*Η Λίνα Παπαδοπούλου είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου (ΑΠΘ)
-Θεωρείτε το νομοσχέδιο προοδευτικό;
Υπάρχουν δύο πράγματα τα οποία αποτελούν οπισθοδρόμηση σε σχέση με αυτό που ισχύει σήμερα. Το πρώτο ότι σήμερα μπορούν και οι ανήλικοι, εφόσον διαπιστωθεί ψυχολογικά ότι το έχουν ανάγκη, να προχωρήσουν σε διαδικασία της αλλαγής του καταχωρισμένου φύλου τους. Και δεύτερον, σήμερα που μιλάμε, το δικαίωμα αυτό το έχουν και οι έγγαμοι.
Με το νομοσχέδιο αυτό οι δύο αυτές κατηγορίες, ανήλικοι κάτω των 17 ετών και οι έγγαμοι, χάνουν αυτό το δικαίωμα. Με το νομοσχέδιο, όπως είναι σήμερα δεν αποτελεί ενίσχυση των δικαιωμάτων αλλά οπισθοδρόμηση. Υπό αυτή την έννοια είναι λογικό να το ψηφίσουν οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, γιατί είναι συντηρητικοποίηση σε σχέση με αυτό που ισχύει σήμερα.
-Οπότε δεν αλλάζει κάτι..
Το νομοσχέδιο λειτουργεί επιβεβαιωτικά της υφιστάμενης ήδη νομολογίας των ελληνικών δικαστηρίων και του ευρωπαϊκού δικαστηρίου. Από αυτή την άποψη είναι θετικό, γιατί επιβεβαιώνει ο νομοθέτης αυτό που ο δικαστής έχει ήδη πει. Για πρώτη φορά ουσιαστικά, θεματοποιείται το ζήτημα των τρανς και αναγνωρίζεται σε ένα νομοσχέδιο η ύπαρξή τους.
Για μένα επίσης είναι αρνητικό το γεγονός ότι χάνεται το μομέντουμ δηλαδή υπάρχει στη κοινωνία η αντίληψη ότι, «ορίστε ρε παιδιά μέχρι και οι τρανς έλυσαν τα προβλήματά τους» ενώ στην πραγματικότητα δεν τα λύνει αυτό το νομοσχέδιο.
Αυτό το νομοσχέδιο τους πάει πίσω, και όταν θα έρθουν ξανά μεθαύριο να διεκδικήσουν κάτι η κοινωνία θα πει «μα καλά πέρυσι δεν ασχοληθήκαμε με αυτούς, πάλι με αυτούς θα ασχολούμαστε;»
Βέβαια η πρώτη φορά που αναγνωρίστηκαν τα δικαιώματά τους ήταν με τον αντιρατσιστικό νόμο, που είχε προβλέψει ως βάση του ρατσισμού και την ταυτότητα φύλου. Σε αυτό που χάνει είναι ότι ένας έγγαμος που θέλει να αλλάξει και ο σύντροφός του δεν έχει πρόβλημα, ο νόμος δεν του το επιτρέπει.. Εγώ γνωρίζω ζευγάρι που η μία κοπέλα, η οποία είναι sis δεν έχει κανένα πρόβλημα που η σύντροφός της είναι τρανς. Άλλωστε μετά από κάποια χρόνια τον άλλον δεν τον αγαπάς γι’ αυτό που έχει ανάμεσα στα πόδια του, όπως όταν είσαι στα «ντουζένια» του έρωτα. Μετά από 15-20 χρόνια δεν είναι αυτό τόσο κρίσιμο, οπότε μπορείς να πεις πιο εύκολα ότι, εγώ δεν έχω αντίρρηση αν ο άνθρωπός μου αλλάξει την εξωτερική του εμφάνιση. Αλλά το να έρχεται ο νόμος στον έγγαμο και να του λέει πρώτα θα πάρεις διαζύγιο και μετά θα κάνεις αλλαγή φύλου, μη τυχόν και βρεθεί ένα ομόφυλο ζευγάρι να είναι έγγαμο, ε εντάξει, αυτό είναι ομοφοβία του χειρίστου είδους.
Το νομοσχέδιο λειτουργεί επιβεβαιωτικά της υφιστάμενης ήδη νομολογίας των ελληνικών δικαστηρίων και του ευρωπαϊκού δικαστηρίου. Από αυτή την άποψη είναι θετικό, γιατί επιβεβαιώνει ο νομοθέτης αυτό που ο δικαστής έχει ήδη πει. Για πρώτη φορά ουσιαστικά, θεματοποιείται το ζήτημα των τρανς και αναγνωρίζεται σε ένα νομοσχέδιο η ύπαρξή τους.
Δηλαδή δεν θέλουν να αφήσουν περιθώριο να περάσει ο γάμος μεταξύ ομοφυλόφιλων;
Ναι, σωστά.
-Ένας ανήλικος 12, 13, 14 ετών μπορεί να πάρει μια απόφαση αλλαγής φύλου για τον ίδιο;
Η αίσθηση της ταυτότητας φύλου δεν είναι μια συνειδητή επιλογή με την έννοια ότι πηγαίνεις και λες θα ψηφίσω αυτό ή εκείνο το κόμμα στις εκλογές, είναι κάτι που σου βγαίνει από μέσα σου. Αυτό συμβαίνει και στα παιδιά. Αν κανείς δει βίντεο που υπάρχουν αναρτημένα στο διαδίκτυο θα καταλάβει ότι υπάρχουν παιδιά που νιώθουν διαφορετικά, ότι νιώθουν πως ανήκουν στο άλλο φύλο από το οποίο η κληρονομική τους καταχώριση τα είχε εντάξει.
Το να πάνε στο σχολείο και να μην έχουν το δικαίωμα να αλλάξουν το καταχωρισμένο φύλο τους, ώστε να συμπίπτει το όνομά τους και η καταχώριση στα χαρτιά με αυτό το οποίο βιώνουν, είναι απλώς η συνέχιση μιας κατάστασης διακρίσεων bullying. Και φυσικά, δεν χρειάζεται χειρουργική επέμβαση η οποία δεν έχει επιστροφή. Για παράδειγμα ο δάσκαλος θα φωνάζει Γιώργο ενώ το παιδάκι θα αισθάνεται Γεωργία. Αυτό το έχει επισημάνει και ο συνήγορος του Πολίτη.
Στον Οργανισμό Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας αναφέρεται ότι το φύλο αναφέρεται στα βιολογικά χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν τους ανθρώπους ως αρσενικό ή θηλυκό. Ισχύει αυτό;
Προφανώς η κοινωνία σε καναλιζάρει στο να υιοθετήσεις εκείνα τα χαρακτηριστικά του φύλου που αρμόζουν στα γεννητικά σου χαρακτηριστικά αλλά αυτό δεν πετυχαίνει πάντοτε, αυτό βλέπουμε εμπειρικά. Αυτά που βλέπει ο γονιός ή ο γιατρός είναι τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, δεν μπορούν να δουν κάτι άλλο. Εκτός αν έχουμε την περίπτωση ιντερσεξ, δηλαδή μεσοφυλικών ανθρώπων, που όταν γεννιούνται έχουν και τα δύο όργανα. Εκεί υπάρχει μια αμφιθυμία στο ποιο φύλο τελικά θα υπερισχύσει βιολογικά και κοινωνικά.
Προφανώς η κοινωνία σε καναλιζάρει στο να υιοθετήσεις εκείνα τα χαρακτηριστικά του φύλου που αρμόζουν στα γεννητικά σου χαρακτηριστικά αλλά αυτό δεν πετυχαίνει πάντοτε, αυτό βλέπουμε εμπειρικά. Αυτά που βλέπει ο γονιός ή ο γιατρός είναι τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, δεν μπορούν να δουν κάτι άλλο.
-Ο νόμος επιτρέπει να ζητάς διόρθωση καταχώρισης που να αντιστοιχεί στη βούληση και στην προσωπική αίσθηση του σώματος σου, σωστά;
..Ναι
-Αν είμαι 40 αλλά αισθάνομαι 15. Γιατί αυτό να μην αναγραφεί κοινωνικά και να ξεχάσω την βιολογική ηλικία;
Αυτό έχει να κάνει με το πώς συμπεριφέρεστε εσείς στον εαυτό σας και πως συμπεριφέρονται οι άλλοι σε εσάς. Δηλαδή αν κάποιος πει ότι εγώ είμαι 30 χρόνων αλλά δεν έχω τελειώσει το σχολείο και θέλω να πάω στο σχολείο να μάθω γράμματα όπως πηγαίνει ένας 15αρης. Αυτό πρέπει να γίνει δεκτό. Μπορεί να πάει σε νυχτερινά.
-Εννοώ να το δηλώσω ληξιαρχικά ώστε να έχω ανάλογη νομική αντιμετώπιση…(Πχ μειωμένο εισιτήριο).
Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν νοητική καθυστέρηση σα να είναι 10 χρόνων σαφώς δεν έχει αναπτυχθεί το μυαλό τους πέρα από αυτό.
Οπότε, εκεί έχουμε «διαταραχή»;
Γιατί να το πούμε διαταραχή; Εν πάση περιπτώσει είναι αυτό που λέμε άτομα με ειδικές ανάγκες ή με ειδικές ικανότητες. Δείτε την ολλανδική ταινία Αντόνια: Ο Κύκλος μιας Ζωής. Εκεί χρησιμοποιείται ο χαρακτηρισμός abnormal για την εγγονή της Αντόνια, η οποία έχει πολύ υψηλή νοημοσύνη, αυτό κάτι μας λέει…
-Από τις ταυτότητες είχε βγει το θρήσκευμα. Αλλά την πολιτεία την ενδιαφέρει ληξιαρχικά το στοιχείο της βίωσης του βιολογικού φύλου. Γιατί;
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ενδιέφερε το κράτος το θρήσκευμα, μόλις 12 χρόνια. Ωστόσο, ακόμα και σήμερα υπάρχουν έγγραφα που γράφουν το θρήσκευμα και η πολιτεία ενδιαφέρεται ποιες είναι οι πολιτικές μας πεποιθήσεις. Για το φύλο, η πολιτεία ενδιαφέρεται διότι, όλη η κοινωνία έχει δομηθεί πάνω στη διάκριση άνδρας και γυναίκα προκειμένου οι γυναίκες να είναι οι υποδεέστερες και οι άνδρες να έχουν το πάνω χέρι. Πρέπει να σε κατατάξει στους κυρίαρχους που είναι οι άνδρες ή στους υποταγμένους που είναι οι γυναίκες. Δεν υπάρχει άλλος λόγος.
-Αυτό δεν είναι δαιμονοποίηση; Το σύνταγμα του 75’ λέει Ελληνίδες, Έλληνες που έχουν τα ίδια δικαιώματα..
Εντάξει, είναι πολύ σημαντικό ότι το Σύνταγμα κατοχυρώνει την έμφυλη ισότητα λέγοντας πως έχουν τα ίδια δικαιώματα αλλά όλα τα άρθρα του Συντάγματος είναι γραμμένα στο αρσενικό.
-Έχουμε ένα ανδροκεντρικό Σύνταγμα;
Η γλώσσα μας είναι σεξιστική και ανδροκρατούμενη. Για παράδειγμα, παίρνουμε ομαδικό e-mail στο Πανεπιστήμιο που λέει «αγαπητοί συνάδελφοι» ενώ δεν είμαστε όλοι οι παραλήπτες άνδρες. Μπορεί να έχουν γίνει πολλά βήματα αλλά ένα άλλο παράδειγμα είναι ότι υπάρχουν διαφορές στις αμοιβές ανδρών γυναικών που κάνουν την ίδια δουλειά. Ακόμα και στην Ευρώπη οι γυναίκες πληρώνονται λιγότερο απ’ ότι οι άνδρες.
-Αν έπρεπε να βαθμολογήσετε το επίπεδο αποδοχής των τρανς από την ελληνική κοινωνίας, συγκριτικά με τις χώρες της ΕΕ;
Ελάχιστες χώρες είναι μαζί μας σε τόσο χαμηλό επίπεδο, πολύ κάτω του μέσου όρου. Για παράδειγμα Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία...
-Πολύ «ανατολικό μπλοκ» ακούω
Ναι, εξάλλου είμαστε η τελευταία «σοβιετική δημοκρατία» ως γνωστό. Η Ελλάδα είναι μια πάρα πολύ υποκριτική κοινωνία. Ο σεξισμός στην ελληνική κοινωνία είναι πολύ πιο έντονος από αυτόν που καταγράφουν οι έρευνες. Οπότε τι τύχη μπορεί να έχουν αυτοί οι άνθρωποι σε μια τέτοια κοινωνία. Δεν μπορούν να έχουν πολύ καλή τύχη. Και δεν θα έχουμε καλή τύχη όλοι όσοι δεν πιστεύουμε στην υποκρισία, στην διαπλοκή, στα πελατειακά δίκτυα..
Διαβάστε επίσης:
►Δημήτρης Γουλής: Αφήστε τους επιστήμονες να εφαρμόσουν αυτά που σπούδασαν: Τα 6 φύλα της ιατρικής
►Aντώνης Ρόμπος: «Ο ψυχίατρος και όχι ο δικαστής θα βεβαιώσει αν μπορείς να αλλάξεις το φύλο σου»
►Βαγγέλης Πρωτοπαππαδάκης: Δικαιώματα τρανς: Ενοχλούν δίχως να βλάπτουν;
►Μαρίνα Γαλανού: «Όποιος μας κακοποιεί λεκτικά δεν μπορεί να μένει ατιμώρητος»
►Κατερίνα Φουντεδάκη: «Θέλω» να δω τρομοκράτη του ISIS να αλλάζει φύλο