Όσοι έχουν μεγαλώσει στην επαρχία, γνωρίζουν ότι το να ζεις σε μία κλειστή κοινωνία είναι ευχή και κατάρα μαζί. Κατάρα επειδή τα προβλήματα γίνονται γνωστά, τα κοινωνικά φαινόμενα μπαίνουν κάτω από μικροσκόπιο, μεγεθύνονται, μοιάζουν σαν να αποτελούν τον κανόνα. Ευχή επειδή οι άνθρωποι της λειτουργούν ως μία ενωμένη γροθιά που υπερασπίζεται, ως μία τεράστια αγκαλιά που προστατεύει, εάν και όταν το αποφασίσουν.
Στη Βέροια, η θέληση για να γίνει η κατάρα ευχή, έχει αποδειχθεί με τον ομορφότερο τρόπο, είτε μιλάμε για το πώς μία τραγωδία μετατράπηκε σε μία συλλογική δράση ενάντια στην παιδική κακοποίηση, είτε γγια την απίστευτη ιστορία του πώς η δημόσια βιβλιοθήκη της πόλης βραβεύτηκε από το Ίδρυμα Γκέιτς με 1 εκ. δολάρια, δείχνοντας σε όλους μας το μέλλον.
Από το 2013 λοιπόν υπάρχει στη Βέροια ένα μέρος που αποτελεί σωτηρία και ασφαλές καταφύγιο για όλες τις κακοποιημένες γυναίκες. Μέχρι και σήμερα, τους προσφέρει συμβουλές, στήριξη και φυσικά προστασία από κάθε απειλή. Η ψυχολόγος του «Κέντρου Συμβουλευτικής Υποστήριξης Κακοποιημένων Γυναικών του Δήμου Βέροιας», Έφη Τσαπαροπούλου, μίλησε στη HuffPost Greece για την δράση του, για το προφίλ των κακοποιημένων γυναικών, για το πώς συνεργάζονται με την ελληνική αστυνομία, αλλά και για τη σημασία που έχει η έγκαιρη ενημέρωση και σωστή εκπαίδευση στα σχολεία.
Πότε ιδρύθηκε το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Κακοποιημένων Γυναικών Βέροιας και από ποιους;
Το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Κακοποιημένων Γυναικών του Δήμου Βέροιας «ΚΟΡΝΗΛΙΑ ΚΑΡΑΝΑΣΤΑΣΗ» άρχισε τη λειτουργία του τον Οκτώβριο του 2013 από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων και στεγάζεται στο κέντρο της Βέροιας στην οδό Καπετάν Άγρα 3Α.
Η εν λόγω δράση συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και προωθείται μέσω του Δήμου Βέροιας προσφέροντας τις υπηρεσίες του σε γυναίκες θύματα βίας και σε γυναίκες που υφίστανται κοινωνικό αποκλεισμό, είναι δηλαδή άνεργες, μονογονείς, ΑμεΑ, προσφύγισσες ή μετανάστριες στο Νομό Ημαθίας.
Από ποιους φορείς υποστηρίζεται το κέντρο;
Το Κέντρο υποστηρίζεται από τη Γ.Γ.Ι.Φ. (Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων) και λειτουργεί υπό την εποπτεία του Κ.Ε.Θ.Ι. (Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας).
Ποιος είναι ο ρόλος του και σε ποιες γυναίκες απευθύνεται;
Απευθύνεται σε:
- Γυναίκες που υφίστανται σωματική κακοποίηση ή σεξουαλική βία
- Γυναίκες που υφίστανται ψυχολογική, συναισθηματική ή λεκτική βία
- Γυναίκες που υφίστανται οικονομική βία
- Γυναίκες που έχουν υποστεί βιασμό ή απόπειρα βιασμού
- Γυναίκες που έχουν υπάρξει θύματα πορνείας ή trafficking
- Γυναίκες που έχουν υποστεί ή/και υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις όπως Άνεργες, Μετανάστριες, Πρόσφυγες, Μονογονείς, ΑμεΑ κ.λ.π.
Προσφέρει:
- Συμβουλευτική και ολοκληρωμένη Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη των γυναικών
- Υπηρεσίες Παραπομπής ή Συνοδείας των θυμάτων βίας (αστυνομία, εισαγγελία, νοσοκομείο)
- Υπηρεσίες Νομικής Συμβουλευτικής και Πληροφόρησης
- Δράσεις Ευαισθητοποίησης και Ενημέρωσης στην τοπική κοινωνία
Πόσο είναι το προσωπικό που απασχολείται στο κέντρο;
Το Κέντρο στελεχώνεται από μία ψυχολόγο (Τσαπαροπούλου Έφη), μία κοινωνική λειτουργό (Νατσιοπούλου Χαρούλα) και μία νομική σύμβουλο (Λυμούση Σταυρούλα). Το πρόγραμμα δεν είναι εθελοντικό αλλά συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο).
Ποια είναι τα σημαντικότερα φαινόμενα που εντοπίζετε στην κοινωνία της Βέροιας;
Η τοπική κοινωνία της Βέροιας αποτελεί μια μικρογραφία της ευρύτερης κοινωνίας. Έτσι, τα κακοποιητικά επεισόδια, οι δυσλειτουργικές και βίαιες σχέσεις, ο κοινωνικός αποκλεισμός εμφανίζονται και ποικίλλουν σε συχνότητα και διάρκεια ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση.
Αποτελεί η κακοποίηση ακόμα και σήμερα ένα θέμα ταμπού στην επαρχία; Μιλούν οι γυναίκες περισσότερο για αυτό;
Όταν ξεκινήσαμε τη δουλειά μας στο κέντρο νομίζαμε ότι δεν θα έρχονται οι γυναίκες επειδή η Βέροια είναι μία κλειστή κοινωνία. Έτσι, σκεφτήκαμε να δώσουμε βάρος στις δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης τόσο στην τοπική κοινωνία όσο και σε όλο το νομό. Εξάλλου οι υπηρεσίες του κέντρου, οι οποίες παρέχονται δωρεάν, αφορούν στις γυναίκες όλου του νομού Ημαθίας. Διαπιστώσαμε στην πορεία ότι ο αριθμός προσέλευσης των γυναικών στο κέντρο ολοένα και αυξάνεται κάνοντας τις γυναίκες να μιλούν περισσότερο και πιο ανοιχτά για τα θέματα βίας που αντιμετωπίζουν.
Με ποιους μηχανισμούς βοηθάτε μία γυναίκα που έρχεται σε σας; Εάν κινδυνεύει η ζωή της, τι κάνετε;
Όταν μία γυναίκα έρχεται στο Κέντρο την υποδέχεται η κοινωνική λειτουργός παίρνοντας ένα ιστορικό. Στην συνέχεια αξιολογεί το αίτημα της καθεμίας και ανάλογα με αυτό την παραπέμπει είτε σε εμένα, την ψυχολόγο δηλαδή, είτε στην νομική σύμβουλο. Παράλληλα με τα 40 συμβουλευτικά κέντρα λειτουργούν και 17 ξενώνες φιλοξενίας γυναικών και των παιδιών τους σε όλη την Ελλάδα. Εάν μία γυναίκα βρίσκεται σε κίνδυνο, η κοινωνική λειτουργός την συνοδεύει στο νοσοκομείο για να κάνει τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις προκειμένου να φιλοξενηθεί στον ξενώνα. Ο πιο κοντινός σε εμάς είναι αυτός της Θεσσαλονίκης, στον οποίο έχουμε παραπέμψει αρκετές γυναίκες.
Πώς πιστεύετε ότι αντιμετωπίζει η αστυνομία τις γυναίκες που καταγγέλλουν κακοποίηση;
Στην αρχή θεωρούσαμε ότι η αστυνομία δεν θα συνεργάζονταν μαζί μας και δεν θα παρέπεμπε περιστατικά στο κέντρο. Στην πορεία οργανώσαμε ομιλίες τόσο στο Αστυνομικό Τμήμα Βέροιας όσο και στη Σχολή Μετεκπαίδευσης της Β. Ελλάδος. Διαπιστώσαμε ότι μετά τις ενημερώσεις οι αστυνομικοί πληροφορούσαν τις γυναίκες για την παρουσία του κέντρου και παρέπεμπαν τα περιστατικά προκειμένου να λάβουν τις κατάλληλες υπηρεσίες. Παρ’ όλα αυτά ορισμένες φορές παρατηρείται το φαινόμενο της δευτερογενούς θυματοποίησης της γυναίκας, τόσο σε τοπικό όσο και σε πανελλαδικό επίπεδο. Προς αποτροπή του, όταν η γυναίκα παραπέμπεται στο αστυνομικό τμήμα πρέπει να αφήνεται να καταθέσει μόνη της και ο αστυνομικός να την ακούει προσεκτικά, χωρίς σχόλια και χωρίς να ενοχοποιείται.
Πόσα περιστατικά είχατε κάθε χρόνο από την αρχή της λειτουργίας σας, μέχρι και σήμερα;
Από τον Οκτώβριο του 2013 έως και σήμερα έχουμε δεχθεί 160 περιστατικά. Από τον Οκτώβριο του 2013 έως τον Δεκέμβριο του 2013 7 περιστατικά. Το 2014 49 περιστατικά. Το 2015 39 περιστατικά. Το 2016 44 περιστατικά και το 2017 μέχρι σήμερα 21 περιστατικά.
Ποιο είναι το προφίλ μιας κακοποιημένης γυναίκας στη Βέροια;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο προφίλ που να ταυτίζεται με τη γυναίκα που κακοποιείται, καθώς βλέπουμε γυναίκες κάθε ηλικίας, κάθε κοινωνικοοικονομικού και μορφωτικού επιπέδου να διαβιούν σε κακοποιητικές σχέσεις.
Αν θέλουμε όμως να μιλήσουμε με αριθμούς μπορούμε να πούμε πως στα χρόνια της λειτουργίας μας ζήτησαν βοήθεια 160 γυναίκες, από τις οποίες στο σύνολο τους ήταν έγγαμες, θύματα ενδοοικογενειακής βίας κατά ένα μεγάλο ποσοστό, 63% δηλαδή. Αξίζει ωστόσο να αναφερθεί πως δύο από αυτές αποτελούσαν θύματα trafficking.
Aξιοπρόσεκτοι είναι όμως και οι δείκτες της εργασιακής κατάστασης και του μορφωτικού επιπέδου, καθώς το 60% των γυναικών διαβιούν σε κατάσταση ανεργίας, ενώ μόλις το 16% των περιστατικών καλύπτεται από γυναίκες απόφοιτες ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Ποιες είναι οι δράσεις ενημέρωσης στις οποίες έχετε προβεί;
Στα 3,5 χρόνια λειτουργίας του κέντρου οι δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης τόσο σε στοχευμένες πληθυσμιακές ομάδες, όσο και στο ευρύτερο κοινό υπήρξαν πολυπληθείς.
Ενδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε παρεμβάσεις στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μέσω βιωματικών δραστηριοτήτων και θεωρητικής προσέγγισης, ενημερώσεις σε Αθλητικούς, Πολιτιστικούς και Συλλόγους Γονέων και Εκπαιδευτικών, ενημέρωση στους αστυνομικούς της Διεύθυνσης Ημαθίας όσον αφορά στην αντιμετώπιση και τη διαχείριση των περιστατικών βίας, ενημερώσεις του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού του Γενικού Νοσοκομείου Βέροιας και ΠΕΔΥ Ημαθίας όσον αφορά τις παρεχόμενες υπηρεσίες του κέντρου και την παραπομπή περιστατικών σε αυτό, συνεργασία με ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο camp προσφύγων Αγ. Βαρβάρας Ημαθίας και ασχολούνται με θέματα γυναικείας κακοποίησης και προστασίας παιδιού οργανώνοντας από κοινού δράσεις ενημέρωσης σχετικά με την έμφυλη βία.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Αυτό που ευχόμαστε για το μέλλον είναι η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση ολοένα και περισσότερων ανθρώπων αλλά και φορέων σχετικά με θέματα βίας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Παίρνοντας ως δεδομένο πως η βία πολλές φορές πηγάζει από βιώματα της παιδικής ηλικίας, αλλά και από λανθασμένα πρότυπα συμπεριφοράς και στερεοτυπικές αντιλήψεις που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της ζωής ενός παιδιού, έφηβου, αλλά και ενήλικα, θεωρούμε πως η αλλαγή στο μοτίβο αυτό θα επιφέρει και τις αντίστοιχες θετικές εξελίξεις σε θέματα ισότητας και ισοδυναμίας φύλου.
Επομένως η επανέγκριση μας για την είσοδο στα σχολεία με προσαρμοσμένα προγράμματα βιωματικών δραστηριοτήτων στην εκάστοτε βαθμίδα εκπαίδευσης αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους στόχους μας για το προσεχές μέλλον, ελπίζοντας πως αυτό θα επανεκινήσει μια διαδικασία αλλαγής στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς σε θέματα τόσο ισότητας των δύο φύλων όσο και στην αποδοχή της διαφορετικότητας.
Στοιχεία επικοινωνίας
Οδός Καπετάν Άγρα 3Α, Βέροια
τηλ.: 23310-65304
φαξ: 23310-64530
e-mail: isotita@veria.gr