Μόνο ντροπή θα πρέπει να αισθάνονται οι κυβερνώντες μας για το χάλι με τα παράνομα εισερχόμενα πρόσωπα στα νησιά της παραμεθορίου που αφήνονται να συρρέουν κατά χιλιάδες και να κατασκηνώνουν ανεξέλεγκτα όπου θελήσουν, χωρίς προγραμματισμό και επίβλεψη.
Ανίκανοι να ενισχύσουν τη φύλαξη των παράκτιων συνόρων, αναποτελεσματικοί να συστήσουν επιτροπή μεταναστευτικού που να εκδίδει ταχύρρυθμα τα απαραίτητα έγγραφα και να μη πνίγουν τις ολιγομελείς σε επάνδρωση νησιωτικές αστυνομικές αρχές αποδεικνύονται, τελικά, ανεπαρκείς να μας προστατεύσουν από όλο αυτό το επιθετικά σε αριθμό και ανάγκες κύμα προσφύγων. Και μιλούν για ανθρωπιστική βοήθεια όταν δεν είναι ικανοί να προφυλάξουν τους πολίτες αυτής της χώρας! Στην Κω τελούμε υπό κατάληψη. Περπατάς στην πόλη και νομίζεις πως βρίσκεσαι στη Συρία, στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν.
Η ελληνική κυβέρνηση δείχνει να μην υπολογίζει επαρκώς τη σημασία στήριξης της τελευταίας «βιομηχανίας» της Ελλάδας, του τουρισμού, πηγή εσόδων όλης της χώρας, καθώς οι εποχιακά εργαζόμενοι στον τουρισμό δεν προέρχονται μόνο από τα νησιά, αλλά από την ευρύτερη ελληνική επικράτεια. Δεν ακούμε, άλλωστε καμία δήλωση και από πλευράς του Υπουργείου τουρισμού. Οι αρμόδιες αρχές, λοιπόν, απέδειξαν ότι ενώ ασχολούνταν με τα Eurogroup και το πώς θα μας πείσουν ότι για το καλό μας πρέπει να υπογράψουμε ένα νέο, δυσβάστακτο μνημόνιο κι ενώ είχαν στοιχεία για τους χιλιάδες μετανάστες που περίμεναν για απόπλου προς τα παράλιά μας από τις ακτές της γείτονας χώρας, έμειναν άπρακτοι. Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε και κάποιοι από εμάς, δυστυχώς, τα ζούμε καθημερινά.
Χιλιάδες πρόσφυγες (ανάμεσά τους και άλλα φύλα κι όχι μόνο Σύριοι) μετατρέπουν τη Μυτιλήνη, την Κω, τη Ρόδο, την Κάλυμνο, τη Λέρο κ.α. νησιά σε βρώμικους, τρισάθλιους, υπαίθριους καταυλισμούς εντός και πέριξ των πόλεων. Σίγουρα δεν φταίνε οι εξαθλιωμένοι αυτοί άνθρωποι που φεύγουν για να γλυτώσουν τη ζωή τους με την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Πατώντας το πόδι τους στο έδαφός μας από τη μια αισθάνονται ελεύθεροι και σωσμένοι κι από την άλλη αρχίζουν να φωνάζουν και να διαδηλώνουν απαιτώντας χαρτιά για να φύγουν από την Ελλάδα εδώ και τώρα. Να ξεκαθαρίσουμε όμως κάτι. Δεν τους καλέσαμε και σίγουρα δεν οφείλουμε να ζούμε την έλλειψη σεβασμού στους δημόσιους χώρους μας που μετατρέπουν σε σκουπιδότοπους και τη δημιουργία χάους έξω από τις δημόσιες αρχές μας.
Σίγουρα δεν τους θέλει κανείς στη χώρα του και για αυτό τους διώχνουν και οι γείτονες προς τα παράλιά μας. Σίγουρα, όμως κι εμείς οι Έλληνες κάτοικοι των Δωδεκανήσων ήμαστε σε απόγνωση. Καθημερινά διαπιστώνουμε και νέους πρόσφυγες με πορτοκαλί σωσίβια να ψάχνουν σαν χαμένοι πού θα μείνουν και νιώθουμε να ταυτιζόμαστε μαζί τους στην κραυγή απόγνωσης: «Αν δεν φύγετε εσείς, θα επιθυμήσουμε σε λίγο να φύγουμε εμείς». Το εύλογο ερώτημα που γεννιέται είναι «τι θα κάνουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους;»
Κατακλύζοντας τα λιμάνια, τα πεζοδρόμια, τα παγκάκια, τις παραλίες, τα πάρκα, τις παιδικές χαρές, κάθε γωνιά που μπορούν να βρουν σκιά ή βρύση με νερό στήνουν πλέον κατά εκατοντάδες τα αντίσκηνα που είτε αγοράζουν οι ίδιοι, είτε τους τα εξασφαλίζουν μη κυβερνητικές οργανώσεις, αφού πολλοί από αυτούς δεν έχουν χρήματα για να μείνουν σε φτηνά ξενοδοχεία. Στην Κω συγκεκριμένα τους έχει παραχωρηθεί ένα παλιό ξενοδοχείο στην περιοχή της Λάμπης που πλέον είναι σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, καθώς φιλοξενεί δυσανάλογο αριθμό με τη χωρητικότητά του. Η πραγματικότητα έξω από τα λιμεναρχεία και τα αστυνομικά τμήματα των παράκτιων νησιών μας χαρακτηρίζεται από αφόρητη έως επικίνδυνη για τις ολιγάριθμες σε δύναμη έννομες αρχές που, με τα νεύρα τεντωμένα από την κούραση και την πίεση που τους ασκείται, δεν ξέρουν ποιους να πρώτο - εξυπηρετήσουν στο χάος που επικρατεί.
Σε πολλά σημεία της τουριστικής αυτής πόλης κι ενώ οι επιχειρηματίες του νησιού μετρούν τις πληγές τους από τη φετινή πτώση του τουρισμού λόγω της πολιτικής αστάθειας και της οικονομικής ύφεσης πλέον δεν μπορεί κανείς να κυκλοφορήσει χωρίς να μυρίζει τη δυσωδία, αλλά και να αγωνιά για την ακεραιότητα και την υγεία του. Μαθαίνουμε πως δίνονται κονδύλια επιδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς τους γιατρούς του κόσμου. Την ίδια στιγμή ενημερωνόμαστε σε δελτία ειδήσεων πως Ελληνίδα, νεαρή μητέρα αναγκάστηκε να αφήσει το παιδί της σε ορφανοτροφείο γιατί δεν είχε να το θρέψει, ούσα άνεργη και άπορη. Το κράτος κόβει πλέον κάθε μορφή επιδοτήσεων προς πολίτες ευπαθών κοινωνικών ομάδων με επιταγές των Θεσμών. Και αναρωτιέται κανείς. Μήπως, τελικά, σε αυτό το κράτος ενδιαφερόμαστε περισσότερο για τους ξένους παρά για τους Έλληνες; Αηδία, αποτροπιασμό και οργή νιώθουμε όσοι ζούμε καθημερινά αυτό το δράμα.
Και δεν αφορά μόνο τους πρόσφυγες. Αφορά κι όσους αισχροκερδούν εις βάρος τους που δεν είναι καθόλου λίγοι. Μπροστά λοιπόν στα συμφέροντα κάποιων τελικά μένουμε ανοχύρωτοι. Καταστήματα κινητής τηλεφωνίας, καταστήματα με είδη κάμπινγκ, παλιά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταχυφαγεία και μίνι μάρκετ «τρίβουν τα χέρια τους» για τα έκτακτα κέρδη που εισπράττουν από τους λαθρομετανάστες. Με την ύφεση και πάλι στο ζενίθ της και τα capital control οι μετακινήσεις Ελλήνων προς τόπους διακοπών εκμηδενίζονται οπότε περιορίζονται και τα έσοδα από ακτοπλοϊκά εισιτήρια, αλλά ακόμα και από τα εισιτήρια μετακίνησής τους υπάρχει όφελος στις ακτοπλοϊκές εταιρείες. Τα κυκλώματα είναι πολλά και επεκτείνονται φυσικά και στα γραφεία που εισπράττουν προμήθεια για να τους πουλήσουν διάφορων μορφών εκδούλευση και μετακίνηση.
Καθώς κανείς από αυτούς δεν φέρει μαζί του ταυτότητα ή διαβατήριο η διαδικασία ταυτοποίησης είναι χρονοβόρα και έτσι παραμένουν κατά χιλιάδες, ενώ εκατοντάδες άλλοι προστίθενται κάθε πρωί. Μόνο ελάχιστοι από αυτούς καταφέρνουν να φεύγουν από τα νησιά μας (άγνωστοι στον αριθμό). Και η κατάσταση γίνεται ασφυκτική και κάθε μέρα χειροτερεύει ο εφιάλτης που φαίνεται πως δεν έχει τελειωμό για αυτούς τους ανθρώπους, αλλά και για όλους εμάς, τους απομονωμένους (γεωγραφικά) κατοίκους της παραμεθορίου.
Είναι σαν να ήμαστε σε «πόλεμο», αλλά, δεν μας το λένε επισήμως. Σίγουρα τελούμε υπό κατάληψη. Γιατί δεν διαφέρει και πολύ. Απλά, ακόμα, δεν μπήκαν στις αυλές των σπιτιών μας.
Γιατί πώς αλλιώς να χαρακτηρίσει κανείς αυτή την κατάσταση που ζούμε; Με πόσα να παλέψουμε πια εμείς οι Έλληνες πολίτες αυτής της χώρας; Με τα νέα μέτρα που μας καταδικάζουν σε νέα οικονομική κρίση και στερήσεις; Με την διαρκώς αυξανόμενη ανεργία στους νέους μας, αλλά και στους μεσήλικες; Με την τρομακτική ακρίβεια και την αβάστακτη πλέον φορολογία; Με το πνίξιμο από τους πρότερους μετανάστες (Αλβανούς, Βούλγαρους, Φιλιππινέζους, Πακιστανούς, Ουκρανούς, Ρώσους κ.ά.) που ήδη έχουν για τα καλά εγκατασταθεί και λυμαίνονται επάξια των εργασιών που οι Έλληνες δεν πήγαιναν να δουλέψουν μέχρι τώρα και έχουν μετατρέψει σε εργασιακά τους «γκέτο»; Με τους Πακιστανούς οικονομικούς μετανάστες που μαζί με την εξαθλίωση φέρνουν και τον μουσουλμανικό τους «πολιτισμό» και τις μεταδοτικές ασθένειες που μέχρι πρόσφατα είχαν εξαφανιστεί από τη χώρα;
Το «Σωτηρία» πνίγεται από κρούσματα φυματίωσης και σε όλα τα υπόλοιπα νοσοκομεία της Ελλάδας εμφανίστηκαν κρούσματα μεταδοτικών ασθενειών όπως ηπατίτιδων κ.ά. που θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Η κατάσταση μοιάζει να είναι ανεξέλεγκτη. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι, ενώ ήμαστε σε κίνδυνο, ταυτόχρονα κινούμαστε σαν υπνωτισμένοι, ανήμποροι να αντιδράσουμε και να εκδιώξουμε από την εξουσία όλους αυτούς που μας φορτώνουν αυτήν την κατάσταση ως επιβεβλημένη και δηλώνουν ανήμποροι (από τις θεσούλες τους) να μας βοηθήσουν και να πάρουν την ευθύνη στα χέρια τους και όχι μόνο τους «παχουλούς» μισθούς τους. Και βαφτίζουν αριστερές τις ιδεολογίες τους έχοντας όμως ...δεξιά εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία! Και φλομώνουν τον ελληνικό λαό με φούμαρα και τάζουν φύκια και μεταξωτές κορδέλες. Και ο λαός που, δυστυχώς, δείχνει πως δεν μαθαίνει από τα λάθη του, φαίνεται πως έχει πιαστεί στον ύπνο γιατί αν όλοι αυτοί εξεγερθούν (έτσι που έχουν αφήσει ανοχύρωτες τις αστυνομικές αρχές, τα νοσοκομεία και τις δημόσιες υπηρεσίες μας) να δούμε ποιος θα σώσει εμάς, τους Έλληνες από τα χέρια τους.
Προχθές, έγινε αντικείμενο γενικευμένης κατακραυγής ο αστυνομικός που, εν μέσω πίεσης και παροξυσμού, χαστούκισε ένα μετανάστη για να τους απομακρύνει από την είσοδο του αστυνομικού τμήματος. Κανείς δε λέει τι προηγήθηκε και ποιανού ήταν το μαχαίρι. Μήπως πρέπει να αναφερθεί ότι κι αυτοί επιτέθηκαν και έδειραν αστυνομικούς; Η πολιτεία ας βρει τρόπους να προστατεύσει τους ημεδαπούς, τους πολίτες αυτής της χώρας, αυτή είναι η πρώτη της υποχρέωση! Είναι σαν κάποιοι γονείς να ενδιαφέρονται και να ασχολούνται με τα παιδιά ξένων οικογενειών και όχι με τα δικά τους!
Χάθηκε πολύτιμος χρόνος μηνών, αλλά το κράτος καλείται να πράξει άμεσα, εδώ και τώρα, αποτελεσματικά και με δράσεις για την άμεση ανακούφιση όλων.
Κι ας κοιτάξει να βρει λύσεις στον Ο.Η.Ε., αν δεν είναι ικανή να του παρέχει βοήθεια η Ε.Ε. που οχυρώνεται με νόμους και αυξημένη αστυνόμευση. Αν δεν βρεθούν λύσεις τότε εγκληματεί εις βάρος των πολιτών του. Με την έκρυθμη αυτή κατάσταση που μοιάζει με καζάνι που βράζει δεν θέλει και πολύ φαντασία να σκεφτεί κανείς πως κινδυνεύουμε να θρηνήσουμε θύματα. Οφείλουμε να προστατεύσουμε την εδαφική μας ακεραιότητα, αλλά και τα ιερά και όσια που έχουμε κληρονομήσει και οφείλουμε σε εκείνους τους πατριώτες προγόνους μας που μόχθησαν για την εδαφική, θρησκευτική και πολιτιστική κυριαρχία μας. Εκτός κι αν ήμαστε μόνο εμείς οι σωτήρες αυτού του πλανήτη!
Πρέπει να αναρωτηθούμε τι κάνουμε ως χώρα απέναντι στα παιδιά μας. Εξάγουμε τα δικά μας «μυαλά» (των νέων μας) και εισάγουμε αλλοδαπά; Μήπως ανάμεσά τους δεν υπάρχουν και «σκουπίδια» και κακοποιά στοιχεία; Και μάλιστα προτάθηκε να νομιμοποιήσουμε και την εισαγωγή τους στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου άνευ εξετάσεων; Αντί να δώσουμε κίνητρα στα ελληνόπουλα να σπουδάσουν στις παραμεθόριες σχολές βοηθώντας τα με επίδομα διαμονής (οι γονείς δεν μπορούν πια να συντηρήσουν φοιτητές μακριά από τον τόπο κατοικίας τους) εμείς σκεφτήκαμε να κρατήσουμε ανοικτά τα ιδρύματα μορφώνοντας τους αλλόθρησκους πρόσφυγες; Μήπως, λοιπόν, αληθεύει το «συνωμοσιολογικό» σενάριο της εσκεμμένης υποβάθμισης μόρφωσης των Ελληνόπουλων; Μήπως έτσι κινδυνεύουμε να αφήσουμε το ισλαμικό στοιχείο και τα φθηνά εργατικά να βουλιάξουν ακόμα περισσότερο τη χώρα στην ύφεση; Μήπως δεν θα αυξηθεί έτσι κι άλλο το κύμα βίας και τα κρούσματα παραβατικών συμπεριφορών;
Δεν μπορώ να πιστέψω πόσο ανεύθυνοι ήμαστε και πόσο οι ίδιοι βγάζουμε τα μάτια μας. Σε αυτό τον «πόλεμο», όμως, που ζούμε, τελικά, φαίνεται πως δεν έχουμε ανάγκη τους έξωθεν εχθρούς και καταληψίες. Τα καταφέρνουμε μια χαρά από μόνοι μας να «σκοτώνουμε» το μέλλον αυτής της χώρας, την ελληνική νέα γενιά.
Ας μη κλαιγόμαστε καθόλου, αφού κανένας δεν θέλει να πληρώσει το κόστος της ευθύνης που του αναλογεί. Και αν ο πόλεμος στη Συρία διώχνει τους πολίτες της μακρινής αυτής χώρας και των γειτονικών της προς τα παράλιά μας, αν οι οικονομικοί μετανάστες κατακλύζουν παράνομα τα χωράφια, τις οικοδομές και τις απανταχού δουλειές μας ας μη απορούμε. Γιατί το σπίτι μας έπιασε ήδη φωτιά και καίγεται. Υπάρχει μια λαϊκή ρήση που λέει «ο κόσμος το έχει τύμπανο κι εμείς κρυφό καμάρι». Ας μη κρύβουμε άλλο την κατάντια μας, ας την παραδεχθούμε. Γιατί όταν αρχίσουν οι νέοι μας να παντρεύονται με αλλόθρησκους αλλοδαπούς ή αρχίσουν να δουλεύουν ως αμόρφωτοι και ανειδίκευτοι, εργάτες μετανάστες γιατί δεν θα έχουν δυνατότητες μόρφωσης, εργασίας και ασφάλειας στη χώρα τους, όταν δεν θα ακούμε ελληνικά στους δρόμους και στα πάρκα τότε θα είναι αργά για δάκρυα.
Παρατηρούμε με έκπληξη να ετοιμάζουν καταυλισμό για πρόχειρη (!) εγκατάσταση των προσφύγων στον Ελαιώνα της Αττικής. Εδώ ισχύει το «ουδέν μονιμότερο του προσωρινού». Με δωρεάν φαγητό κι ανέσεις σιγά μη θελήσουν να φύγουν προς χώρες με εχθρικά σύνορα και νόμους από τη χώρα που δεν τους περιορίζει και τους δίνει στοιχειώδεις παροχές. Καθώς μιλούν όλη την ώρα στα κινητά τους με τους απέναντι συγγενείς και φίλους που περιμένουν κι αυτοί κατά χιλιάδες να περάσουν στα Δωδεκάνησα το μήνυμα, τελικά, μοιάζει να είναι «ελάτε παιδιά, κυκλοφορούμε ανενόχλητοι, μας δίνουν φαγητό, νερό, χώρους (χωρίς περιορισμό), ρεύμα και ...air condition!»
Ας αναρωτηθούν οι υπεύθυνοι αν αυτοί οι άνθρωποι είναι ικανοί να ενσωματωθούν στην τοπική κοινωνία με την κουλτούρα, τον πολιτισμό και τη γλώσσα τους.
Οι χώρες της Ε. Ε. που θα δεχθούν κάποιους από αυτούς υπό προϋποθέσεις θα διαλέξουν σίγουρα τους μορφωμένους και εξειδικευμένους, τη χρήσιμη, για αυτούς, «αφρόκρεμα». Τους υπόλοιπους; Πού θα παραμένουν όλοι αυτοί που συρρέουν κατά χιλιάδες; Και πώς θα τους κρατήσουμε όλους αυτούς υπό έλεγχο και σε ποια σχολεία θα φοιτήσουν τα παιδιά τους όταν δεν επαρκούν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές για τα δικά μας παιδιά; Και μήπως έτσι κατεβούν κι άλλο οι μισθοί με τόσα πολλά νεοφερμένα και «πάμφθηνα» εργατικά χέρια;
Λύσεις υπάρχουν, αλλά ποιος αρμόδιος έχει την εξυπνάδα ή τα «κότσια» να σκεφτεί; Μήπως, τελικά, όσοι κατέχουν τις θέσεις είναι επιεικώς ανίκανοι να καταστρώσουν αποτελεσματικά σχέδια;
Μια εκπληκτική πρόταση, που θα έκοβε και το κύμα της μετανάστευσης, καθώς θα έδινε το μήνυμα του περιορισμού σε όσους θα έφταναν στις ακτές μας είναι η εξής:
Φροντίζεις και καταγράφεις όλους όσους προσέρχονται στο αστυνομικό τμήμα, στέλνεις τα στοιχεία στην Ε.Ε., απελευθερώνεις τα κονδύλια ενίσχυσης, παίρνεις τις επιχορηγήσεις, ενοικιάζεις παλιά πλοία και κρουαζιερόπλοια σε αχρηστία (πάρα πολλά διαθέσιμα), τα αγκυροβολείς υπό λιμενική επίβλεψη εκτός λιμανιών και εγκαθιστάς μέσα εκεί τις επιτροπές πιστοποίησης και έκδοσης πιστοποιητικών για τους μετανάστες. Με την αρχή της αυτοδιοίκησης τους μοιράζεις αρμοδιότητες και εργασία, ενώ τους παράσχεις μόνο εφόδια για τη διατροφή και την υγειονομική τους περίθαλψη. Ορίζεις ανάμεσά τους και από τους ίδιους γιατρούς, επιτηρητές, μάγειρες, καθαρίστριες κ.ά. και δεν τους αφήνεις να παραμένουν στο έδαφός σου σε πρόχειρους και μη καταυλισμούς.
Έτσι, περιορισμένοι και υπό τη δική τους ευθύνη διαβίωσης και εργασίας (δεν ξαπλώνουν απλά τεμπελιάζοντας όλη μέρα), παίρνουν το μήνυμα πως η χώρα δεν είναι ξέφραγο αμπέλι και πως υπάρχουν νόμοι και πως εδώ δεν είναι η γη της επαγγελίας που ρέει μέλι και γάλα γιατί δεν είναι ούτε για μας τους Έλληνες εργαζόμενους και μη. Μη εθελοτυφλούμε. Τα παιδιά των πολιτικών και των πλουσίων έχουν επιλογές εξόδου για τη μόρφωση και το μέλλον τους στο εξωτερικό. Τα παιδιά του μέσου Έλληνα πολίτη που ζουν χωρίς να έχουν επαρκή παιδεία και υγειονομική περίθαλψη επιθυμούν να μεταναστεύσουν για να έχουν στο μέλλον δουλειά. Καμμιά χώρα του κόσμου, όμως, δεν θα τα δεχθεί (όπως και ποτέ δεν τα δέχθηκε) χωρίς μάθηση ή έστω κάποια εξειδίκευση, φορολογία και κόστος παραμονής.
Γιατί, λοιπόν, η Ελλάδα να δέχεται αγόγγυστα και αναντίρρητα και άλλο πρόβλημα; Δεν μας φτάνει η εισαγωγή του νέου, αβάσταχτου μνημονίου; Ή νομίζουν πως όσο δεν υπάρχουν περιφρουρημένα σύνορα, πως όσο δεν κρατούνται αυστηρά περιορισμένοι οι λαθρομετανάστες θα σταματήσουν να έρχονται; Τα γειτονικά μας κράτη υψώνουν φράκτες προστασίας των πολιτών τους κι εμείς εδώ ούτε καν τους περιορίζουμε.
Όλα αυτά μπορεί να φαίνονται ρατσιστικά και ακραία. Αλλά δικαίωμα στην προστασία δεν έχουν μόνο οι Σύριοι πρόσφυγες έχουμε κι εμείς και ας μη το ξεχνάμε. Νομίζετε πώς αν καταφθάναμε κατά χιλιάδες στη χώρα τους θα μας δέχονταν με ανοιχτές αγκάλες; Η αλήθεια είναι πως το κύμα των προσφύγων διογκώνεται επικίνδυνα και παίρνει τις διαστάσεις τρομακτικού «τσουνάμι» κι εμείς αδρανούμε. Κι αν νομίζουμε ότι θα ενταχθούν αυτοί στην σύγχρονη Ελλάδα τότε να ετοιμαζόμαστε να έχουμε και νέα ανεργία και εξαθλίωση, ληστείες και βιασμούς, καθώς οι πρόσφυγες, στην πλειοψηφία τους είναι άντρες.
Οφείλουμε να περιφρουρήσουμε τα σύνορά μας γιατί υπάρχει ο κίνδυνος στο μέλλον να καταντήσουμε μειονότητα στην ίδια μας τη χώρα. Πέρα από κομματικά και οικονομικά συμφέροντα πρέπει να εργαστούμε ομόψυχα και ομαδικά για την ανάπτυξη και το μέλλον των παιδιών μας, αφού πρώτα συνειδητοποιήσουμε πως δεν μας φταίνε ούτε οι εταίροι μας, ούτε και οι λαθρομετανάστες. Μια σοφή, λαϊκή παροιμία λέει «δώσε θάρρος στο χωριάτη να σ' ανέβει στο κρεβάτι.» Η ευθύνη είναι δική μας και μόνο δική μας. Ας μη απελπιζόμαστε. Υπάρχει ακόμα χρόνος και ελπίδα σωτηρίας για αυτό τον ευλογημένο τόπο που λέγεται Ελλάδα.