Έχετε θέση ευθύνης στην κυβέρνηση και προβληματίζεστε για το πως θα σώσετε εκατομμύρια θέσεις εργασίας από την απειλή της αυτοματοποίησης; Η μεγαλύτερη τράπεζα της Σκανδιναβίας, η Nordea Bank AB, έχει την απάντηση: Απλά κάντε αυτό που κάνουν και οι Σκανδιναβοί, αναφέρει σε δημοσίευμά του τοBloomberg.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη οικονομική έκθεση της Nordea, ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίσεις την οικονομία στο μέλλον είναι να αποκτήσεις μια εργατική δύναμη ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου και να μειώσεις τις ανισότητες, κάτι που ήδη το συναντά κανείς στις σκανδιναβικές χώρες.
«Πολλά δουλειές θα αντικατασταθούν από ρομπότ» αναφέρει ο Erik Bruce, ανώτατο στέλεχος της Nordea. «Η διαφορά μας είναι πως είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι διότι πιστεύουμε ότι πρέπει να έχουμε μια δίκαιη κατανομή του εισοδήματος και να διασφαλίζουμε ότι οι άνθρωποι εκπαιδεύονται προκειμένου να αναλάβουν νέους ρόλους» σημειώνει.
Ο ίδιος, ως τη σημαντικότερη συμβουλή προς τους νομοθέτες, δίνει την εξής: «Η δωρεάν παιδεία ίσως να μην είναι η μοναδική λύση, αλλά είναι μια καλή αρχή».
Τόσο ο Erik Bruce, όσο και ο συνάδελφός του, ο Joachim Bernhadsen, εμπλέκονται σε διάφορες έρευνες για να υπολογίσουν πόσα εκατομμύρια θέσεις θα χαθούν εξαιτίας της αυτοματοποίησης. Όμως, οι δύο αναλυτές καταλήγουν στο συμπέρασμα πως αντί να ανησυχούμε για την επερχόμενη «ρομποαποκάλυψη», όπως την αποκαλούν, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να στρώσουν το κόκκινο χαλί στα ρομπότ.
Επιπλέον οι αναλυτές της Nordea σημειώνουν ότι ο φόβος πως ο άνθρωπος θα καταστεί παρωχημένος από την άνοδο των ρομπότ στους χώρους εργασίας δεν είναι καινούργιος. Μάλιστα κάνουν και αναφορά στο Λουδισμό (Luddism) ένα κίνημα που ξεκίνησε τον 19o αιώνα στην Αγγλία, από υφαντουργούς οι οποίοι εξεγέρθηκαν κατά των νεοκατασκευασθέντων μηχανημάτων της βιομηχανικής επανάστασης, που σκοπό είχαν τη μείωση του εργατικού προσωπικού. Οι Λουδίτες κατέφυγαν σε εχθροπραξίες και κατέστρεψαν μηχανές. Οι ταραχές διήρκεσαν από το 1811 μέχρι το 1813. Σήμερα ο όρος έχει επικρατήσει και χαρακτηρίζει όσους αντιτίθενται στις αλλαγές που επιφέρει η τεχνολογία.
Ακόμη ο Erik Bruce και ο Joachim Bernhadsen, σχολιάζουν τη βασική υπόθεση που θέλει η επόμενη βιομηχανική επανάσταση να καταστρέφει πολύ περισσότερες δουλειές από όσες θα δημιουργήσει. Αυτό που υποστηρίζουν είναι ότι η νέα βιομηχανική επανάσταση θα εξελιχθεί με πιο μετριοπαθείς ρυθμούς από αυτούς που αρκετοί αναμένουν, ενώ το μοτίβο θα είναι πιο οικείο και θα έχει να κάνει με τη διαμόρφωση και την αλλαγή παρά με την εξάλειψη, που φοβούνται οι περισσότεροι εργαζόμενοι.
Όμως εδώ υπάρχει μια λεπτομέρεια που δεν είναι καθόλου αμελητέα.
Για να έχεις τα μέγιστα οφέλη από την αυτοματοποίηση, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να διασφαλίσουν υψηλά επίπεδα παιδείας και να ενθαρρύνουν τη δια βίου μάθηση, καθώς και τα δύο επιτρέπουν στους εργαζόμενους που βγαίνουν εκτός αγοράς εργασίας να μπορούν να επανεκπαιδευθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε κάτι καινούργιο.
Το δεύτερο και ίσως το πιο αμφιλεγόμενο ζήτημα που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι το πως θα μειωθεί η ανισότητα. Οι δύο αναλυτές της σκανδιναβικής τράπεζας κάνουν αναφορά σε μια μελέτη του 2015, από τον David Autor, ο οποίος ισχυρίζεται ότι οι υπολογιστές και το διαδίκτυο έχουν ήδη σημαντική επίδραση στην διανομή του εισοδήματος στις ΗΠΑ και οι ευνοημένοι είναι οι εργαζόμενοι υψηλής ειδίκευσης.
Ιδού τι ισχύει στη Φινλανδία και σε άλλες Σκανδιναβικές χώρες.
Στην παιδεία, όχι μόνο ξεπερνούν τον μέσο όρο στα αποτελέσματα των διαγωνισμών του Διεθνούς Προγράμματος για την Αξιολόγηση των Μαθητών - PISA (Programme for International Student Assessment) του ΟΟΣΑ, αλλά έχουν να επιδείξουν και μια εξαιρετική προσπάθεια στην προώθηση της δια βίου μάθησης στον πληθυσμό τους. Δεν υπάρχουν δίδακτρα για όσους φοιτούν στο πανεπιστήμιο και σχεδόν όλοι τους μπορούν να σπουδάσουν χάρη στο δίχτυ ασφαλείας του κοινωνικού κράτους. Ένα άλλο παράδειγμα είναι αυτό της Δανίας, όπου οι φοιτητές άνω των 20 ετών λαμβάνουν από το κράτος μηνιαίο επίδομα της τάξεως των 953 δολαρίων.
Μπορεί κάποιος να κάνει λόγο για την υψηλή φορολογία που διέπει αυτές τις χώρες, όμως φαίνεται πως τα χρήματα διανέμονται με γνώμονα το όφελος του πολίτη, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι οι εισοδηματικές ανισότητες είναι ιδιαίτερα μικρές.
Ακόμη δείτε πως οι παγκοσμιοποίηση έχει επηρεάσει τους λαούς αυτούς. Όχι μόνο αυτές οι μικρές σε κλίμακα οικονομίες που δίνουν έμφαση στις εξαγωγές έχουν ενδυναμωθεί από το ελεύθερο εμπόριο, αλλά έχουν διαφύγει τον κίνδυνο των κοινωνικών αναταραχών που σημειώνονται σε άλλα μέρη του πλανήτη.
«Η εμπειρία δείχνει ξεκάθαρα ότι τα τελευταία 20 χρόνια το Σκανδιναβικό μοντέλο ενθαρρύνει την κινητικότητα στην κοινωνία και τις ίσες ευκαιρίες» είναι το συμπέρασμα των αναλυτών της Nordea Bank. «Με τις σωστές πολιτικές οι κοινωνίες θα μπορέσουν να διαχειριστούν τις διανεµητικές συνέπειες που θα επιφέρει η νέα τεχνολογία. Οι Σκανδιναβικές χώρες είναι αρκετά καλά προετοιμασμένες για να δρέψουν τα οφέλη και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις από την αυτοματοποίηση» καταλήγουν.