιδική γωνιά με μπογιές και κόλλες ζωγραφικής για να απασχολούνται τα μικρά όσο εσείς απολαμβάνετε το φαγητό σας.
Η πιο διάσημη osteria της Μπολόνια. Πεντανόστιμα παραδοσιακά πιάτα της περιοχής, ωραία γλυκά και μπύρες μικρών ιταλικών βιοτεχνιών που αξίζει να δοκιμάσετε. Απλά να ξέρετε πως θα περιμένετε τουλάχιστον 20 λεπτά έξω από το μαγαζί για ένα τραπέζι, καθώς δεν κάνει κρατήσεις και είναι πάντα, μα πάντα γεμάτο.
Το 051 (Zerocinquantino) βρίσκεται στη Via Pescherie Vecchie, ένα δρομάκι στο κέντρο της πόλης, δίπλα στη Piazza Maggiore, γεμάτο με μικρά ντελικατέσεν και μαγαζιά με φανταστικά ντόπια προϊόντα. Είναι μικρό, εντελώς μοντέρνο, παίζει απαίσια eurotrash μουσική, αλλά, ΑΛΛΑ, έχει το καλύτερο πράγμα που θα φας στη Μπολόνια, μετά τα «must» ζυμαρικά και παραδοσιακά πιάτα: τα tigelle. Τα tigelle είναι στρογγυλά ιταλικά ψωμάκια που ψήνονται, κόβονται στη μέση και γεμίζονται με ό,τι τραβά η ψυχή σου. Το μενού του 051 αποτελείται από δύο μέρη: τα ψωμάκια που μπορείς να διαλέξεις, καθώς εκτός από τα tigelle έχει και piadina και crescenta (όλα ωραία, τίποτα σαν το tigelle όμως) και τις γεμίσεις με τις οποίες θες να τα συνοδεύσεις. Επίσης, έχει μια τεράστια ποικιλία κρασιών από όλη την Ιταλία, για να κατέβουν πιο εύκολα οι 5 ντουζίνες tigelle που θα παραγγείλετε.
Μισή εστιατόριο, μισή wine bar, μισή jazz club, η Cantina Bentivoglio είναι ένα άκρως γοητευτικό μέρος και ιδιαίτερα αγαπητό στη Μπολόνια. Αρχαία τούβλινα πατώματα, πέτρινοι τοίχοι και θολωτά ταβάνια δημιουργούν ένα σπήλαιο που στεγάζει συγκλονιστικές γεύσεις, αμέτρητους τίτλους κρασιών για κάθε ουρανίσκο και συναρπαστικούς jazz ήχους που παίζονται μπροστά στα μάτια σου. Κλείστε τραπέζι νωρίς και ζήστε μία από τις καλύτερες στιγμές του ταξιδιού σας.
Η κεντρική, στεγασμένη αγορά της Μπολόνια, κάτι σαν τη δική μας Βαρβάκειο αλλά στο πιο καθαρό, προσεγμένο και έξυπνα διαμορφωμένο. Στο κέντρο της αγοράς, ανάμεσα σε δεκάδες πάγκους λαχανικών, φρούτων, κρεάτων, μπαχαρικών, καρπών και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, βρίσκεται ένας μεγάλος τετράγωνος χώρος όπου συνυπάρχουν αρμονικά 4 μαγαζιά, 2 εστιατόρια, ένας φούρνος και μια καφετέρια. Στη κοινή περιοχή ανάμεσά τους βρίσκονται σκόρπια τραπέζια, πάγκοι και ροτόντες ανάμεσα σε πυκνά φυτά και κάτω από λευκά φώτα, όπου μπορείτε να απολαύσετε φανταστικά φαγητά από το μαγαζί της αρεσκείας σας, για ελάχιστα χρήματα.
BONUS
Για ένα γρήγορο καφέ ανάμεσα στις βόλτες, επιλέξτε τα:
Για βραδινά ποτά, όμορφη ατμόσφαιρα και από καλές μέχρι εξαιρετικές μουσικές, πάτε στα:
Ενώ αν έχετε διάθεση για χορό και ξενύχτι, ρίξτε μια ματιά στο πρόγραμμα των παρακάτω live venues , όλο και κάποια συναυλία ή DJ set θα πραγματοποιείται τις μέρες που θα είστε στην πόλη:
Παρακάτω βλέπετε έναν ακροβάτη να διασχίζει τη Piazza Maggiore πάνω σε ένα σχοινί (γιατί, γιατί όχι;) και έναν πλανόδιο να φτιάχνει μικρά φυλαχτά από γκι που πουλά στους περαστικούς κατά τις γιορτές των περασμένων Χριστουγέννων.