Όλο και περισσότερα μέρη του κόσμου χάνουν πλέον σιγά σιγά την αίσθηση των ηθικών αξιών και μπαίνουν σε ένα χώρο απαλλαγμένο από τις πιο βασικές ανθρώπινες αξίες. Πρόκειται για ένα χώρο όπου τα πιο ευάλωτα κομμάτια του, τα παιδιά, σφαγιάζονται, βιάζονται, ακρωτηριάζονται, πεθαίνουν από πείνα, εκτίθενται σε ακραίες βιαιότητες, σκοτώνουν και πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης εξυπηρετώντας τις στρατιωτικές ορέξεις των ενήλικων.
Μόνο το 2015, 16 εκατομμύρια παιδιά σε όλο το κόσμο ενεπλάκησαν σε περίπου 30 ένοπλες συγκρούσεις σε 20 χώρες.
Η στρατολόγηση των παιδιών, ο ακρωτηριασμός και η φόνευση τους, η άσκηση σεξουαλικής βίας, οι επιθέσεις στα σχολεία και νοσοκομεία, η απαγωγή και η άρνηση της πρόσβασης των ανθρωπιστικών οργανώσεων στο να βοηθήσουν τα παιδιά, αποτελούν τις 6 επίσημα αναγνωρισμένες διεθνώς παραβιάσεις κατά των ανήλικων παιδιών κατά τη διάρκεια πολέμων. Και οι 6 συνιστούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Οι προαναφερθείσες παραβιάσεις είναι αλληλένδετες μεταξύ τους και δε μπορούν να εξεταστούν ως κάτι ξεχωριστό
Σε πολλές περιπτώσεις η απαγωγή των παιδιών είναι ο πρόδρομος για όλες τις παραβιάσεις. Πολλά από τα παιδιά έχουν στρατολογηθεί με τη βία καθώς πολλά πέφτουν θύματα απαγωγής από το δρόμο, τα σχολεία αλλά και τα ορφανοτροφεία. Σήμερα υπολογίζεται πως υπάρχουν πάνω από 300,000 παιδιά στρατιώτες εκ των οποίων περίπου το 40% είναι κορίτσια. Από το 2011, 18 κράτη έχουν χρησιμοποιήσει παιδιά κάτω των 15 ετών είτε ως μέλη του επίσημου στρατού, της αστυνομίας, της πολιτοφυλακής είτε στις παρακρατικές οργανώσεις. Η Λαική Δημοκρατία του Κονγκό, το Σουδάν, η Ουγκάντα, η Μυανμάρ, η Κεντρική Αφρικάνικη Δημοκρατία, η Κολομβία, το Ιράκ και η Σομαλία είναι οι χώρες με τη μεγαλύτερη συμμετοχή παιδιών στρατιωτών.
Κάποια άλλα κατατάσσονται οικειοθελώς από φόβο ή τη φτώχεια πιστεύοντας πως είναι ο μοναδικός τρόπος να προστατευτούν από τη βία που τους απειλεί και επίσης εξασφαλίζουν κανονικά γεύματα και ιατρική περίθαλψη. Για τον Kony αρχηγό του LRA (Lord's Resistance Army) στην Ουγκάντα τα σχολεία αποτελούν τους καλύτερους στόχους. Στην Κεντροαφρικάνικη Δημοκρατία μέχρι τις αρχές του 2015, το 65% των σχολείων είχαν κλείσει μετά τις αλλεπάλληλες επιθέσεις των ex-Seleka και Anti-Balaka( ένοπλες παρακρατικές ομάδες). Ορισμένες ένοπλες ομάδες είναι αντίθετες με την εκπαίδευση των κοριτσιών και με το γεγονός ότι λαμβάνουν ιατρική περίθαλψη από αρσενικό ιατρικό προσωπικό και έτσι εμποδίζουν τη πρόσβαση τους σε αυτές τις υπηρεσίες.
Βασικός στόχος των εκπαιδευτών είναι να αποκόψουν οτιδήποτε συνδέει τα παιδιά με το οικογενειακό τους περιβάλλον και την παιδική τους ηλικία. Από τα πρώτα πράγματα που αναγκάζονται να κάνουν τα παιδιά είναι να σκοτώσουν την οικογένειά τους και κοντινούς συγγενείς. Αυτό μειώνει και τις πιθανότητες για εκείνα να δραπετεύσουν καθώς δεν έχουν πια κανένα οικογενειακό στήριγμα. Σε χώρες όπως η Συρία(ISIL) και η Νιγηρία( Boko Haram) τα προγράμματα στρατολόγησης επικεντρώνονται κυρίως στην έντονη θρησκευτική και στρατιωτική εκπαίδευση.
Τα αγόρια δουλεύουν ως κατάσκοποι ή αγγελιοφόροι και τα κορίτσια προετοιμάζουν το φαγητό και περιποιούνται τους τραυματίες. Σε αρκετές περιπτώσεις τα παιδιά σκόπιμα έχουν εκτεθεί σε φρικιαστικές σκηνές φόνων και βιασμών για να συνηθίσουν την βία. Στο Αφγανιστάν, στη Συρία και στο Τσάντ τα παιδιά έχουν χρησιμοποιηθεί και ως βομβιστές αυτοκτονίας. Τα μικρά όπλα είναι φθηνά και ευρέως διαθέσιμα χάρη στο διεθνές εμπόριο όπλων. Στην Ουγκάντα και στο Ιράκ εν ΑΚ-47 μπορεί να αγοραστεί στο κόστος ενός κοτόπουλου. Παιδιά ηλικίας μικρότερης των 10 ετών μπορούν όχι μόνο να τα χρησιμοποιούν εύκολα αλλά και να τα αποσπούν από τον εχθρό.
Ανάμεσα στα πιο ακραία προβλήματα που αντιμετωπίζει η ευάλωτη ομάδα των παιδιών κατα τη διάρκεια ενόπλων συγκρούσεων είναι ο πολύ υψηλός κίνδυνος βιασμού, εκπόρνευσης και σεξουαλικής ταπείνωσης και των δυο φύλων. Τα ανήλικα κορίτσια βιάζονται συστηματικώς καθώς θεωρείται ότι είναι λιγότερο πιθανό να να έχουν σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες, έτσι είναι σε θέση και να τεκνοποιούν. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της αντάρτικης ομάδας LRA στην Ουγκάντα της οποίας τα μέλη είναι όλα δεύτερης γενιάς παιδιών στρατιωτών, τα οποία γεννήθηκαν από κορίτσια και γυναίκες μέσα στα στρατόπεδα. Στο Νίγηρα και στο Τσαντ μέλη της Boko Haram εξαπολύουν σχεδόν καθημερινές επιθέσεις εναντίον άμαχων πληθυσμών και απαγάγουν σχεδόν όλα τα κορίτσια. Ενώ τα περισσότερα θύματα είναι κορίτσια, τα αγόρια επίσης πέφτουν θύματα βιασμού και εξαναγκάζονται να εκπορνευτούν αλλά αυτές οι περιπτώσεις είναι και οι λιγότερο δημοσιοποιημένες. Ο βιασμός και άλλες μορφές βίας χρησιμοποιούνται συστηματικά ως όπλο πολέμου.
Πέρα από τους φυσικούς κινδύνους, τα παιδιά των ενόπλων συγκρούσεων υποφέρουν από μακροχρόνια ψυχολογικά τραύματα ως αποτέλεσμα της απώλειας της οικογένειας τους ή της έκθεσης τους σε ακραίες σκηνές βίας. Πολλά από αυτά έχουν καταφύγει στις αυτοκτονίες και κάποια άλλα ακολούθησαν το δρόμο της παρανομίας μη μπορώντας να επανενταχτούν στη κοινωνία λόγων των ισχνών κοινωνικών υποδομών.
Κάθε μέλος της Διεθνούς Κοινότητας έχει την υποχρέωση να προστατεύσει τα παιδιά από την εμπλοκή τους σε εχθροπραξίες καθώς επίσης και να αναφέρει περιπτώσεις παραβίασης των δικαιωμάτων τους. Η εξασφάλιση του δικαιώματος των παιδιών στην εκπαίδευση είναι ένα θεμελιώδες βήμα για τη μετάβαση των χωρών στην ειρήνη και στην αποφυγή αναζοπύρωσης βίας στο μέλλον. Εξάλλου, η ειρήνη είναι το δικαίωμα κάθε παιδιού.