Το φαινόμενο των ηλιακών εκλάμψεων (solar flares) μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα γνωστό στο ευρύ κοινό, ωστόσο αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη «φυσική» απειλή για τη σύγχρονη τεχνολογία (σχεδόν) στο σύνολό της: Εάν μία μεγάλη ηλιακή καταιγίδα όπως αυτή που σημειώθηκε το 1859 έπληττε τη Γη, θα αχρήστευε μεγάλο μέρος των δικτύων ηλεκτροδότησης, των δορυφορικών επικοινωνιών και του Ίντερνετ- και νέα μελέτη υποδεικνύει πως κάτι τέτοιο ίσως είναι πιθανόν να συμβεί μέσα στον επόμενο αιώνα.
«Ο Ήλιος συνήθως θεωρείται φίλος και πηγή ζωής, αλλά θα μπορούσε να είναι και το αντίθετο» λέει ο Άβι Λεμπ του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ο οποίος, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του New Scientist, μαζί με τον Μανασβί Λίνγκαμ- επίσης του Χάρβαρντ- εξέτασε τα δεδομένα σχετικά με άλλα, παρόμοια με τον ήλιο μας, άστρα, με σκοπό να διαπιστώσουν πόσο πιθανές είναι οι ηλιακές «υπερεκλάμψεις» και πώς μπορούν να μας επηρεάσουν.
Διαβάστε επίσης:
Όπως διαπιστώθηκε, οι πιο ακραίες/ γιγαντιαίες, σε περιπτώσεις άστρων σαν τον ήλιο μας, τείνουν να λαμβάνουν χώρα κάθε 20 εκατομμύρια χρόνια. Οι χειρότερες εξ αυτών των μαζικών εκπομπών υπεριώδους ακτινοβολίας και σωματιδίων υψηλής ενέργειας θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά στο όζον, μεταλλάξεις στο DNA και αναταραχές σε οικοσυστήματα. Ωστόσο, πιο βραχυπρόθεσμα, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι λιγότερο έντονες υπερεκλάμψεις, ενός τύπου για τον οποίο γνωρίζουμε πως μπορεί να συμβεί στον Ήλιο, μπορούν επίσης να προκαλέσουν μεγάλα προβλήματα. Το 1859, στο πλαίσιο του «Συμβάντος Κάρινγκτον» (Carrington Event) μια ισχυρή ηλιακή καταιγίδα είχε ως αποτέλεσμα μεγάλες εκλάμψεις να πλήξουν τη Γη, στο πρώτο καταγεγραμμένο συμβάν του είδους. Προβλήματα προκλήθηκαν σε συστήματα τηλεγράφων, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις χειριστές υπέστησαν ηλεκτροσόκ λόγω των μεγάλων ποσοτήτων ρεύματος που είχαν περάσει στα καλώδια.
«Τότε δεν υπήρχε και πολλή τεχνολογία, οπότε δεν ήταν και πολύ σημαντική η ζημιά, αλλά αν συνέβαινε στον σημερινό κόσμο, το κόστος της ζημιάς θα έφτανε τα τρισεκατομμύρια δολάρια» λέει ο Λεμπ. «Μια τέτοια έκλαμψη σήμερα θα έκανε να σταματήσει η λειτουργία όλων των δικτύων ηλεκτροδότησης, όλων των υπολογιστών, όλων των συστημάτων ψύξης σε πυρηνικούς αντιδραστήρες. Πολλά θα μπορούσαν να πάνε στραβά».
Κατά τον ίδιο, ένα συμβάν ισχυρό όπως αυτό του 1859 θα προκαλούσε ζημιά ύψους 10 τρισ. δολαρίων σε δίκτυα ηλεκτροδότησης, δορυφόρους και τηλεπικοινωνίες. Μία έκλαμψη λίγο πιο ισχυρή θα προκαλούσε ζημιά στο στρώμα του όζοντος. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει πως ένα τέτοιο συμβάν θα μπορούσε να συμβεί μέσα στον επόμενο αιώνα, με 12% πιθανότητες να λάβει χώρα μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Ωστόσο, κατά τον Λεμπ, κανείς δεν φαίνεται να ανησυχεί πολύ, καθώς περισσότερη προσοχή μεταξύ των κινδύνων από το Διάστημα προσελκύουν οι αστεροειδείς- ακόμα και αν οι δύο ερευνητές τονίζουν πως οι υπερεκλάμψεις μπορούν να είναι το ίδιο καταστροφικές και πιο πιθανές.
Όσον αφορά σε μεθόδους προστασίας, ο Λεμπ και ο Λίνγκαμ έχουν σκεφτεί μία: Έναν κολοσσιαίο βρόχο αγώγιμου καλωδίου ανάμεσα σε εμάς και τον Ήλιο, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μαγνητική ασπίδα, απομακρύνοντας τα σωματίδια από τις εκλάμψεις. Ωστόσο, κάτι τέτοιο θα κόστιζε πάνω από 100 δισ. δολάρια.