Photo Credits: Thanassis Deligiannis
«Εμείς το ονειρευτήκαμε, ο Παπαϊωάννου το έκανε πραγματικότητα» γράφει η «Le Monde» για τον χορογράφο «που άρπαξε τα σωθικά του κοινού», ενώ η «Liberation» αποφαίνεται ότι «ο Μεγάλος Δαμαστής είναι η αποκάλυψη που δεν περίμενε πια η Αβινιόν».
Το τελευταίο έργο του Έλληνα δημιουργού όπου κι αν παρουσιάστηκε στην Ευρώπη, κυριολεκτικά, μάγεψε κοινό και κριτικούς. Στη «Les Echos» μάλιστα προχωρούν ένα βήμα παραπέρα: «Tώρα μπορούμε να αντιληφθούμε τους λόγους που το περίφημο Χοροθέατρο του Βούπερταλ, η ομάδα της Pina Bausch, παρήγγειλαν στον Δημήτρη Παπαϊωάννου έργο για την ερχόμενη σεζόν». Το γεγονός, συμπληρώνουμε, προσλαμβάνει ξεχωριστή σημασία, καθώς είναι η πρώτη φορά μετά τον θάνατο της χορογράφου, που ο ιστορικός θίασος επιχειρεί νέο ξεκίνημα με τη σφραγίδα του Παπαϊωάννου. Η πρεμιέρα του θα δοθεί στις 12 Μαΐου 2018.
Σε μια άδεια Αθήνα του Αυγούστου συναντήσαμε τον δημιουργό λίγο πριν το πρώτο ταξίδι για το Βούπερταλ, ξεκινώντας την κουβέντα με την πρωτόγνωρη απήχηση του «Δαμαστή» στα διεθνή καλλιτεχνικά κέντρα.
«Είναι μεγάλη χαρά∙ Για τον εγωισμό είναι πολύ ωραία τροφή, και είναι τρομερή ικανοποίηση για το breakthrough, που ιστορικά δεν έχει ξαναγίνει».
Eφησυχάζεις κάπως;
Όχι βέβαια, σαν καλλιτέχνης δεν γίνεται. Η επιτυχία έχει να κάνει με την αναγνώριση της δουλειάς, δεν έχει να κάνει με την ουσία της. Στην περιφέρεια της εργασίας το «μαξιλάρι» της αποδοχής του κόσμου δίνει μία αίσθηση ικανοποίησης· δίνει και την επίγνωση της τύχης να το ζεις, όταν συμβαίνει! Στη σκηνική τέχνη είναι μεγάλη τύχη αυτό, γιατί αλλιώς μαραζώνεις. Στα εικαστικά, τη μουσική και στη συγγραφή, μπορεί να φανεί κι αργότερα, ακόμη κι ερήμην του δημιουργού, που μπορεί να φύγει από τη ζωή και να αφήσει το στίγμα του στην ανθρωπότητα. Όταν συμβαίνει ενόσω ζεις, είναι ανακουφιστικό... αλλά ο αγώνας είναι αγώνας.
Βεβαίως, η αναγνώριση ήρθε πολύ νωρίς και μάλιστα από δασκάλους όπως ο Τσαρούχης (είχε δηλώσει για τον νεαρό τότε Δημήτρη Παπαϊωάννου «Με τρομάζει τόση ευκολία, τόσο νωρίς. Εύχομαι επειδή έχει ταλέντο να συναντήσει στο μέλλον την απαραίτητη δυσκολία»)
Αυτό που είπε τότε ο Τσαρούχης, αναφερόταν στο «εύκολο χέρι» στη ζωγραφική, κάτι που ο ίδιος δεν το είχε. Ήταν ένας πολύ μεγάλος ζωγράφος, αληθινά σπουδαίος καλλιτέχνης-φιλόσοφος, που όμως δεν είχε ευκολία στο να ζωγραφίζει. Υπάρχουν, ας πούμε, παιδιά που διαθέτουν ευκολία στο χορό, απίστευτη κιναίσθηση, αλλά το αν θα γίνουν μεγάλοι χορευτές είναι άλλη υπόθεση. Απλώς το «εργαλείο» που διαθέτεις, σου δίνει αναμφίβολα ένα αβαντάζ σε σχέση με τους άλλους. Αν η προσωπικότητά σου δε σε ωθεί να είσαι ανήσυχος, όπως ένας πραγματικός καλλιτέχνης, δε θα γίνεις ποτέ τέτοιος! Εγώ είχα εύκολο χέρι από μικρό παιδί, ζωγράφιζα δηλαδή εντυπωσιακά. Αυτό ήταν που ο Τσαρούχης συνάντησε μπροστά του, όταν μαθήτεψα κοντά του 17 χρονών.
Και στη Σχολή Καλών Τεχνών ξεχωρίσατε από τους πρώτους. Εκεί, σε ποιους μαθητεύσατε;
Στη Σχολή ήμουν με τον Μυταρά και την Παπασπύρου, με την οποία πέρασα περισσότερο χρόνο και τη θεωρώ δασκάλα μου. Δασκάλους μου, όμως, θεωρώ και τους συμφοιτητές μου, τη Νίνα Παπά και τον Ζάφο Ξαγοράρη, που ήταν πιο συντονισμένοι με μια σύγχρονη αντίληψη για τα εικαστικά πράγματα. Εγώ τότε ήμουν «βλαχάκι», ανυποψίαστος. Είχα μάθει από τον Τσαρούχη βυζαντινή αγιογραφία και ζωγράφιζα από του φυσικού, με λάδι. Στη Σχολή βοηθήθηκα από αυτήν την παρέα να πρωτοδοκιμάσω κι άλλες περιοχές, που τις εφάρμοσα περισσότερο στα κόμικς που έκανα. Ήταν τόσο πλούσια τα χρόνια εκείνα μέσα στη φτώχεια· το είχα μόλις σκάσει από το σπίτι μου, ζούσα μόνος και απολύτως ελεύθερος, σπούδαζα αυτό που ήθελα, ήμουν αυτοσυντήρητος στα Εξάρχεια. Βούτηξα στην ανησυχία της εποχής και της περιοχής. Τότε ήταν που έβγαινε η «Βαβέλ» και το «Παρά πέντε» κι εγώ δημοσίευα τα κόμικς μου εκεί, δημιουργήσαμε το Fanzine «Κοντροσολ στο Χάος» με τον Αλέξη Μπίστικα, άρχισα να ασχολούμαι με τον πειραματικό χορό χάρη στη Μαίρη Τσούτη, ξεκινήσαμε με την Αγγελική Στελλάτου την Ομάδα Εδάφους, κάναμε κατάληψη στην 3ης Σεπτεμβρίου και δημιουργήσαμε ένα χειροποίητο θέατρο. Όλο αυτό ήταν μια μεθυστική εποχή αλητείας και τέχνης.
Η σπουδή στη ζωγραφική σε ποιο βαθμό έχει καθορίσει το έργο σας;
Πρόλαβα και γνώρισα την παλιά γενιά, τον Τσαρούχη, τον Κακογιάννη, τον Χατζιδάκι. Ευτύχησα να γίνω αγαπημένο τους παιδί, που μαθήτευε κοντά τους. Αυτό που με βοήθησε πολύ, ξεκινώντας απολύτως παραδοσιακά στη ζωγραφική, δηλαδή από του φυσικού, είναι ότι ανέπτυξα τη δυνατότητα να βλέπω σαν ζωγράφος. Ο Τσαρούχης έλεγε ότι όποιος βλέπει σαν ζωγράφος δεν μπορεί να εξηγήσει στους άλλους ανθρώπους ποια είναι η διαφορά. Όταν αποκτήσεις, όμως, το βλέμμα του ζωγράφου, δεν έχει επιστροφή. Αυτό μου χάρισε η θητεία μου στη ζωγραφική και έτσι βλέπω ολόκληρη τη ζωή μέσα από την απόλαυση των συνειρμών που φέρουν τα σχήματα και τα χρώματα. Και με αυτό το εφόδιο κάνω όλη μου τη δουλειά στο θέατρο.
Το τελευταίο έργο φλερτάρει πολύ με την Αναγέννηση και το κιαροσκούρο.
Στην πραγματικότητα είναι μια παραδοχή της κοινής κιβωτού εμπειριών που έχουμε ως είδος οι άνθρωποι. Εμένα πηγαίνει προς την ζωγραφική, γιατί από εκεί τρέφομαι. Δεν είναι όμως αυτό που κάνει ένα θέαμα εικαστικό. Ένα θέαμα είναι εικαστικό όταν είναι φτιαγμένο με συντεταγμένες που προκρίνουν τις αναλογίες, τα σχήματα και τις φόρμες. Μπορεί κάλλιστα, όμως, να μη θυμίζει τίποτα απ’ ότι γνωρίζουμε από την ζωγραφική και να είναι πάλι η εικόνα πρωταγωνίστρια. Την ώρα της πρόβας καταλαβαίνω πώς πέφτει το φως σ’ ένα σώμα, πώς ένα σώμα θυμίζει ένα σχήμα, και συνθέτω. Όπως στη ζωγραφική, λειτουργώ, σαν συνθέτης.
Photo Credits: Julian Mommert
Photo Credits: Julian Mommert
Photo Credits: Julian Mommert
Υπ’ αυτήν την έννοια, πώς αντιλαμβάνεστε τον χορό; Σαν ζωγραφική εν κινήσει;
Όχι, η ζωγραφική δεν έχει ανάγκη κίνηση για να ζωντανέψει. Είναι πλήρης. Από τη φύση της πρέπει να είναι ακίνητη για να δημιουργεί άλλου τύπου κινήσεις μέσα στον ψυχισμό του θεατή. Βλέπω τη ζωγραφική μου αντίληψη σαν μία πόρτα από την οποία μπαίνω στην παραστατική τέχνη και μπορώ να συνθέσω. Υπάρχει ένα επίπεδο αναφορών από την Αναγέννηση ως τον Μαγκρίτ και τον Κουνέλλη που έχουν ενθαρρυνθεί και είναι ορατές, αν έχεις ταξιδέψει με αυτήν την αντίληψη για το ανθρώπινο σώμα. Αλλά δεν είναι ο μόνος δρόμος πρόσληψης του έργου. Κι αυτό άλλωστε που αποκαλούμε χορό, επιδέχεται πολλά εισαγωγικά. Ας πούμε ότι αυτό που κάνω είναι ένα υβρίδιο, να ξεμπερδεύουμε.
Πράγματι, κι αυτό μας το δίδαξε περίφημα η Pina Bausch. Τώρα, καλείστε να δουλέψετε με την ομάδα της.
Είναι η πρώτη φορά που θα δημιουργήσω έργο για μία υπάρχουσα, άλλη ομάδα, αν και είναι κάτι που είχα αποφασίσει εδώ και χρόνια να μην κάνω. Μου έστησε μία παγίδα η ζωή από την οποία δεν μπορώ να ξεφύγω. Και χαμογελάω γι’ αυτό. Είναι ένα άνοιγμα που δοκιμάζει η περίφημη ομάδα του Βούπερταλ, για να δει πώς θα περπατήσει μετά από τόσα χρόνια με ένα συγκεκριμένο ρεπερτόριο. Οφείλω, όπως ολόκληρη η ανθρωπότητα, πολλά στην Pina Bausch.
Photo Credits: Thanassis Deligiannis
Photo Credits: Thanassis Deligiannis
Τι δηλαδή;
Όπως χρωστάω στο Χατζιδάκι την συναισθηματική μου ωρίμανση, κατά τον ίδιο τρόπο, οφείλω στην ιδιοφυΐα της Pina Bausch την πρώτη συνταρακτική εμπειρία μου στην παραστατική τέχνη -παρακολουθώντας το «Café Müller». Επομένως, όσο κι αν φοβάμαι, δε θα μπορούσα να συμφιλιωθώ με τον εαυτό μου αν αρνιόμουν μια τέτοια πρόκληση.
Πρακτικά, πώς προέκυψε η συνεργασία;
Η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια της ομάδας Αντόλφε Μπάιντερ με είχε προσεγγίσει πριν 3 χρόνια, αμέσως μετά το «Still life», όταν είχα πρωτοκλείσει να κάνω την τελετή έναρξης των πρώτων Ευρωπαϊκών Αγώνων. Είχαμε μια πολύωρη κουβέντα μέσω Skype για να δημιουργήσω ένα νέο έργο για την ομάδα της οποίας τότε ήταν καλλιτεχνική διευθύντρια, το «Gothenburgballet». Τελικά, δεν το επιχείρησα, όπως πάντα σε ανάλογες προτάσεις. Όταν όμως ανέλαβε το χοροθέατρο του Βούπερταλ, επανέλαβε την πρότασή της και το ψήσαμε για ένα περίπου χρόνο.
Photo Credits: Julian Mommert
Photo Credits: Thanassis Deligiannis
Γιατί τόσος χρόνος;
Το πρόβλημά μου είναι ότι είμαι αυτοσχέδιος και χρειάζομαι χρόνο. Η μόνη πολυτέλεια που μου έχει χαρίσει η επαγγελματική μου επιτυχία με τα περιφερειακά της δουλειάς μου (τις τελετές και τα music shows που έκανα παλιότερα), είναι η οικονομική μου ανεξαρτησία, δηλαδή χρόνος. Κι είναι πολύς αυτός! Οι νέες δημιουργίες με αυτές τις ομάδες, συνήθως γίνονται σε έξι με οκτώ εβδομάδες. Είναι κάτι το οποίο εγώ δεν έχω την ικανότητα να κάνω. Βρέθηκε τελικά η κατάλληλη φόρμουλα, που μου προσφέρει λίγη από την πολυτέλεια του χρόνου που χρειάζομαι και ξεκινάμε.
Η σχέση σας με την Pina Bausch;
Δεν ήμασταν φίλοι, αλλά είχα την χαρά και την τιμή να νιώσω την αγκαλιά της αρκετές φορές. Φάγαμε μαζί μετά από παραστάσεις της κι εκεί φλυαρήσουμε και μεθύσαμε μαζί. Μου έδινε την γνώμη της για πράγματα που έκανα και είχα χορέψει μπροστά της την Μήδεια. Είναι παρόμοιο με τον Χατζιδάκι, όπως είπα πριν. Και μαζί του πέρασα αρκετές ώρες όπου έκανα αξέχαστες κουβέντες, αλλά δεν ήμασταν φίλοι. Όπως και με τον αγαπημένο μου κύριο Ντίνο Χριστιανόπουλο. Με τον Τσαρούχη αντιθέτως, ήμουν στο περιβάλλον του, μαθήτευσα κοντά του, τον έζησα.
Photo Credits: Julian Mommert
Photo Credits: Julian Mommert
Η πρώτη φορά που συναντηθήκατε; Πώς την θυμάστε;
Καταρχάς το πρώτο σημαντικό πράγμα που είδα ποτέ στη ζωή μου ζωντανά, ήταν το «Café Müller» της Pina Bausch, όπως είπα πριν, στο Ηρώδειο. Είχα δει προηγουμένως τον Jiri Kylian, πάλι στο Ηρώδειο με το Nederland’s ballet, μια χορογραφία όπου μου είχε φύγει το κεφάλι! Αλλά όταν είδα το «Café Müller» ήταν κάτι εντελώς σοκαριστικό. Μια εμπειρία εφάμιλλη της επαφής με το έργο του Κιούμπρικ, του Ταρκόφσκι, του Βαν Γκογκ. Ήταν, όμως, η πρώτη φορά που είδα τι μπορεί να συμβεί ζωντανά, επάνω στη σκηνή. Το μέγεθος δηλαδή της δύναμης που έχει η σκηνική τέχνη! Το ένιωσα -δε λέω ότι το κατάλαβα-, αλλά ότι συνταράχτηκα από αυτό.
Την ίδια την γνώρισα πρώτη φορά, όταν ήμασταν καλεσμένοι στο φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης. Ήταν η εναρκτήρια παράσταση με την πρώτη εκδοχή της «Μήδειας» (σημείωση: Μήδεια η Αγγελική Στελλάτου και Ιάσωνας ο Δημήτρης Παπαϊωάννου). Εκείνη την βραδιά το φεστιβάλ τιμούσε την Pina Bausch, όπου ακολουθούσε παράστασή της. Αμέσως μετά το κλείσιμο μας αναζήτησε και μας αγκάλιασε.
Photo Credits: Julian Mommert
Photo Credits: Julian Mommert
Photo Credits: Julian Mommert (L) & Thanassis Deligiannis (R)
Photo Credits: Julian Mommert (L) & Thanassis Deligiannis (R)
Αυτή σας αναζήτησε;
Χορεύαμε μπροστά της και τρέμαμε! Μόνο εμείς ξέραμε τι συνέβαινε μέσα μας, ήταν ένα είδος θεότητας για εμάς. Και ήταν και μια εποχή, όχι τόσο ανοιχτή σ' εμάς τους Έλληνες για το τι γίνεται στη διεθνή σκηνή. Πριν από το Φεστιβάλ Καλαμάτας της Μαραγγοπούλου και το Φεστιβάλ Αθηνών του Λούκου, που μας άνοιξαν τα μάτια. Μόνο η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Μελίνας και το Κέντρο Δελφών του Τερζόπουλου μας είχαν δείξει τι μπορεί να συμβεί επί σκηνής. Η Pina Bausch ήταν ένας μύθος κι είχε πέσει σαν βόμβα όταν πρωτοήρθε στο Ηρώδειο. Η παράσταση αυτή άλλαξε όλο το τοπίο. Λίγα χρόνια μετά την αγκάλιαζα!
Αναρωτιέμαι, πώς σκέπτεστε τη διαχείριση του έργου; Οφείλει ο χορογράφος να «υπακούσει» στο ύφος της ομάδας ή ο θίασος να έρθει κοντά του;
Δεν έχω ιδέα. Αυτός είναι ένας ολοκληρωμένος θίασος με χαρακτήρα. Φαντάζομαι θα κάνω ένα δικό μου έργο με σεβασμό στο υλικό που διαθέτω. Μέσα στο μυαλό και την καρδιά μου η συνολική αίσθηση που έχω από τη δουλειά της Pina Bausch είναι ζωντανή. Δεν επιθυμώ να κάνω κανένα κόλπο. Έχω ανάμικτες σκέψεις προς το παρόν, αλλά θα έρθω σύντομα σε επαφή με την ομάδα, θα παίξω και θα μιλήσω μαζί τους κι έπειτα θα προχωρήσω. Το καλό έργο, δεν ξεχνώ, γίνεται με τις ιεροσυλίες του, με την τόλμη του και τις ανατροπές του. Κάτι δικό μου πάντως θα φτιάξω, θέλω δεν θέλω.
Σας ρωτώ γιατί είναι βαριά η κληρονομιά της Pina Bausch και είναι η πρώτη φορά που αναλαμβάνει κάποιος «απ’ έξω»
Πράγματι, είναι σαν παγίδα. Έχω απόλυτη επίγνωση. Και είναι σαφές ακόμη, ότι σε μεγάλο βαθμό δεν θα μπορέσει το κοινό να δει με αγνά μάτια αυτό που θα κατασκευάσω. Πάντοτε θα υπάρχει η τεράστια ιστορία, αυτή που άλλαξε την πορεία της παραστατικής τέχνης και είναι στενά δεμένη με αυτήν την ομάδα. Θα κάνω με ανοιχτή καρδιά το καλύτερο που μπορώ.
Photo Credits: Julian Mommert
Photo Credits: Julian Mommert
Photo Credits: Julian Mommert
Photo Credits: Julian Mommert
Χαρακτηρίσατε προηγουμένως τον εαυτό σας αυτοσχέδιο, κάτι που διαβάζω και σε άλλες συνεντεύξεις σας. Η πορεία της δουλειά σας όμως δείχνει το εντελώς αντίθετο.
Είμαι εργατικός, μου αρέσει να εργάζομαι στην τέχνη, είμαι φιλότεχνος. Μου αρέσει τόσο που μερικές φορές δεν ξέρω τι να την κάνω τη ζωή μου έξω από την τέχνη. Οπότε, για μένα είναι καθαρά προσωπικό ζήτημα, δεν αφορά δηλαδή καμιά «καριέρα». Αλλά είμαι τρομερά χαοτικός και το σημαντικότερο, δεν γνωρίζω καμία τέχνη σε βάθος: ούτε χορογραφία, ούτε σκηνοθεσία, ούτε ζωγραφική. Εγώ μάθαινα την τέχνη μου κάνοντας την, κι ακόμη μαθαίνω. Και τώρα που πηγαίνω στο Βούπερταλ, δεν έχω έτοιμη συνταγή. Κάτω από επείγουσες συνθήκες μπορώ να φέρω ένα έτοιμο σύστημα από το παρελθόν και να κατασκευάσω κάτι ευπαρουσίαστο. Αλλά είναι χρόνια που το αποφεύγω, γιατί έχω καταλάβει ότι η δουλειά μου γίνεται καλύτερη, όταν κολυμπάω στο χάος που εμπεριέχω.
Προσπαθώ να ανοίγω τις πιθανότητες για να διαλέγω τελικά, στοιχεία από τα ευτυχή ατυχήματα που συμβαίνουν μέσα στην καλλιτεχνική διαδικασία της έρευνας. Αυτό που λέω το γνωρίζει και ο ζωγράφος και ο τζαζίστας, το ξέρουν δηλαδή όσοι δουλεύουν ψάχνοντας. Πολλές λύσεις είναι τυχαίες, φευγαλέες λεπτομέρειες στη διάρκεια του εργαστηρίου, και η εγρήγορση του καλλιτέχνη έγκειται στο να αναγνωρίσει στο ατύχημα την ενδιαφέρουσα στιγμή. Η άλλη πλευρά της προσωπικότητάς μου, συγκροτημένη, πρακτική και οργανωτική, με βοηθάει στην επικοινωνία με τους καλλιτέχνες που συνεργάζομαι, και με την ιδιότητά μου ως παραγωγός. Για παράδειγμα, μπορώ να γίνω χρήσιμος όταν φίλοι μου καλλιτέχνες χρειάζονται τη βοήθειά μου, να γίνω πολύ αποτελεσματικός σύμβουλος όταν είναι αυτοί βουτηγμένοι στο δικό τους δημιουργικό χάος και χρειάζονται συγκρότηση. Στην πραγματικότητα όμως είμαι χαοτικός, αναβλητικός και μου αρέσει τούτο: στην ανεύρεση του υλικού να δημιουργώ συνθήκες που να «παίζουν» σαν παιδιά χωρίς στόχο! Είμαι Ολυμπιονίκης στη αναβολή και στην «ασκοποβολή»! Στο τέλος, όμως, καταλήγω πάντα φορμαλιστής. Όλο αυτό βεβαίως με κάνει διπλή προσωπικότητα (γέλια).
Photo Credits: Julian Mommert
Photo Credits: Thanassis Deligiannis
Photo Credits: Julian Mommert
Πότε «συντονίζονται» οι προσωπικότητες για να βγει το τελικό αποτέλεσμα;
Ακούγομαι πολύ πιο συγκροτημένος όταν μιλώ για τα πράγματα που έχουν γίνει. Για ό,τι πρόκειται να συμβεί δεν ξέρω τίποτα. Όταν πραγματοποιηθεί κάτι, μπορώ με μία σχετική καθαρότητα να εξηγήσω το χάος. Είναι μια συνειδητότητα που την χρειάζεται κανείς για να στήσει την παράσταση τον τελευταίο μήνα.
Ποια είναι η φιλοδοξία σας με την ομάδα της Pina Bausch;
Να γίνει ένα καλό έργο. Να χτιστεί μέσα από αμοιβαία εμπιστοσύνη, ει δυνατόν αγάπη. Και βέβαια να δημιουργηθεί ένα έργο που θα έχει μια κάποια ευεργετική λειτουργία στους θεατές.
Αυτό που κατάφερε η Bausch με τη μεγάλη Τέχνη της είναι ότι μέσα από την αλχημιστική της δυνατότητα, δεν είχε πια σημασία το τι ήταν αυτή καθεαυτή η παράσταση∙ αλλά ότι έβγαινες «μπανιαρισμένος» μετά την εμπειρία. Συνειδητοποίησα μετά από χρόνια ότι βγαίνοντας από μια παράσταση της Bausch, ήμουν εξανθρωπισμένος, συμφιλιωμένος με τους συνανθρώπους μου, έτοιμος να αγαπήσω πιο εύκολα. Αυτό είναι μια τερατώδης λειτουργία της τέχνης. Κάτι να γλυκάνει σε ένα βαθύ επίπεδο τους ανθρώπους. Αυτό εννοώ ευεργετική λειτουργία κι αυτό θα μ’ έκανε υπερήφανο.
Photo Credits: Julian Mommert
INFO
Οι επόμενες πόλεις που θα παρουσιαστεί ο «Μεγάλος Δαμαστής»:
Σεούλ - Seoul Performing Arts Festival | SPAF
28, 29 + 30 Σεπτεμβρίου 2017
Βασιλεία - CULTURESCAPES Greece 2017
5, 7 + 8 Οκτωβρίου 2017
Στοκχόλμη - Dansens Hus Sweden
8, 9 + 10 Νοεμβρίου 2017
Ταϊπέι - National Performing Arts Center-National Theater & Concert Hall | NPAC-NTCH
16, 17, 18 + 19 Νοεμβρίου 2017
Λισαβόνα - CCB - Cultural Centre of Belém
2 + 3 Μαρτίου 2018
Πόρτο - Teatro Municipal do Porto. Rivoli
9 + 10 Μαρτίου 2018
Βελιγράδι - Belgrade Dance Festival
15 Μαρτίου 2018
Παρίσι - Théâtre de la Ville at La Villette
20 - 23 Μαρτίου 2018
Λουξεμβούργο - Les Théâtres de la Ville de Luxembourg
29 Μαρτίου 2018