Στη ζωή για τους περισσότερους ανθρώπους θα έρθουν κάποιες δύσκολες στιγμές. Αυτές μπορεί να είναι μικρής ή μεγάλης έντασης, καθοριστικές ή μη, πολύ προσωπικές ή οικογενειακές, φιλικές, κοινωνικές. Μπορεί μεταξύ άλλων να είναι μία απόλυση, μία αποτυχία σε έναν πολυπόθητο στόχο, οικονομικές δυσκολίες, ένας χωρισμός, μία αποβολή, μια αρρώστια δική μας ή αγαπημένων, ένα θάνατος, μια προσωπική ιδιαίτερη δυσκολία.
Οι δυσκολίες είναι κομμάτι της ζωής και ίσως να μην μπορούμε πάντα να τις αποφύγουμε, αλλά μπορούμε να μην επιτρέψουμε να καθορίσουν και να καταστρέψουν την ζωή μας. Και αυτό δεν είναι απαραίτητο να το κάνουμε μόνοι.
Τι μαθαίνουμε μέσα από τις δυσκολίες;
Κανείς δεν εύχεται να του συμβεί κάτι δυσάρεστο, δύσκολο, επώδυνο για να έχει την «ευκαιρία» να αξιολογήσει και να εκτιμήσει τον εαυτό του, τις δυνάμεις του, αυτά και αυτούς που έχει στη ζωή του.
▪Οι δυσκολίες έρχονται να μας μάθουν ότι είμαστε όλοι ευάλωτοι, να εκτιμούμε την υγεία και την ευημερία μας.
▪Μέσα από αυτές μαθαίνουμε τα πραγματικά μας όρια και ανακαλύπτουμε πόσο δυνατοί είμαστε. Ίσως η πραγματική μας δύναμη εμφανίζεται όταν πρέπει να δοκιμαστούμε και με αυτή, παρά τον πόνο, μπορούμε να προχωράμε.
▪Τις δύσκολες στιγμές μαθαίνουμε συχνά ποιοι είναι οι άνθρωποι που νοιάζονται πραγματικά για εμάς. Μέσα στις δυσκολίες σχέσεις δυναμώνουν και άλλες αποδυναμώνονται και χάνονται.
▪Βιώνοντας δυσκολίες οι ίδιοι γινόμαστε πιο συμπονετικοί προς τους άλλους, λιγότερο κριτικοί και απορριπτικοί.
▪Ξεχωρίζουμε τι είναι πραγματικά σημαντικό για εμάς, τι πραγματικά θέλουμε, τι πραγματικά μας κάνει ευτυχισμένους, τι είναι αυτό που χρειαζόμαστε.
Τι δεν μας βοηθά όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες
▪Προσπαθούμε να αποφύγουμε κάθε πόνο και δυσκολία. Μια σειρά ερευνών, οι οποίες πληθαίνουν υποστηρίζουν ότι το να δεχθούμε την δυσκολία ή το δυσάρεστο συναίσθημα, αντί να αντιστεκόμαστε σε αυτό, βοηθά στην ευημερία μας.
▪Όσο προσπαθούμε να αποφύγουμε μια δύσκολη κατάσταση ή να μην την δεχθούμε τόσο πιο δύσκολο είναι να τη διαχειριστούμε. Δέχομαι δεν σημαίνει εγκρίνω. Δέχομαι σημαίνει βλέπω τα πραγματικά δεδομένα και πάνω σε αυτά κάνω το καλύτερο που μπορώ. Ή θα αφήσουμε τις δυσκολίες και τις δυσάρεστες εμπειρίες να μας καταβάλουν ή θα τις δεχθούμε και θα σταθούμε πάνω από αυτές.
▪Πολλοί άνθρωποι φοβούνται ότι αν αφήσουν το συναίσθημα τους ελεύθερο, θα τους κατακλύσει. Αντίθετα όμως από αυτό, όσο αρνούμαστε να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα μας, όσο προσπαθούμε να αποσπάσουμε την προσοχή μας από αυτά, τόσο αυτά δυναμώνουν αρνητικά. Τα συναισθήματα είναι ήδη εκεί, όσο και αν προσπαθούμε να τα καταπιέσουμε.
Τι θα μπορούσε να βοηθήσει;
Όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες είναι πολύ βοηθητικό να έχουμε κάποιες στρατηγικές αντιμετώπισης τους, αλλά και τρόπους ανακούφισης μας. Παρακάτω υπάρχουν κάποιες προτάσεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν.
▪Αναγνωρίστε και βιώστε τα συναισθήματα σας. Το να προσπαθούμε να αποφύγουμε τα αρνητικά συναισθήματα μπορεί να βοηθάει προσωρινά, αλλά μακροπρόθεσμα αυτό που συμβαίνει είναι να κλιμακώνονται και να γίνεται δυσκολότερο να τα διαχειριστούμε.
▪Επαναδιατυπώστε το πρόβλημα και δείτε το θετικό μαζί με το αρνητικό. Σίγουρα δεν θα είμαστε ευγνώμονες για αυτό που μας συνέβη, αλλά μπορούμε να βρούμε κάτι θετικό μέσα στις δυσκολίες. Για παράδειγμα, να ενδυναμώθηκαν οι σχέσεις με την οικογένεια, με κάποιον φίλο ή να αποκτήσαμε πολλούς καινούριους μέσα από ομάδες που βιώνουν παρόμοιες δυσκολίες.
▪Εστιάστε στη λύση των προβλημάτων. Ποιο είναι το πρόβλημα, ποιες μπορεί να είναι οι καλύτερες λύσεις, δείτε τα υπέρ και τα κατά, επιλέξτε την καλύτερη ή ζητήστε βοήθεια. Αν δεν λειτουργήσει η μία λύση, μην τα παρατάτε, προχωρήστε στην επόμενη.
▪Μετατρέψτε την αποτυχία σε κάτι θετικό. Εστιάστε σε κάτι που ελέγχετε (ο κακός σχεδιασμός) και όχι κάτι που δεν ελέγχετε (η κακή μου τύχη), κάντε τις απαραίτητες αλλαγές και προχωρήστε προς την επιτυχία.
▪Κάντε κάτι στο οποίο είστε καλοί. Όταν υπάρχουν δυσκολίες συχνά παραποιημένα κάποιοι άνθρωποι νιώθουμε ανίκανοι. Το να κάνετε κάτι στο οποίο είσαστε καλοί, δεν θα αλλάξει ίσως την κατάσταση, αλλά θα σας δώσει ικανοποίηση και αυτοπεποίθηση να προχωρήσετε.
▪Κάντε κάτι ευχάριστο, ακόμη και αν δεν έχετε την διάθεση. Θα σας βοηθήσει να νιώσετε καλύτερα για λίγο και η απόσπαση της προσοχής για ένα μικρό διάστημα θα βοηθήσει να απομακρυνθείτε για λίγο, να γεμίσετε τις μπαταρίες σας και να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες ίσως με μια πιο φρέσκια ματιά.
▪Μείνετε αισιόδοξοι και κρατήστε την ελπίδα. Βοηθά να βλέπουμε τα όμορφα στη ζωή και να τα βιώνουμε, βοηθά να αντέχουμε τις δυσκολίες, να βλέπουμε το φως στο τέρμα του τούνελ.
▪Προσφέρετε σε κάποιον αγαπημένο ή κάποιον άγνωστο. Γίνετε δωρητής αίματος, φτιάξτε φαγητό για έναν άστεγο, χαρίστε τα μαλλιά σας ώστε να γίνουν περούκα για μια γυναίκα ή ένα παιδί με καρκίνο.
▪Μείνετε στο παρόν, μην χάνετε τον προσανατολισμό σας πηγαίνοντας στο παρελθόν (αν είχε γίνει αυτό, αν είχα κάνει εκείνο...) ή στο μέλλον (θα είναι καταστροφικό... δεν θα αλλάξει τίποτα.. ). Χρησιμοποιήστε την αναπνοή σαν μια άγκυρα στο τώρα. Η αναπνοή είναι η μόνη αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα, αναπνέουμε στο εδώ και τώρα.
▪Δεν είστε οι δυσκολίες σας. Μην ταυτίζετε εσάς με την κατάσταση, δεν είστε η αρρώστια σας, η οικονομική δυσκολία, η όποια κρίση περνάτε.
▪Φτιάξτε το δικό σας κουτί πρώτων ψυχολογικών βοηθειών. Γνωρίστε τι σας βοηθάει να αναρρώνετε από τις δυσκολίες. Ο κάθε ένας αισθάνεται και αναρρώνει διαφορετικά.
▪Βρείτε ένα μέρος δικό σας, είτε πραγματικό, είτε στο νου, μια ανάμνηση από ένα αγαπημένο μέρος που έχετε πάει ή θα θέλατε να πάτε και χαθείτε λίγο σε αυτό.
▪Βγάλτε από την ζωή σας «τοξικούς» ανθρώπους και καταστάσεις. Κάντε χώρο για καινούριες γνωριμίες και εμπειρίες.
▪Ζητήστε βοήθεια από κάποιον οικείο, κάποιον που εμπιστεύεστε. Αν οι δυσκολίες είναι τέτοιες που δεν μπορούν να σας βοηθήσουν απευθυνθείτε σε ένα ειδικό ή ειδικούς, ανάλογα με αυτό που αντιμετωπίζετε, έναν ψυχολόγο με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, έναν γιατρό, σε κάποιον οργανισμό παροχής υπηρεσιών που χρειαζόσαστε.
Το να ζητάω βοήθεια είναι μια σημαντική δεξιότητα, είναι δύναμη και δεν χρειάζεται όποια δυσκολία να την περνάτε μόνοι.