...Ήταν οι φλεγόμενες πετρελαιοπηγές και οι πνιγμένοι κορμοράνοι (sic) του Ιράκ και της Σαουδικής Αραβίας το 1990.
...Ήταν οι πόλεις και τα χωριά της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετιά που ακολούθησε.
...Ήταν οι Δίδυμοι Πύργοι της Νέας Υόρκης το 2001.
...Ήταν τα λιβάδια με τις παπαρούνες και οι σπηλιές του Αφγανιστάν αμέσως μετά.
...Ήταν τα Όπλα Μαζικής Καταστροφής (sic) του Ιράκ το 2003.
...Ήταν τα βουνά του βορειοδυτικού Πακιστάν το 2004.
...Ήταν ο παγωμένος Καύκασος το 2009.
...Ήταν οι «χρωματιστές επαναστάσεις» της Λιβύης και της Αίγυπτου, τις οποίες ακολούθησε το ξεκίνημα των εμφυλίων της Συρίας και της Υεμένης το 2011.
...Ήταν ο Μαραθώνιος της Βοστώνης το 2013.
...Ήταν η κεντρική πλατεία του Κίεβου, η χερσόνησος της Κριμαίας, και το κομματιασμένο αεροσκάφος της Malaysia Airlines στα χωράφια της Ουκρανίας το 2014.
...Ήταν τα γραφεία του Charlie Hebdo τον Ιανουάριο.
...Ήταν η σφαγή στο Πανεπιστήμιο της Κένυας τον Απρίλιο.
...Ήταν οι τρομοκρατικές επιθέσεις της Άγκυρας τον περασμένο μήνα και του Λιβάνου πριν από τρεις ημέρες.
...Ήταν το Παρίσι προχθες.
Μακριά από μας, επίσης...
...Ήταν τα στρατόπεδα κράτησης μεταναστών.
...Ήταν ο Έβρος με το φράχτη του.
...Ήταν η Λέσβος (και η Μυτιλήνη - sic) με τους πρόσφυγές της.
...Ήταν η περιοχή της πόλης μας με την ακραία φτώχια και την εγκληματικότητα.
...Ήταν η πρώτη επιχείρηση που έκλεισε.
...Ήταν ο πρώτος δανειολήπτης που έχασε το σπίτι του.
...Ήταν η πρώτη μητέρα που αναγκάστηκε να αφήσει το παιδί της σε ορφανοτροφείο.
...Ήταν ο πρώτος συνταξιούχος που έκοψε τα φάρμακά του επειδή δε μπορούσε να τα αγοράσει.
...Ήταν ο πρώτος φίλος μας μακροχρόνια άνεργος.
...Ήταν ο πρώτος συγγενής μας που δούλευε 8ωρο για 300 ευρώ.
Μακριά από μας ήταν όλα αυτά...
Όμως αυτό το μακριά έχει πια «στενέψει» πολύ.
Όσο κι αν «στενεύουμε» την ίδια μας την αντίληψη γι'αυτό προκειμένου να εξακολουθούμε να νιώθουμε προστατευμένοι.
Όσο κι αν προσπαθούμε να μη βλέπουμε ειδήσεις για να ξεχαστούμε.
Όσο κι αν στρέφουμε το βλέμμα στο δρόμο προσπερνώντας βιαστικά αυτά που συμβαίνουν δίπλα μας
Το «μακριά από μας» ήταν και παραμένει συνήθης αποστροφή στις κουβέντες, τις σκέψεις, τις ευχές και τις προσευχές μας όταν αναφερόμαστε σε κάτι κακό.
Πριν λίγες μέρς ο περισσότερος κόσμος προσευχήθηκε «φωναχτά» για το Παρίσι μέσω αναρτήσεων με το hashtag #PrayForParis, φωτογραφιών προφίλ καλυμμένων από τη Γαλλική σημαία, και θαρραλέων, οπτιμιστικών ή στοχευμένα «δακρύβρεχτων» κειμένων και μηνυμάτων σε όλα τα μέσα. Οι περισσότερο ειλικρινείς θα παραδεχτούν ότι πέρα - ή και έξω - από όλα αυτά, οι «ψιθυριστές» προσευχές, ευχές ή σκέψεις τους ήταν γι'αυτό το «μακριά από μας».
Προφανώς και δε μπορούμε να παραδοθούμε ζώντας δέσμιοι του φόβου. Προφανώς και επιθυμούμε η δημοκρατία, ο πολιτισμός και οι υπόλοιπες αξίες της Ευρώπης (ή του αναφερόμενου ως «δυτικού κόσμου») να επικρατήσουν απέναντι στο σκοταδισμό και την τρομοκρατία. Μήπως όμως αυτό δεν είναι παρά ένα συγκεκαλυμμένο «μακριά από μας»; Μήπως αυτό που βαθιά επιθυμούμε δεν είναι μία τέτοια «ιδεαλιστική» νίκη (αν και όντως «πουλάει» ως τίτλος), αλλά μόνο ο περιορισμός του προβλήματος «μακριά από μας»;
Και αν το καταφέρουμε, αλήθεια, πόσο μπορεί αυτό να κρατήσει μέχρι το «μακριά από μας» να μας ξαναχτυπήσει την πόρτα, ακόμα πιο δυνατά, ακόμα πιο καταστρεπτικά;
Τα παραπάνω ερωτήματα βρίσκουν - κατ' επέκταση - εφαρμογή σε όλο το φάσμα των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων, υπερβαίνοντας τα στενά όρια του προχθεσινού συμβάντος στο Παρίσι ή και μόνο της τρομοκρατίας.
Ως Έλληνες, αρκεί μια ματιά στην καθημερινότητα της ίδιας μας της χώρας για να διαπιστώσουμε το πόσο εύκολα μπορούν να ανατραπούν τα πάντα σε μία κατεστημένη τάξη δεκαετιών. Προφανώς και όχι τόσο βίαια όσο από έναν πόλεμο ή ένα τυφλό τρομοκρατικό χτύπημα, αλλά, ας αναρωτηθούμε... Πόσο «μακριά από μας» φάνταζαν πριν από μόλις πέντε χρόνια όσα εξελίσσονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα;
Το βασικό ερώτημα, λοιπόν, για τον καθένα μας ξεχωριστά αλλά και συνολικά για τον «δυτικό κόσμο», είναι το κατά πόσο βοήθησε η έως τώρα στάση μας στο να μείνουμε θωρακισμένοι από τα προβλήματα που εξελίσσονταν «μακριά από μας», και τα οποία τις περισσότερες φορές εμείς δημιουργούσαμε.
Προσωπικά προσπαθώ να διατηρώ κάποια ψήγματα αισιοδοξίας, αλλά πολύ φοβάμαι ότι υπό τις παρούσες συνθήκες και με τις διαβλεπόμενες προοπτικές, κανένα «μακριά από μας» δεν αρκεί. Δυστυχώς όχι πια.
ΥΓ: Όσους βιαστούν να κατηγορήσουν ως εξίσωση ή λαϊκίστικο (sic) συμψηφισμό τις δύο όψεις του «μακριά από μας» που παρέθεσα στο κείμενο, τους παρακαλώ πολύ...Ας μείνουν κι αυτοί, προστατευμένοι, «μακριά από μένα».
*Το κείμενο δημοσιεύθηκε αρχικά στο blog Mind Pieces.