Τον Οκτώβριο του 2015, «σεισμό» είχε προκαλέσει στην επιστημονική και μη κοινότητα η είδηση περί εντοπισμού ενός περίεργου φαινομένου στο μακρινό άστρο KIC 8462852, η εξήγηση για το οποίο θα μπορούσε να είναι μια κολοσσιαία εξωγήινη κατασκευή (ένα, έστω ημιτελές, «Dyson Sphere»).
Το φαινόμενο αυτό είχε εντοπιστεί από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, το οποίο είναι σχεδιασμό να εντοπίζει τη μικρή μεταβολή στη φωτεινότητα ενός άστρου που σημειώνεται (για τους παρατηρητές στη Γη) όταν περνά από μπροστά του ένας από τους πλανήτες που βρίσκονται σε τροχιά γύρω του. Στην περίπτωση του εν λόγω άστρου (γνωστού και ως «Tabby's Star»,προς τιμήν της ερευνήτριας Ταμπίθα Μπογιαϊτζάν, του Γέιλ, που πρώτη ασχολήθηκε με το ζήτημα) η πτώση της φωτεινότητας ήταν της τάξης του 15% τον Μάρτιο του 2011 και του 20% τον Φεβρουάριο του 2013, πριν επανέλθει στο κανονικό. Υπό κανονικές συνθήκες, μιλάμε για γύρω στο 1%, οπότε και επρόκειτο για μια ιδιαίτερα αξιοσημείωτη παρατήρηση, που προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον.
Όπως σημειώνει o Dr. Στούαρτ Κλαρκ, που γράφει το «Across the Universe» για τον Guardian και συγγραφέας του «The Search for Earth's Twin», αν και πολλοί αστρονόμοι πρότειναν πιο «ρεαλιστικές» εξηγήσεις, όπως τεράστια σμήνη/ «νέφη» κομητών γύρω από το άστρο ή έναν πλανήτη υπό αποσύνθεση, τίποτα δεν φαίνεται να παρέχει ικανοποιητική εξήγηση- οπότε και πολλοί στρέφονται προς την εξήγηση του Dyson Sphere: μιας κολοσσιαίας υπερ-κατασκευής, η οποία περικλείει το άστρο ώστε να συλλέγει την ενέργεια από το φως του.
Το ενδιαφέρον αναζωπυρώθηκε τον προηγούμενο μήνα, όταν η Μπογιαϊτζάν ανακοίνωσε πως η φωτεινότητα του άστρου μειώθηκε ξανά και ζήτησε τη βοήθεια άλλων επιστημόνων ανά τον κόσμο. Ωστόσο, όπως γράφει ο Κλαρκ, αντί για αντίστοιχα μεγάλη μείωση, σημειώθηκε πτώση «μόλις» 2,5%, με τη φωτεινότητα να επιστρέφει ξανά σε φυσιολογικά επίπεδα μετά από λίγες ημέρες. Παρόλα αυτά, τα επιπλέον δεδομένα βοηθούν στην περαιτέρω ανάλυση του φαινομένου- ή έστω στον περιορισμό των ενδεχομένων.
«Δυστυχώς, μία από τις εξηγήσεις που φαντάζουν όλο και πιο απίθανες είναι αυτή της κολοσσιαίας κατασκευής. Καθώς θα απορροφούσε ηλιακό φως (προκαλώντας τα ανεβοκατεβάσματα), έτσι και η κατασκευή θα θερμαινόταν φυσικά και θα εξέπεμπε υπερβολική υπέρυθρη ακτινοβολία. Αυτό θα καθιστούσε το άστρο πιο φωτεινό από ό,τι κανονικά σε υπέρυθρα μήκη κυμάτων- αλλά δεν έχει παρατηρηθεί κάτι τέτοιο» γράφει ο Κλαρκ- υπογραμμίζοντας ωστόσο πως δεν έχουν χαθεί όλα για τους υποστηρικτές της θεωρίας αυτής. Στο πρώτο από μια σειρά πρόσφατων papers, ο αστροφυσικός Ζάζα Οσμάνοφ, του Ελεύθερου Πανεπιστημίου της Τιφλίδας, υπέδειξε πως θα ήταν καλύτερη ιδέα να φτιαχτεί μια τέτοια κατασκευή γύρω από τα «παρακμάζοντα» απομεινάρια ενός άλλοτε γιγαντιαίου άστρου, παρά γύρω από ένα «κανονικό» άστρο.
Γνωστές ως πάλσαρ, αυτές οι νεκρές «καρδιές» άστρων είναι αυτό που μένει πίσω όταν ένα άστρο εκρήγνυται. Ωστόσο, έχουν ακόμα ενέργεια, εκπέμποντας ραδιοκύματα και ακτίνες Χ στο σύμπαν. Ο Οσμάνοφ λέει πως η κατασκευή Dyson Spheres γύρω από πάλσαρ, για συλλογή αυτής της ενέργειας, θα ήταν πιο καλή ιδέα για προηγμένους εξωγήινους πολιτισμούς από την κατασκευή γύρω από κανονικά άστρα: Αυτό επειδή τα πάλσαρ εκπέμπουν την ενέργειά τους σε στενές ακτίνες- σαν το φως από έναν φάρο- οπότε και δεν θα χρειαζόταν για τη συλλογή της μια «σφαίρα», που θα έκλεινε όλο το άστρο, αλλά «μόνο» ένα «δαχτυλίδι».
Επίσης, στο δεύτερό του paper υπολογίζει πως το VLTI (Very Large Telescope Interferometer) στη Χιλή και το WISE (Wide-field Infrared Survey Explorer) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη μελέτη «κοντινών» (για τα αστρονομικά δεδομένα) πάλσαρ με σκοπό τον εντοπισμό του υπέρυθρου ίχνους τέτοιων κατασκευών.
Σε κάθε περίπτωση, γράφει ο Κλαρκ, όπως του είπε ο Οσμάνοφ σε επικοινωνία τους, ακόμα και αν δεν υπάρχουν κατασκευές τέτοιου είδους, υπολογισμοί και έρευνες τέτοιου τύπου αξίζουν τον κόπο επειδή μπορούν να προσελκύουν ενδιαφέρον και να δείχνουν πως η επιστημονική σκέψη μπορεί να χρησιμοποιείται ακόμα και για τις πιο τρελές ιδέες.
Ακόμη, καταλήγει ο Κλαρκ, πριν αποκλειστεί το ενδεχόμενο τέτοιων κολοσσιαίων κατασκευών στο KIC 8462852, αξίζει να θυμηθεί κανείς πως και η έλλειψη υπερβολικής εκπομπής υπέρυθρης ακτινοβολίας αποτελεί και η ίδια φαινόμενο που δεν συνάδει με τις περισσότερες «φυσικές» εξηγήσεις, καθώς ακόμα και μεγάλα νέφη σκόνης κομητών ή απομεινάρια κατεστραμμένων πλανητών θα «έδιναν» ανιχνεύσιμα υπέρυθρα σήματα- οπότε, πλέον πολλοί αστρονόμοι αναρωτιούνται εάν υπάρχουν άλλα, μικρότερα νέφη σκόνης ή αερίων που παρεμβάλλονται μεταξύ των γήινων παρατηρητών και του άστρου, αντί για μια κολοσσιαία κατασκευή.