Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης είναι "μία από τις χειρότερες" που υπήρξαν, δήλωσε πριν από λίγοο Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαιώνοντας ότι δεν θα επικυρώσει εκ νέου τη συμφωνία.
Είπε ότι θα προωθήσει τη συμφωνία στο Κογκρέσο και θα μιλήσει με τους συμμάχους για τις κινήσεις που πρέπει να θα πρέπει να γίνουν από εδώ και στο εξής.
Κατηγόρησε το Ιράν ότι υποστηρίζει την τρομοκρατία και υπογράμμισε πως θα φέρει αντιστάσεις σε κάθε προσπάθεια του καθεστώτος για να αποκτήσει πυρηνικό όπλο.
Επιπλέον, ο Αμερικανός ηγέτης κατήγγειλε τη συμπεριφορά της «ιρανικής δικτατορίας», την οποία θεωρεί ως έναν από τους βασικούς «υποστηρικτές της τρομοκρατίας» στον κόσμο.
Η Τεχεράνη «σπέρνει τον θάνατο, την καταστροφή και το χάος σε ολόκληρο τον κόσμο» και «η επιθετικότητα της ιρανικής δικτατορίας συνεχίζεται έως σήμερα» τόνισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ από τον Λευκό Οίκο.
Ακόμη ανακοίνωσε ότι θα επιβληθούν «σκληρές κυρώσεις» σε βάρος των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν.
Πιο αναλυτικά
Απειλώντας ότι οι ΗΠΑ θα αποχωρήσουν από τη συμφωνία «ανά πάσα στιγμή», ο Τραμπ κάλεσε τους Αμερικανούς κοινοβουλευτικούς όπως και τις υπόλοιπες χώρες που τη συνυπέγραψαν –τη Ρωσία, την Κίνα, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία– να επιδείξουν αποφασιστικότερη στάση απέναντι στην Τεχεράνη.
«Εάν δεν καταφέρουμε να βρούμε μια λύση (…) θα μπει τέλος στη συμφωνία» προειδοποίησε κατά τη διάρκεια της ομιλίας που εκφώνησε διάρκειας 20 λεπτών, σε εχθρικό τόνο κατά της Τεχεράνης, την οποία χαρακτήρισε «δικτατορικό» καθεστώς.
«Ποιο είναι το νόημα μιας συμφωνίας που το μόνο που προσφέρει είναι να καθυστερεί τη δυνατότητα του Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα;» διερωτήθηκε ο Αμερικανός ηγέτης, επισημαίνοντας ότι η κυβέρνησή του θέλει κυρίως να καταργήσει το χρονοδιάγραμμα που προβλέπεται σχετικά με την άρση των κυρώσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα μετά το 2025.
Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε επίσης την επιβολή κυρώσεων σε βάρος ορισμένων ηγετικών στελεχών των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν.
Οι Φρουροί της Επανάστασης «καταχράστηκαν τεράστια τμήματα της ιρανικής οικονομίας και υπεξαίρεσαν τις θρησκευτικές δωρεές προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τον πόλεμο και την τρομοκρατία στο εξωτερικό» τόνισε ο επικεφαλής του αμερικανικού κράτους, χωρίς ωστόσο να τους χαρακτηρίσει «τρομοκρατική οργάνωση».
Ωστόσο, έδωσε εντολή στο αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών να επιβάλει «πρόσθετες κυρώσεις».
Σημειώνεται ότι οι διεθνείς παρατηρητές διαβεβαιώνουν ότι το Ιράν συμμορφώνεται πλήρως με τη συμφωνία που σύναψε με τη διεθνή κοινότητα το 2015.
Και άλλες απειλές
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Τζιμ Μάτις δήλωσε σήμερα ότι προς το παρόν δεν έχει δει καμία προκλητική ενέργεια από μέρος του Ιράν μετά την ομιλία του προέδρου Τραμπ, που τάχθηκε υπέρ μιας περισσότερο συγκρουσιακής προσέγγισης με την Τεχεράνη, προσθέτοντας ότι μέχρι τώρα δεν υπάρχει καμία αλλαγή στη στάση των ΗΠΑ σε στρατιωτικό επίπεδο.
«Αυτή τη στιγμή, παρακολουθούμε εάν υπάρξουν ενδεχομένως περισσότερες προκλήσεις από τους Ιρανούς, ωστόσο αυτή τη στιγμή δεν έχουμε δει να συμβαίνει κάτι τέτοιο» σημείωσε ο Μάτις μιλώντας σε δημοσιογράφους, κατά τη διάρκεια μιας πτήσης με στρατιωτικό αεροσκάφος.
«Με το ρεκόρ αποσταθεροποίησης των Ιρανών από τον Λίβανο στη Συρία, από την Υεμένη στο Αφγανιστάν φυσικά έχουμε το νου μας για κάτι τέτοιο» τόνισε ο υπουργός.
«Αυτή τη στιγμή δεν αλλάζουμε τη στάση μας» κατέληξε.
Το Κογκρέσο
Ο επικεφαλής της πλειοψηφίας των Ρεπουμπλικανών στη Βουλή των Αντιπροσώπων Κέβιν Μακάρθι δήλωσε απόψε ότι έχει δεσμευτεί να εργαστεί μαζί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για να «διορθώσουν» τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όμως δεν συνηγορεί υπέρ της κατάργησης αυτής της συμφωνίας.
Ο Μακάρθι είναι ένα από τα μέλη του Κογκρέσου που, με βάση έναν νόμο του 2015, μπορούν να υποβάλουν προς ψήφιση νομοσχέδια τα οποία, αν εγκριθούν, θα οδηγούσαν αυτομάτως στην επιβολή και πάλι κυρώσεων σε βάρος του Ιράν. Η δήλωσή του είναι μια ένδειξη ότι το Κογκρέσο, που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους, δεν σκοπεύει να επιβάλει κυρώσεις στην Τεχεράνη.
Η θέση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας
O γενικός διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), της οργάνωσης του ΟΗΕ που λειτουργεί ως το κεντρικό διακυβερνητικό φόρουμ για επιστημονική και τεχνική συνεργασία στον πυρηνικό τομέα, επανέλαβε σήμερα ότι το Ιράν υπόκειται παγκοσμίως στο «αυστηρότερο καθεστώς εξακρίβωσης του πυρηνικού του προγράμματος», μετά την άρνηση του Ντόναλντ Τραμπ να επικυρώσει εκ νέου τη συμφωνία του 2015 μεταξύ της Τεχεράνης και της διεθνούς κοινότητας.
«Οι δεσμεύσεις σε σχέση με το πυρηνικό πρόγραμμα, τις οποίες έχει αναλάβει το Ιράν βάσει της συμφωνίας JCPOA τηρούνται» διαβεβαίωσε ο Γιουκίγια Αμάνο.
Το Ιράν απαντά στον Τραμπ
Οι ΗΠΑ είναι «πιο μόνες από ποτέ εναντίον του ιρανικού λαού» δήλωσε ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί, μετά την ομιλία που εκφώνησε ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Ιρανός πρόεδρος επισήμανε ότι η διεθνής συμφωνία δεν μπορεί να ανακληθεί από μονάχα μια χώρα, ενώ υπογράμμισε ότι η Τεχεράνη τηρεί τις δεσμεύσεις της σε όλες τις διεθνείς συμφωνίες που έχει υπογράψει, αποδοκιμάζοντας τον Τραμπ που την χαρακτήρισε ατίθασο κράτος.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ΗΠΑ στέκονται ενάντια σε μια συμφωνία της διεθνούς κοινότητας και θα απομονωθούν.
Επιπλέον, ο Ιρανός ηγέτης, στο τηλεοπτικό διάγγελμα που απηύθυνε, διαμήνυσε ότι στηρίζει τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν, που δεν θα σταματήσουν ποτέ να πολεμούν κατά των τρομοκρατών στην ευρύτερη περιοχή.
«Οι δηλώσεις (του Τραμπ) αποτελούν έναν ορμαθό ύβρεων και αβάσιμων κατηγοριών» συμπλήρωσε ο πρόεδρος του Ιράν.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ «δεν έχει διαβάσει το διεθνές δίκαιο» επισήμανε ο Ροχανί.
«Μπορεί ένας πρόεδρος από μόνος του να ακυρώσει μια πολυμερή και διεθνή συμφωνία; Προφανώς δεν γνωρίζει ότι αυτή η συμφωνία δεν είναι μια διμερής συμφωνία μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ».
«Η συμφωνία για τα πυρηνικά δεν μπορεί να τροποποιηθεί, δεν μπορούμε να προσθέσουμε ούτε ένα άρθρο ούτε μια υποσημείωση» διαβεβαίωσε ο Ιρανός ηγέτης και συμπλήρωσε ότι «όσο τα συμφέροντά μας το απαιτούν, εμείς θα παραμείνουμε δεσμευμένοι στη συμφωνία και θα συνεργαζόμαστε με την Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, ωστόσο εάν κάποια στιγμή τα συμφέροντά μας δεν ικανοποιούνται, εμείς δεν θα διστάσουμε ούτε για ένα δευτερόλεπτο και θα αντιδράσουμε».
Χαρά στο Ισραήλ
Την ικανοποίησή του για την «θαρραλέα» απόφαση του Τραμπ να μην επικυρώσει τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, εξέφρασε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
«Ο Τραμπ με τόλμη αντιμετώπισε το ιρανικό καθεστώς που υποθάλπει την τρομοκρατία» είπε ο Νετανιάχου.
Μάλιστα σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα που αναρτήθηκε στο YouTube ο Ισραηλινός ηγέτης είπε: «Εάν η συμφωνία με το Ιράν μείνει ως έχει, ένα πράγμα είναι απόλυτα βέβαιο, σε λίγα χρόνια το πλέον τρομοκρατικό καθεστώς στον κόσμο, θα έχει ένα οπλοστάσιο με πυρηνικά όπλα».
«Ο Τραμπ δημιούργησε μια ευκαιρία να διορθώσουμε αυτήν την κακή συμφωνία, να μειώσουμε την επιθετικότητα του Ιράν και να αντιμετωπίσουμε την εγκληματική υποστήριξή του στην τρομοκρατία. Γι΄αυτό το Ισραήλ καλωσορίζει αυτή την ευκαιρία και γι' αυτό το λόγο κάθε υπεύθυνη κυβέρνηση στον κόσμο και κάθε άνθρωπος που ενδιαφέρεται για την ειρήνη και την ασφάλεια, θα πρέπει να κάνουν το ίδιο» υπογράμμισε ο επικεφαλής της ισραηλινής κυβέρνησης.
Ο υπουργός Πληροφοριών του Ισραήλ δήλωσε ότι η ομιλία που εκφώνησε σήμερα ο Ντόναλντ Τραμπ κατά της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης ήταν «πολύ σημαντική» και θα μπορούσε να οδηγήσει στον πόλεμο δεδομένων των απειλών που έχει εκτοξεύσει το Ιράν.
Ερωτηθείς από το ισραηλινό τηλεοπτικο δίκτυο Channel 2 εάν διακρίνει τον κίνδυνο ενός πολέμου μετά την ομιλία του Αμερικανού προέδρου, ο υπουργός Πληροφοριών Ίσραελ Κατζ απάντησε: «Απόλυτα, ναι. Νομίζω ότι η ομιλία ήταν πολύ σημαντική».
«Το Ιράν είναι η νέα Βόρεια Κορέα. Θα δούμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση» πρόσθεσε ο ίδιος.
Αντιδράσεις από την ΕΕ
Λίγα μόλις λεπτά από τις ανακοινώσεις του Τραμπ, η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, η Φεντερίκα Μογκερίνι, με δηλώσεις υπεραμύνθηκε της συμφωνίας τονίζοντας ότι δεν έχει υπάρξει καμία αθέτηση των δεσμεύσεων από την πλευρά της Τεχεράνης και επεσήμανε πως η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν είναι δυνατόν να τεθεί σε επαναδιαπραγμάτευση.
Ακόμη υπογράμμισε πως κανένας πρόεδρος στον κόσμο δεν έχει την ισχύ να τερματίσει τη συμφωνία η οποία έχει την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σημείωσε ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει μια συλλογική διαδικασία για να διαφυλαχθεί η συγκεκριμένη συμφωνία.
«Δεν μπορούμε, ως διεθνής κοινότητα, να διαλύσουμε μια συμφωνία για τα πυρηνικά που λειτουργεί», είπε η Μογκερίνι, η οποία προήδρευε στα τελευταία στάδια των καθοριστικών συνομιλιών που οδήγησαν στην υπογραφή της συμφωνίας.
«Αυτή η συμφωνία δεν είναι μια διμερής συνθήκη... Η διεθνής κοινότητα, και η Ευρωπαϊκή Ένωση μαζί της, έχει δηλώσει με σαφήνεια ότι η συμφωνία ισχύει και θα συνεχίσει να ισχύει», τόνισε μιλώντας σε δημοσιογράφους.
Η Μογκερίνι πρόσθεσε ότι μίλησε με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρεξ Τίλερσον αμέσως μετά την ομιλία του Τραμπ.
Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία
Η Γερμανία, η Βρετανία και η Γαλλία προειδοποίησαν τις Ηνωμένες Πολιτείας να μην λαμβάνουν αποφάσεις που θα μπορούσαν να πλήξουν την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όπως είναι η εκ νέου επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τεχεράνης, μετά την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να μην επιβεβαιώσει, για πρώτη φορά, ότι το Ιράν τηρεί τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτήν τη συνθήκη.
Οι ηγέτες των τριών χωρών, σε κοινή ανακοίνωσή τους, σημειώνουν ότι συμμερίζονται τις ανησυχίες των ΗΠΑ για το βαλλιστικό πρόγραμμα του Ιράν και τις ενέργειες της Τεχεράνης που μπορεί να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή και τονίζουν ότι είναι έτοιμοι να συνεργαστούν με την Ουάσιγκτον για να απαντήσουν σε αυτές τις ανησυχίες.
«Παραμένουμε δεσμευμένοι στη JCPOA (σ.σ. το ακρωνύμιο της συμφωνίας) και την πλήρη εφαρμογή της από όλες τις πλευρές" τονίζουν στην κοινή ανακοίνωσή τους η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι.
«Προτρέπουμε την αμερικανική κυβέρνηση και το Κογκρέσο να λάβουν υπόψη τους τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει η απόφασή τους για την ασφάλεια των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, πριν λάβουν οποιοδήποτε μέτρο που θα μπορούσε να πλήξει» τη συμφωνία, όπως να επιβάλουν και πάλι τις κυρώσεις που έχουν αρθεί, συνεχίζουν οι τρεις ηγέτες.
Σημειώνουν επίσης ότι «αναμένουν από το Ιράν ότι θα δεσμευτεί σε έναν εποικοδομητικό διάλογο για να σταματήσει τις αποσταθεροποιητικές ενέργειές του και να εργαστεί για την επίτευξη λύσεων μέσω διαπραγματεύσεων».
Ο Μακρόν διαβεβαιώνει τον Ροχανί για τη δέσμευση του Παρισιού στη συμφωνία για τα πυρηνικά.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν διαβεβαίωσε τον Ιρανό ομόλογό του Χασάν Ροχανί σήμερα για τη δέσμευση του Παρισιού στη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, έγινε γνωστό από το γραφείο του.
Ο Μακρόν είπε στον Ροχανί ότι η απόφαση των ΗΠΑ να μην επικυρώσει εκ νέου της συμφωνία δεν θα σημάνει με το τέλος της συμφωνίας κι ότι η Γαλλία και οι Ευρωπαίοι εταίροι της θα συνεχίζουν να τηρούν τις δεσμεύσεις τους σε σχέση με τους όρους της συμφωνίας αυτής, τονίζεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε το γραφείο του Εμανουέλ Μακρόν.
Σε μια τηλεφωνική συνδιάλεξη με τον Χασάν Ροχανί, ο Γάλλος ηγέτης εξήγησε λεπτομερώς τους όρους που το Ιράν πρέπει να τηρήσει, μεταξύ αυτών τον σεβασμό των συμφωνηθέντων.
Επιπλέον, το μέγαρο των Ηλυσίων γνωστοποίησε ότι ο Εμανουέλ Μακρόν «εξετάζει» το ενδεχόμενο να επισκεφθεί το Ιράν, έπειτα από πρόσκληση του προέδρου Ροχανί. Στην περίπτωση αυτή θα πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη αρχηγού κράτους ή κυβέρνησης της Γαλλίας στο Ιράν από το 1971.
«Εξετάζει το ενδεχόμενο μιας επίσκεψη στο Ιράν του προέδρου, έπειτα από πρόσκληση του προέδρου Ροχανί» επισημαίνεται από το Ελιζέ.
Από την πλευρά της ιρανική προεδρία έκανε αναφορά στον ιστότοπό της για μια επίσκεψη «τον επόμενο χρόνο».
(Με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ, Reuters, BBC)