Η φωτογραφία που άρχισε την Κρίση των Πυραύλων στην Κούβα, φέρνοντας τον κόσμο στα πρόθυρα του πυρηνικού πολέμου

Η φωτογραφία που άρχισε την Κρίση των Πυραύλων στην Κούβα, φέρνοντας τον κόσμο στα πρόθυρα του πυρηνικού πολέμου
1962: A P2V Neptune US patrol plane flying over a Soviet freighter during the Cuban missile crisis. (Photo by MPI/Getty Images)
1962: A P2V Neptune US patrol plane flying over a Soviet freighter during the Cuban missile crisis. (Photo by MPI/Getty Images)
MPI via Getty Images

Ακόμα και η πιο πολύπλοκη αλληλουχία γεγονότων έχει έναν καταλύτη: Έναν «διακόπτη», που βάζει μπροστά μια σειρά ενεργειών με απρόβλεπτες συνέπειες. Και, όταν μιλάμε για γεωπολιτική, διπλωματία και ιστορία, αυτός ο καταλύτης αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Στην περίπτωση της Κρίσης των Πυραύλων στην Κούβα το 1962, η ανθρωπότητα έφτασε κυριολεκτικά μια ανάσα πριν τον πυρηνικό πόλεμο ανάμεσα στις υπερδυνάμεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο προαναφερθείς καταλύτης ήταν μια συγκεκριμένη φωτογραφία, η οποία επιβεβαίωσε για τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών πως οι Σοβιετικοί κάτι ετοίμαζαν στην Κούβα, με αποτέλεσμα την κινητοποίηση των αμερικανικών ναυτικών δυνάμεων και τη διάσημη κρίση.

Όπως θα διαπιστώσει κανείς βλέποντας τη φωτογραφία, είναι έντονος ο πειρασμός να θεωρήσει πως υπάρχει κάποια «μυστικιστική» διάσταση στο όλο θέμα, καθώς το σχήμα παραπέμπει στο Άστρο του Δαβίδ (το γνωστό εβραϊκό αστέρι). Πώς προέκυψε αυτό: Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Popular Mechanics, την φωτογραφία τράβηξε αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροπλάνο που πετούσε πάνω από το Τρέσε ντε λα Κολόμα, μια απομακρυσμένη περιοχή στην ανατολική Κούβα. Η εικόνα έφτασε στους αναλυτές του Πενταγώνου στην Ουάσινγκτον- οι οποίοι δεν είδαν ένα αυτοσχέδιο Άστρο του Δαβίδ, αλλά μια διάταξη σοβιετικών αντιαεροπορικών πυραύλων S-75 Dvina (ΝΑΤΟϊκός προσδιορισμός SA-2 Guideline). Πρόκειται για ένα σύστημα που ήδη είχε δει δράση σε συγκρούσεις στην Κίνα, ενώ είχε καταρρίψει και το κατασκοπευτικό U2 του σμηναγού Γκάρι Πάουερς, ενώ πετούσε πάνω από τη Σοβιετική Ένωση. Αργότερα, θα έβλεπε εκτεταμένη χρήση στο Βιετνάμ.

Το S-75 χρησιμοποιούσε έξι εκτοξευτές πυραύλων, κατανεμημένους ομοιόμορφα γύρω από ένα κεντρικό σημείο, όπου βρίσκονταν ραντάρ, συστήματα καθοδήγησης και επιπλέον εξοπλισμός. Το αποτέλεσμα είναι να φαίνεται από ψηλά το συγκεκριμένο σχήμα- το οποίο, όταν είδαν οι Αμερικανοί αναλυτές, αντιλήφθηκαν πως οι Σοβιετικοί έστελναν όπλα στην Κούβα για να προστατέψουν κάτι. Επιπλέον πτήσεις κατασκοπευτικών U2 επιβεβαίωσαν την παρουσία πυραύλων μέσου βεληνεκούς στο νησί- με αποτέλεσμα την έναρξη της κρίσης, με τις ΗΠΑ να απαιτούν απομάκρυνσή τους, τη Μόσχα να αρνείται και τον αμερικανικό στόλο να αποκλείει την Κούβα.

Εν τέλει, ως γνωστόν, επετεύχθη συμφωνία μεταξύ του Σοβιετικού ηγέτη Νικίτα Χρουστσόφ και του Αμερικανού προέδρου Τζων Κένεντι, και η κρίση έλαβε τέλος, με την ανθρωπότητα να έχει φτάσει χιλιοστά πριν τον πυρηνικό όλεθρο- σε μια ψυχροπολεμική αναμέτρηση που θα έμενε στη μνήμη ως ένα από τα πιο αγωνιώδη «κεφάλαια» της σύγχρονης ιστορίας.

Δημοφιλή