Η σκολίωση (πλάγια παρέκκλιση της σπονδυλικής στήλης) συνήθως εμφανίζεται στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης ή στο όριο μεταξύ της θωρακικής και οσφυϊκής μοίρας ή ακόμα σπανιότερα αμιγώς στην οσφυϊκή.
Στις περισσότερες περιπτώσεις αφορά στην εμφάνιση ενός κυρτώματος που έχει σχήμα C ή σταδιακά δύο συνεχόμενων που δίνουν το σχήμα S (αντισταθμιστικά).
Η σκολίωση μπορεί να οφείλεται σε συγγενή, αναπτυξιακά ή εκφυλιστικά αίτια, αλλά συνήθως της σκολίωσης είναι αγνώστου αιτιολογίας και στην περίπτωση αυτή περιγράφεται ως ιδιοπαθής σκολίωση. Ο κίνδυνος της προόδου της ιδιοπαθούς σκολίωσης είναι αυξημένος κατά την εφηβεία, κυρίως κατά τη φάση της μέγιστης ανάπτυξης, που στα κορίτσια αρχίζει στην ηλικία των 11 και στα αγόρια στην ηλικία των 13 και διαρκεί και στα δύο φύλα μέχρι τα 18.
Σκολίωση με σημαντικό κύρτωμα εμφανίζεται κυρίως στα κορίτσια που χρήζουν 8 φορές συχνότερα από τα αγόρια θεραπείας, γιατί το κύρτωμα εμφανίζει τάση προόδου. Γενικά όμως η πλειοψηφία των ασθενών με σκολίωση δεν χρειάζεται καμία θεραπεία, ενώ η κύρια αντιμετώπισή της περιλαμβάνει συνεδρίες φυσικοθεραπείας και βέβαια συστηματική σωματική άσκηση.
Ιδανική άσκηση είναι η κολύμβηση, αφού γυμνάζει με άριστη ισορροπία το σώμα, χωρίς να επιβαρύνει καθόλου τη σπονδυλική στήλη και τις αρθρώσεις, λόγω της άνωσης του νερού. Μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματικά σε όλες τις ηλικίες και περιπτώσεις.
Ένα επίσης κατάλληλο είδος, είναι η μέθοδος Pilates. Η τελευταία είναι ιδανική άσκηση για τις περισσότερες περιπτώσεις μυοσκελετικών προβλημάτων ή/και παθήσεων της σπονδυλικής στήλης και των αρθρώσεων, με χαρακτηριστική αυτή της σκολίωσης. Τα άτομα με σκολίωση χρειάζονται εξειδικευμένο πρόγραμμα άσκησης, προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες και ανισορροπίες που έχουν δημιουργηθεί στο σώμα τους. Με άλλα λόγια, η άσκηση με την μέθοδο Pilates έρχεται να δυναμώσει τους μυς που εξαιτίας της παρέκκλισης της σπονδυλικής στήλης είναι ιδιαίτερα αδύναμοι, να επαναφέρει σε πιο λειτουργική κατάσταση τους μυς που είναι σε μόνιμη σύσπαση από τις χρόνιες προσαρμογές, να τονώσει τους σταθεροποιητές του κορμού για μια καλύτερη στήριξη της σπονδυλικής στήλης και γενικότερα να συμβάλει στη βελτίωση της φυσικής κατάστασης του ατόμου, άρα και στην εικόνα του σώματός του και του ψυχολογικού του προφίλ.
Η ιδιαιτερότητα ενός προγράμματος άσκησης στα άτομα με σκολίωση έγκειται στο γεγονός ότι οι ασκήσεις δεν εκτελούνται ετερόπλευρα πάντα και δεν έχουν τον ίδιο ρυθμό και την ίδια ένταση και στις δύο πλευρές. Το γεγονός αυτό συμβάλλει στη σταδιακή και έως ένα βαθμό επαναφορά του σώματος σε μία μυϊκή ισορροπία και κυρίως σε μία βελτιωμένη λειτουργική κατάσταση. Επιπρόσθετα, μειώνονται σταδιακά πιθανοί μυϊκοί πόνοι, πιασίματα και ενοχλήσεις, αφού το σώμα αποκτά καλύτερη ευλυγισία, δύναμη και ικανότητα να φέρει σε πέρας τις καθημερινές του απαιτήσεις.
Η μέθοδος Pilates διαθέτει εξειδικευμένα μηχανήματα που έχουν την ιδιότητα να προσασμόζονται άριστα στο κάθε σώμα, δεν διαθέτουν βάρη (άρα όχι κάθετες επιβαρύνσεις και μάλιστα σε μία σπονδυλική στήλη που δεν είναι ανατομικά ικανή να αντέξει πολλά φορτία λόγω της πλάγιας παρέκκλισης) και είναι εύκολα και ευχάριστα στη χρήση.
Πιο συγκεκριμένα, ένα πρόγραμμα άσκησης περιλαμβάνει:
•Ασκήσεις για τους κοιλιακούς μυς - ο ρυθμός, η συχνότητα και ο αριθμός των επαναλήψεων εξαρτάται από το κυρτό και το κοίλο τμήμα της σκολίωσης.
•Ασκήσεις για τους μυς της ράχης, σε ίδιο σχεδόν αριθμό με τις ασκήσεις των κοιλιακών
•Πλάγιες κάμψεις, ανάλογα με τα κυρτώματα της σκολίωσης.
•Ασκήσεις για ενδυνάμωση όλου κορμού και των άκρων για σφαιρική ανάπτυξη όλων των παραμέτρων της φυσικής κατάστασης.
•Πολλές σε αριθμό μυϊκές διατάσεις.
•Εκπαίδευση του σώματος να υιοθετήσει σταδιακά μία πιο σωστή στάση σώματος.
Συμπεραίνει κανείς ότι η σωματική άσκηση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εκάστοτε συνολικής θεραπευτικής προσέγγισης της σκολίωσης, σε κάθε ηλικιακή φάση και περίπτωση.