Οι πρόσφατες εικόνες μετά την φερόμενη επίθεση με χημικά όπλα στο Ιντλίμπ, στις οποίες μικρά παιδιά φαίνονται να πεθαίνουν από ασφυξία, αποτέλεσαν την αφορμή για να θυμηθεί η Δύση την κρίση στην Συρία. Σήμερα, Παρασκευή, οι ΗΠΑ έπληξαν αεροπορική βάση του Άσαντ, με εντολή Τραμπ. Πρόκειται για την πρώτη στοχευμένη αμερικανική επίθεση κατά του Άσαντ, γεγονός που αλλάζει τα δεδομένα του επταετούς πολέμου. Με αφορμή τις νέες εξελίξεις, το Al Jazeera δημοσίευσε το χρονικό της κρίσης, όπως και ορισμένα στοιχεία και αριθμούς, θυμίζοντάς μας την περιπλοκότητα του πολέμου.
Σε αριθμούς:Αυτή την στιγμή διανύουμε το έβδομο έτος του εμφυλίου πολέμου. Οι νεκροί υπολογίζονται στους 465.000 και οι τραυματίες ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο. Περισσότεροι από 12 εκατ. Σύριοι πρόσφυγες έχουν εγκαταλείψει την χώρα, αναζητώντας άσυλο σε γειτονικές χώρες, στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.
Το χρονικό: Όλα άρχισαν από ένα γκράφιτι...
Στα τέλη του 2010 έκανε την εμφάνισή της η λεγόμενη «Αραβική Άνοιξη», με εξεγέρσεις πολιτών στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, που είχαν στόχο την πτώση των ανελεύθερων και ολοκληρωτικών καθεστώτων. Τον Μάρτιο του 2011, ένα γράφιτι υπέρ της επανάστασης εμφανίστηκε στους τείχους ενός σχολείου της Συρίας. Οι αρχές της χώρας συλλαμβάνουν 15 ανήλικα αγόρια, τα οποία βασανίζουν κατηγορώντας τα ότι υποστηρίζουν την Αραβική άνοιξη. Ένα από αυτά, ο 13χρονος Hamza al-Khateeb σκοτώνεται μετά τον βίαιο ξυλοδαρμό του στα κρατητήρια.
Όπως ήταν αναμενόμενο, προκαλείται αναβρασμός, με τον πρόεδρο της χώρας, Μπασάρ αλ Άσαντ, να απαντά με περισσότερη βία. Εκατοντάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν ή φυλακίστηκαν, επειδή συμμετείχαν σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας με αφορμή τον θάνατο του παιδιού. Σύντομα, το «μικρόβιο» της επανάστασης «μολύνει» τις ίδιες τις τάξεις του συριακού στρατού και κάπως έτσι ένα τμήμα του αποσχίζεται. Ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός συγκροτήθηκε από στρατιωτικούς που ήθελαν την πτώση του Άσαντ και κάπως έτσι η χώρα ήρθε αντιμέτωπη με έναν αιματηρό εμφύλιο.
Τι έφταιξε;
Οι παράγοντες που οδήγησαν στον πόλεμο είναι πολλοί και πολυσύνθετοι. Όλα άρχισαν από το αίσθημα ανελευθερίας που κυριαρχούσε στην Συρία, όπως και σε άλλες αραβικές χώρες. Αυτό όμως που πυροδότησε την κρίση ήταν ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση Άσαντ προσπάθησε να διαχειριστεί τις εξεγέρσεις.
Την απομάκρυνση του Σύριου προέδρου επιθυμούσαν από τη μία οι υποστηριχτές της Δημοκρατίας και από την άλλη οι σουνίτες μουσουλμάνοι που ένιωθαν καταπίεση. Αν και η πλειοψηφία του συριακού πληθυσμού είναι σουνίτες, η χώρα κυβερνάται από ένα καθεστώς Αλαουιτών, δηλαδή μια μυστικιστική θρησκευτική ομάδα που ακολουθεί έναν κλάδο του σιιτικού Ισλάμ.
Ένας ακόμα παράγοντας που αναφέρει το Al Jazeera είναι η υπερθέρμανση του πλανήτη, που είχε ως αποτέλεσμα μεγάλες περιοχές της Συρίας να περάσουν ατελείωτες περιόδους ξηρασίας. Την περίοδο 2007-2010, 1,5 εκατ. άνθρωποι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν λόγω έλλειψης νερού, με αποτέλεσμα να βυθιστούν στην φτώχεια και την ανέχεια. Η συγκεκριμένη εξέλιξη ενίσχυσε, όπως ήταν αναμενόμενο, την κοινωνική αναταραχή στην χώρα.
Η εμπλοκή ξένων δυνάμεων...
Η εμπλοκή ξένων δυνάμεων περιέπλεξε ακόμα περισσότερο την κρίση. Μια διεθνής συμμαχία υπό τις Ηνωμένες Πολιτείες βομβαρδίζει στόχους του Ισλαμικού Κράτους ήδη από το 2014. Όπως είδαμε, ο πρόεδρος Τραμπ φαίνεται ότι θα κρατήσει μια πιο επιθετική στάση, εξαπολύοντας επιθέσεις κατά του ίδιου του Άσαντ.
Από τον Σεπτέμβριο του 2015, η Ρωσία βομβαρδίζει επίσης στόχους του Ισλαμικού Κράτους, αλλά και ομάδες ανταρτών που έχουν την στήριξη της Δύσης. Την ίδια στιγμή, η ρωσική κυβέρνηση ενισχύει τις άμυνες του Άσαντ.
Δεκάδες αραβικά κράτη, καθώς και η Τουρκία, προμηθεύουν με όπλα τους αντάρτες, ενώ υπάρχουν αναφορές ότι ενδεχομένως ενισχύουν και το Ισλαμικό Κράτος.
Η εμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους
Το Ισλαμικό Κράτος ή ISIS ή ISIL ή χαλιφάτο εμφανίστηκε στην ανατολική Συρία το 2013, αφότου είχε εξαπλωθεί σε ένα μεγάλο τμήμα του Ιράκ. Η οργάνωση δεν είχε την αποδοχή που είχαν άλλες ομάδες ανταρτών στην Δύση, λόγω των ακραίων πεποιθήσεων των υποστηριχτών της (τζιχαντιστές) και των βίαιων εκτελέσεων στις οποίες προχωρούσαν.