«Νοσούν από καρκίνο και τα παιδιά;». Η ερώτηση είναι πραγματική και μου την έκανε ένας μορφωμένος και καλλιεργημένος άνθρωπος, μεγάλης ηλικίας πια, ο οποίος στη διάρκεια της ζωής του είχε τις δικές του -ουκ ολίγες- περιπέτειες υγείας, αλλά επειδή δεν έτυχε να έρθει σε επαφή με τον καρκίνο της παιδικής ηλικίας δεν γνώριζε καν την ύπαρξη του!
Δεν έτυχε, αυτό ακριβώς συνέβη. Γιατί μπορεί ο καρκίνος της παιδικής και εφηβικής ηλικίας να θεωρείται σπάνια νόσος, ωστόσο ένα παιδί έως 18 ετών νοσεί κάθε μέρα στην Ελλάδα από κάποια μορφή καρκίνου. Κι όταν νοσεί το παιδί, νοσεί όλη η οικογένεια. Οπότε η «αλυσίδα» της ασθένειας για τις οικογένειες που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα και ο χρόνος που απαιτείται για τη θεραπεία και, στη συνέχεια, για την παρακολούθηση των μικρών ασθενών (που φτάνει τα 5 χρόνια), δεν αφήνει κανένα περιθώριο να αντιμετωπίζεται η νόσος ως ένα απλό στατιστικό στοιχείο. Συμβαίνει κάπου δίπλα μας!
«Νόμιζα ότι από καρκίνο νοσούν μόνο οι ενήλικες», μου είπε με ειλικρινή έκπληξη ο συγκεκριμένος κύριος. Δεν με εκπλήσσει το γεγονός. Δεν θα με εξέπληττε ούτε αν μάθαινα ότι στη διάρκεια της ζωής του υπήρξε στον στενότερο ή ευρύτερο κοινωνικό κύκλο του παιδί που νόσησε από καρκίνο αλλά εκείνος δεν το έμαθε ποτέ, επειδή η οικογένεια του παιδιού επέλεξε να μην μιλήσει για αυτό. Άλλωστε μέχρι πρότινος το θέμα του καρκίνου ήταν ταμπού ακόμα και για τους ενήλικες -πολύ περισσότερο ο καρκίνος των παιδιών.
Oι παγκόσμιες ημέρες είναι χρήσιμες για να μαθαίνουμε και να θυμόμαστε, αλλά ο καρκίνος δεν νικιέται με ευχές. Νικιέται με θεραπείες και φάρμακα!
Ναι, παιδιά και έφηβοι νοσούν από καρκίνο. Αλλά αυτό που είναι ακόμα πιο σημαντικό να γνωρίζουν όλοι είναι ότι τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά θεραπεύονται! Η διαχρονική εξέλιξη των θεραπειών έχει βελτιώσει σημαντικά την πρόγνωση για την αντιμετώπιση σχεδόν όλων των μορφών καρκίνου (ιδιαίτερα οι αιματολογικοί καρκίνοι στα παιδιά και τους εφήβους αντιμετωπίζονται επιτυχώς σε ποσοστό που ξεπερνά το 80%), σε βαθμό ώστε πλέον το ενδιαφέρον να στρέφεται όχι μόνο στις βραχυπρόθεσμες αλλά και στις μεσο-μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της θεραπείας, δηλαδή στην εξασφάλιση μιας ομαλής ενήλικης ζωής για αυτά τα παιδιά.
Στοχευμένες θεραπείες, αξιοποίηση της ανοσοθεραπείας, ενεργοποίηση της γονιδιακής μηχανικής, είναι το μέλλον της θεραπείας του καρκίνου παιδικής και εφηβικής ηλικίας, που διαμορφώνεται χάρη στις πολυκεντρικές μελέτες που διεξάγονται διεθνώς και οδηγούν στην εφαρμογή της λεγόμενης «ιατρικής ακριβείας». Και αυτό το μέλλον το παρακολουθεί και το ακολουθεί η ιατρική κοινότητα στην Ελλάδα, που είναι σε θέση πλέον να διαχειρίζεται και να θεραπεύει τα περισσότερα περιστατικά σε ετήσια βάση, χωρίς να χρειάζεται μεταφορά τους σε κέντρα του εξωτερικού. Τα παιδιά και οι έφηβοι που νοσούν στη χώρα μας λαμβάνουν θεραπείες αντίστοιχες με αυτές του εξωτερικού, με παρόμοια αποτελέσματα, μέσω της πρόσβασης στα νεότερα θεραπευτικά πρωτόκολλα και φάρμακα.
Ζητούμενο, βέβαια, παραμένει οι Έλληνες επιστήμονες να μπορούν να (συν)διαμορφώσουν οι ίδιοι το μέλλον που φτιάχνεται μέσω των διεθνών ερευνών, και το οποίο προσπαθούν με τα ελάχιστα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους να το παρακολουθήσουν και να το εφαρμόσουν στην Ελλάδα. Κι αυτό δυστυχώς, τα εμπόδια της ελληνικής πραγματικότητας δεν το επιτρέπουν. Η αναγκαία κρατική χρηματοδότηση δεν είναι απλώς ανεπαρκής, αλλά ανύπαρκτη!
Αυτός είναι ο λόγος που στην Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ», για την ενημέρωση για τον καρκίνο στην παιδική και εφηβική ηλικία, έχουμε αναλάβει πρωτοβουλία για την υποστήριξη του επιστημονικού έργου της Πανεπιστημιακής Ογκολογικής Αιματολογικής Μονάδας (Π.Ο.Αι.Μ. / ΚΕΘ) του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία», συγκεντρώνοντας πόρους για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων μεταφραστικής έρευνας και καινοτόμων θεραπευτικών προσεγγίσεων για τον καρκίνο της παιδικής και εφηβικής ηλικίας.
Επειδή οι παγκόσμιες ημέρες είναι χρήσιμες για να μαθαίνουμε και να θυμόμαστε, αλλά ο καρκίνος δεν νικιέται με ευχές. Νικιέται με θεραπείες και φάρμακα! Κι αν κάτι πρέπει να θυμόμαστε από τη φετινή 15η Φεβρουαρίου, Παγκόσμια Ημέρα για τον Καρκίνο της Παιδικής Ηλικίας, αυτό είναι ότι η ενεργοποίηση της καθεμιάς και του καθενός από εμάς μπορεί να συμβάλει σε πιο αποτελεσματικές θεραπείες για τα παιδιά που νοσούν με καρκίνο.