Η ύπαρξη εξωγήινων μορφών ζωής, πέρα από τα όρια του πλανήτη μας, είναι ένα από τα πιο γνωστά ερωτήματα της σύγχρονης επιστήμης – και σε αυτό το πλαίσιο γίνονται έρευνες για μορφές μικροβιακής ζωής.
Ωστόσο, το ερώτημα της ύπαρξης νοημόνων και τεχνολογικά εξελιγμένων μορφών ζωής πέρα από τον άνθρωπο – οι οποίες μάλιστα ενδεχομένως να προϋπήρξαν αυτού στη διαστημική «γειτονιά» μας- θεωρείται πιο δύσκολο να απαντηθεί...ή μήπως όχι; Σε έρευνά του, ο Τζέισον Ράιτ, αστρονόμος του The Pennsylvania State University στις ΗΠΑ, υποστηρίζει πως τεχνολογικά αντικείμενα ίσως να είναι πιο εύκολο να βρεθούν από ό,τι εξωγήινα μικρόβια, βακτηρίδια κ.α.
Όπως γράφει στην έρευνά του, η δουλειά του προγράμματος SETI για τον εντοπισμό εξωγήινων πολιτισμών θεωρεί δεδομένο ότι τέτοια αντικείμενα θα είχαν σημεία προέλευσης έξω από το Ηλιακό Σύστημα, «αν και η ζωή είναι γνωστό πως υπάρχει στο Ηλιακό Σύστημα» εδώ και εκατομμύρια χρόνια.
«Ωστόσο, αν ένα προηγούμενο, τεχνολογικά εξελιγμένο είδος, ίσως ικανό να ταξιδέψει στο Διάστημα, είχε εμφανιστεί στο παρελθόν στο Ηλιακό Σύστημα, θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει αντικείμενα ή άλλα ίχνη τεχνολογίας που επιβιώνουν μέχρι σήμερα, κάτι που θα σήμαινε ότι η αναζήτηση αντικειμένων στο Ηλιακό Σύστημα παρέχει έναν πιθανό δρόμο για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα της αστροβιολογίας» τονίζει ο επιστήμονας.
Στη συνέχεια, παρουσιάζει πιθανές τοποθεσίες όπου θα μπορούσαν να βρεθούν αυτά- τόσο στην ίδια τη Γη (παραπέμποντας στις θεωρίες περί αρχαίων, εξελιγμένων τεχνολογικά πολιτισμών στον πλανήτη μας, που χάθηκαν στη λήθη του χρόνου), ή σε άλλους πλανήτες, όπως μια Αφροδίτη με λιγότερο έντονο φαινόμενο του θερμοκηπίου ή έναν υγρό Άρη. Στην περίπτωση της Αφροδίτης, μάλιστα, τονίζει ότι τα φυσικά φαινόμενα πιθανότατα θα είχαν εξαφανίσει κάθε ίχνος αρχαίου πολιτισμού στην επιφάνειά της- ενώ στην περίπτωση της Γης η φθορά και οι γεωλογικές διαδικασίες θα μπορούσαν να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα εάν το είδος αυτό είχε ζήσει εκατομμύρια/ δισεκατομμύρια χρόνια πριν.
«Εναπομείναντα τεχνολογικά ίχνη θα αναμενόταν να είναι εξαιρετικά παλαιά, περιορίζοντας τα μέρη στα οποία θα μπορούσαν να βρεθούν- όπως κάτω από την επιφάνεια του Άρη και της Σελήνης, ή στο εξώτερο Ηλιακό Σύστημα» προσθέτει.
Όπως τονίζει στο paper του ο Ράιτ, «δεδομένου του ότι η ανθρώπινη τεχνολογία έχει αφήσει ήδη σημάδια στο μελλοντικό γεωλογικό ιστορικό του πλανήτη», θα μπορούσε να περιμένει κανείς ότι προηγούμενα είδη θα μπορούσαν να το είχαν κάνει επίσης. «Η μελέτη των παλαιότερων βράχων της Γης για τεχνολογικά ίχνη- περιλαμβανομένων αφύσικων αναλογιών ισοτόπων, συνθετικών στοιχείων, ή ιχνών εξόρυξης- ίσως να αξίζει τον κόπο. Ωστόσο, ίσως και ένα τέτοιο είδος που εμφανίστηκε στη Γη ή την Αφροδίτη να μην άφησε ίχνη που να μπορούμε να εντοπίσουμε επί τόπου».
Κατά τον Ράιτ, μια μεγάλη καταστροφή θα ήταν ικανή να εξαλείψει ένα τέτοιο είδος, που δεν αποκλείεται να εμφανίστηκε λίγο πριν ή μετά την Κάμβρια περίοδο στη Γη, όταν εμφανίστηκαν πολλές πολύπλοκες μορφές ζωής, όπως δείχνουν απολιθώματα. Μια βιβλικής έκτασης καταστροφή θα μπορούσε να είχε εξοντώσει ένα τέτοιο είδος και τον πολιτισμό του, αν υπήρξε ποτέ, και να αναγκάσει τη βιόσφαιρα να κάνει «επανεκκίνηση», με τους λιγοστούς οργανισμούς που επέζησαν. Ίσως, μάλιστα, να έχουμε βρει ήδη ίχνη, αλλά να τα θεωρούμε φυσικά φαινόμενα.
Όπως συμπληρώνει, εάν ένα τέτοιο είδος ταξίδεψε στο Διάστημα ή εμφανίστηκε κάπου αλλού, υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες για ανακάλυψή ιχνών του. «Μπορεί να άφησε περισσότερα τεχνολογικά ίχνη υπό τη μορφή αντικειμένων στο υπέδαφος του Άρη, στα φεγγάρια και τους αστεροειδείς, ή σε σε τροχιά στο εξώτερο Ηλιακό Σύστημα, όπου θα μπορούσαν να ανακαλυφθούν. Τέτοιες ανακαλύψεις θα μπορούσαν να γίνουν στο πλαίσιο μελετών διαστημικής αρχαιολογίας, που περιλαμβάνει την αναζήτηση, εντοπισμό και ερμηνεία ανθρώπινης προέλευσης αντικειμένων στο Διάστημα, όπως χαμένα διαστημόπλοια κ.α.».
Επίσης, συστήνεται η μελέτη με ραντάρ και κάμερες των επιφανειών πλανητών, για το ενδεχόμενο εντοπισμού ιχνών θαμμένων κτισμάτων ή άλλων αντικειμένων- καθώς και έρευνες σε αντικείμενα της Ζώνης Κάιπερ. «Περαιτέρω συμπεράσματα για να αποκλειστεί ή να περιοριστεί η πιθανότητα ύπαρξης προηγούμενων ιθαγενών τεχνολογικά εξελιγμένων ειδών θα προέρχονταν από μια καλύτερη κατανόηση των συνθηκών στην Αφροδίτη πριν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και μια ανάλυση της Γης πριν την “έκρηξη” της Κάμβριας περιόδου , ώστε να φανεί πως επρόκειτο για το πρώτο τέτοιο γεγονός στη Γη» καταλήγει.
Οι θεωρίες αυτές αναμφίβολα φέρνουν στο μυαλό τις θεωρίες και τους θρύλους περί αρχαίων πολιτισμών που καταστράφηκαν- παρά το ότι ο Ράιτ αναφέρεται σε περιόδους πολύ πριν την εμφάνιση του ανθρώπου εν γένει- αλλά και τους αμφιλεγόμενους ισχυρισμούς περί «Πυραμίδων» και «Προσώπου» στον Άρη, που προκάλεσαν ερωτηματικά πριν από δεκαετίες.
Αν και δεν έχουν βρεθεί μέχρι τώρα αποδείξεις πως κάποιο νοήμον είδος που ήταν τεχνολογικά εξελιγμένο υπήρξε όντως πριν από εμάς όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του The Atlantic, ο Άντριου Σιέμιον, διευθυντής του SETI Research Center του Berkeley, υπογραμμίζει πως ο Ράιτ έχει δίκιο να υποδεικνύει πως, από χρονικής άποψης, υπάρχουν μεγάλα περιθώρια να έχει συμβεί κάτι τέτοιο στον πλανήτη μας- ενώ επίσης δεν πρέπει να παραβλέπεται το ότι η Γη είναι ο μόνος γνωστός πλανήτης με συνθήκες που επιτρέπουν την εμφάνιση νοήμονος ζωής, οπότε και είναι λογικό να θεωρείται ότι έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να έχει όντως εμφανιστεί νοήμων ζωή και στο παρελθόν, σε σχέση με άλλους πλανήτες.