Σημαντικά αποθέματα σπάνιων γαιών έχουν εντοπιστεί σε προσχωσιγενείς αποθέσεις του παράκτιου και υποθαλάσσιου περιβάλλοντος της περιοχής που εκτείνεται μεταξύ Χαλκιδικής και Αλεξανδρούπολης. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνουν οι σπάνιες γαίες, που βρίσκονται στις αλλουβιακές αποθέσεις του παράκτιου περιβάλλοντος του Στρυμονικού Κόλπου μεταξύ των εκβολών του ομώνυμου ποταμού και της Καβάλας. Οι κοιτασματολογικές έρευνες αλλά και οι αναλύσεις δειγμάτων που πραγματοποίησε το ΙΓΜΕ στις περιοχές αυτές το 2001 ήταν αρκετά ενθαρρυντικές, εκτιμώντας τα αποθέματα σε 485 εκατομμύρια τόνους με μέση περιεκτικότητα σε σπάνιες γαίες 1,17%.
Το 2014 για πρώτη φορά στη χώρα μας διεξήχθη μια έρευνα* σχετικά με την κοινωνική αποδοχή της εκμετάλλευσης των ελληνικών κοιτασμάτων σπάνιων γαιών του Στρυμονικού Κόλπου. Στην έρευνα συμμετείχαν 500 άνθρωποι, που επιλέχθηκαν τυχαία από ολόκληρη την Ελλάδα.
Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα καθώς έδειξαν ότι οι Έλληνες, στην πλειοψηφία τους, δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι σχετικά με τις σπάνιες γαίες και μάλιστα οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ούτε καν περί τίνος πρόκειται. Επιπρόσθετα, η βαθιά οικονομική κρίση φαίνεται να έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την ελληνική κοινωνία, που βρίσκεται σε απόγνωση και παρουσιάζεται διατεθειμένη να αποδεχθεί οποιαδήποτε επένδυση στη χώρα, ακόμα και εάν δεν γνωρίζει τις ενδεχόμενες συνέπειες αυτής.
Έτσι, το 70% των συμμετεχόντων, κυρίως εξαιτίας της ανεργίας και της απουσίας νέων επενδύσεων, εμφανίζεται θετικό προς την εκμετάλλευση των ελληνικών σπάνιων γαιών, θεωρώντας πως οι εξορυκτικές δραστηριότητες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και να επανεκκινήσουν την τοπική οικονομία. Εντούτοις, δεν παρατηρείται έλλειμμα περιβαλλοντικής συνείδησης, καθώς όταν οι συμμετέχοντες ενημερώνονται αναφορικά με τους τεράστιους περιβαλλοντικούς κινδύνους που ενέχει η συγκεκριμένη εξορυκτική δραστηριότητα, οι περισσότεροι αλλάζουν γνώμη και γίνονται αρνητικοί προς την επένδυση.
Ειδικότερα, φαίνεται ότι οι γυναίκες είναι πιο αρνητικές στην συγκεκριμένη εξόρυξη, καθώς το 66% των γυναικών και μόλις το 48% των αντρών δηλώνουν ότι δεν θα επιθυμούσαν να γίνει εκμετάλλευση των ελληνικών σπάνιων γαιών.
Σημαντική συσχέτιση εμφανίζεται και σε σχέση με την ηλικία, καθώς άτομα νεαρότερης ηλικίας παρουσιάζονται πιο δεκτικά στο ενδεχόμενο εκμετάλλευσης των σπάνιων γαιών. Χαρακτηριστικά, θετικό στην πραγματοποίηση του έργου ήταν το 87% των ερωτώμενων που ήταν μικρότεροι από 25 χρονών, έναντι του 69% των ερωτώμενων που ήταν μεγαλύτεροι από 25 χρονών.
Τέλος, οι φοιτητές είναι η ομάδα ερωτώμενων με το μεγαλύτερο ποσοστό θετικής απόκρισης ως προς την εκμετάλλευση με 84%, ακολουθούν οι άνεργοι με 72% και οι εργαζόμενοι με 68%.
*P. Vergoulis, "Social acceptance of rare earth mining in Greece", 5th International Conference on Environmental Management, Engineering, Planning and Economics, 14-18 June 2015, Mykonos island, Greece