Η έννοια του πολιτισμού είναι σχεδόν συνυφασμένη με την καθ-ιέρωση χώρων αλλά και ιδεών, με την ανακήρυξη τους σε άσυλα. Η έννοια του ασύλου είναι ευρύτατη, αλλά στη σύγχρονη Ελλάδα, είναι σχεδόν συνυφασμένη - ατυχώς πιθανόν - με το Πανεπιστημιακό Άσυλο. Η παράδοση του Πανεπιστημιακού ασύλου με τη σειρά της, είναι ταυτόσημη σχεδόν με την ίδια την έννοια του Πανεπιστημίου.
Ο κ. Κ. Γεωργουσόπουλος σε ένα εξαιρετικό του άρθρο (24 Γράμματα) το εξηγεί πολύ καλύτερα από οποιαδήποτε απόπειρα θα μπορούσα να κάνω εγώ: «Όταν ιδρύθηκαν τα πρώτα πανεπιστήμια στην Ευρώπη και άρχισε η έρευνα να θεωρείται από το Βατικανό εχθρός της πίστης, τα πανεπιστήμια κήρυξαν τους χώρους τους άσυλα, ώστε να προστατεύσουν την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, την απρόσκοπτη έρευνα, τις νέες ιδέες και τις τολμηρές νέες αξίες ζωής που οδήγησαν στην Αναγέννηση και στον Διαφωτισμό και εν συνεχεία στην Αστική Επανάσταση στη Γαλλία».
Η διαβούλευση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας για την Ανώτατη Εκπαίδευση, μεταξύ πολλών σημείων δικαιολογημένης κριτικής (που ατυχώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων ακόμα και όταν είναι σωστή εξαντλείται σε κενή ρητορική, απαξίωση του συνόλου της προσπάθειας και απουσία συγκεκριμένων βελτιωτικών προτάσεων) έχει αναδείξει και το θέμα της επαναφοράς του ασύλου.
Ο χιλιο-ταλαιπωρημένος «νόμος Διαμαντοπούλου» (4009/2011) διατύπωνε την έννοια του ασύλου έμμεσα χωρίς να το κατονομάζει, πιθανώς σε μία προσπάθεια να αποφύγει το φορτισμένο λεξιλογικά «άσυλο», και να επιτύχει ευρεία συναίνεση της τότε Βουλής - πράγμα το οποίο πέτυχε, και μάλιστα με εντυπωσιακό τρόπο.
Άρθρο 3: Ακαδημαϊκή ελευθερία
1. Στα Α.Ε.Ι. κατοχυρώνεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών.
2. Σε αξιόποινες πράξεις που τελούνται εντός των χώρων των Α.Ε.Ι. εφαρμόζεται η κοινή νομοθεσία.
Ο νέος νόμος, «νόμος Γαβρόγλου» όπως έχω την υποψία ότι θα τον ονομάσουμε, προτείνει:
Άρθρο 3 Ακαδημαϊκές Ελευθερίες
1. Στα Α.Ε.Ι. κατοχυρώνεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και στη διδασκαλία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών. Το ακαδημαϊκό άσυλο αναγνωρίζεται για την κατοχύρωση των δημοκρατικών αξιών, των ακαδημαϊκών ελευθεριών στην έρευνα και στη διδασκαλία, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, την προστασία του δικαιώματος στη γνώση, τη μάθηση και την εργασία, έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει.
2. Επέμβαση δημόσιας δύναμης σε χώρους των Α.Ε.Ι. λαμβάνει χώρα σε περιπτώσεις πλημμελημάτων και κακουργημάτων αυτεπαγγέλτως και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση μετά από απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου. Οι ως άνω περιορισμοί δεν ισχύουν για το Πυροσβεστικό Σώμα.
Με άλλα λόγια ο νέος νόμος επαναφέρει την έννοια «ακαδημαϊκό άσυλο», μια έννοια συνυφασμένη όπως είπαμε με την ιστορία του Πανεπιστημίου παγκοσμίως. Έχει και σημειολογικό ενδιαφέρον μάλιστα, ότι ο νέος νόμος αναφέρει και το «δικαίωμα στην εργασία», μια παράλειψη του παλαιού νόμου, και σαφώς «φιλελεύθερη στροφή». Στα θετικά του και ο σαφέστερος ορισμός της δυνατότητας και αυτεπάγγελτης παρέμβασης δημόσιας δύναμης.
Η διατύπωση αυτή, εάν εφαρμοστεί, έχει τη δυνατότητα να εξαφανίσει τα περιστατικά παραβατικής συμπεριφοράς στον Χώρο των ΑΕΙ. Η θέση του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ότι «επανέρχεται ένα καθεστώς βίας και ανομίας» είναι αβάσιμη και ένα απλό ρητορικό σχήμα εντυπωσιασμού που δεν συνάδει με το πνεύμα της πρότασης του Υπουργείου στο θέμα του ασύλου.
Το παράδοξο φυσικά είναι ότι η νέα πρόταση του Υπουργείου δεν συνάδει ούτε με την άποψη του (υπουργού!) κ. Γαβρόγλου περί της αναγκαιότητας περιφρούρησης του χώρου από «ένα ρωμαλέο φοιτητικό κίνημα», ούτε και με την απαξία του Πολιτικού Ασύλου που επέδειξε η Κυβέρνηση στο θέμα αιτούντων Τούρκων Πολιτών.