Είναι δυνατόν να διαφωνείς με τον εαυτό σου και να το κάνεις υψηλόφωνα; Η τελευταία χασμωδία για το ασφαλιστικό αποδεικνύει ακριβώς αυτό. Όμως, ακούγοντας την (μάλλον θλιβερή) εικόνα των υψηλοφώνων καταγγελιών, βλέπουμε ανάγλυφα τα αδιέξοδα στα οποία μας έχουν οδηγήσει τα τρία κυβερνητικά κόμματα - ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και τώρα ΣΥΡΙΖΑ σε αγαστή σύμπνοια.
Ο κ. Γ. Κατρούγκαλος (ΓΚ), άνθρωπος φύσει ευγενής και γαλαντόμος, κάνει την υψηλότερη δυνατή φιλοφρόνηση στους κ.κ. Λοβέρδο, Κουτρουμάνη, Βρούτση (από τούδε και εξής ΛΚΒ): Υιοθετεί πλήρως το δημιούργημά τους που «εξασφάλισε την βιωσιμότητα του ασφαλιστικού», όπως αυτοί επαναλάμβαναν. Μάλιστα, τόσο πολύ του αρέσει, ώστε φροντίζει να αρχίσει άμεσα η εφαρμογή του, ήδη από το 2016, ενώ οι εμπνευστές του δεν τόλμησαν ούτε καν να εκδώσουν μια σύνταξη με το δημιούργημά τους, έστω και τμηματικά. Γιατί να περιμένουμε, λέει, την (κατά ΛΚΒ) βιωσιμότητα το 2035 (και βάλε) και να μην την εξασφαλίσουμε από τώρα; Αν οι συντάξεις ΛΚΒ ήταν καλές για τους νέους εργαζόμενους, γιατί να μην τις γευτούμε από τώρα και εμείς; Ο κ. ΓΚ φροντίζει μάλιστα το κατά ΛΚΒ €360 να γίνει €384, ενώ τα ποσοστά προσαύξησης (τα καθ'ημάς accrual rates) τα δικά του είναι κατάτι ψηλότερα. Από την άλλη, όμως, αυτοί που θα υποστούν τις συντάξεις ΛΚΒ ήδη από το 2017 διαμαρτύρονται και θεωρούν ότι είναι απαράδεκτες.
Οι ΛΚΒ με κάθε τρόπο εξηγούσαν ότι το σύστημά τους, ενώ ήταν βαθιά βιώσιμο, υπέστη άνανδρη επίθεση από την κρίση και την ανεργία, οι οποίες και αποκλειστικά ευθύνονται για τις αλλεπάλληλες περικοπές. Ο κ. ΓΚ υιοθετεί αυτό το επιχείρημα με ενθουσιασμό: τις δικές του περικοπές τις μεταθέτει για μετά το Μνημόνιο, εγγυώμενος τις κύριες συντάξεις ως τότε. Αυτό έχει δύο αποτελέσματα:
- μετατρέπει τους συνταξιούχους σε φανατικούς μνημονιακούς αφού η παράταση του Μνημονίου προστατεύει τις συντάξεις τους και
- αν έχουν δίκιο οι ΛΚΒ για την κρίση, τότε σε τρία χρόνια θα μπορούμε να μιλάμε για αυξήσεις. Ετσι τουλάχιστον θα λένε οι Συριζαίοι.
Πέραν αυτών, ο κ. ΓΚ καθιερώνοντας ενιαίους κανόνες για παλιούς και νέους, προ του 1992 και μετά, προ μνημονίου και μετά, για Δημόσιο και ιδιωτικό και αγρότες και όλους, καταργεί τον λόγο ύπαρξης σχεδόν του συνόλου της γραφειοκρατίας της κοινωνικής ασφάλισης. Ετσι, προβαίνει στην μεγαλύτερη αποκρατικοποίηση και μείωση του Κράτους που αποτολμήθηκε ποτέ.
Τέλος, ο κ. ΓΚ εφαρμόζει στους αυτοτελώς απασχολούμενους κάτι που θεωρητικά ανέκαθεν ίσχυε: επεκτείνει στην περίπτωσή τους αυτά που ισχύουν ως προς τις εισφορές και τις παροχές των μισθωτών. Προκειμένου να δικαιούνται συντάξεις αντίστοιχες του 80%+ των εισοδημάτων τους, πρέπει να πληρώνουν 20% εισφορά επί των ιδίων ποσών. Αυτό αντικαθιστά το παράλογο σύστημα όπου περίπτερα και πολυκαταστήματα πλήρωναν, με την μορφή των κλάσεων, το ίδιο ποσό.
Άρα, σε όλες τις περιπτώσεις όπου ασκείται κριτική στις νέες προτάσεις, αυτές υιοθετούν και επαυξάνουν βασικές αρχές που ενυπήρχαν ήδη στο σύστημα ΛΚΒ αλλά και στο καθεστώς που ίσχυε από το 1992. Αν είναι έτσι, όμως, γιατί ενοχλούν τόσο πολύ οι προτάσεις του κ.Γκ;
Ο λόγος είναι ο εξής: εφαρμόζοντας στην Γενιά του Πολυτεχνείου με συνέπεια αρχές που ως τώρα θα εφαρμόζονταν «στα μουλωχτά» μόνο στην νέα γενιά, βλέπουμε πόσο άδικες και ατελέσφορες είναι αυτές οι ρυθμίσεις. Βρισκόμαστε, συνεπώς, αντιμέτωποι με τις αντιφάσεις και τα αδιέξοδα από τα οποία κρυβόμαστε τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Αυτό προκύπτει και στα τέσσερα παραδείγματα που ενοχλούν τους σχολιαστές του κ.ΓΚ. Ας τα δούμε με την σειρά:
Πρώτον, το ύψος συντάξεων. Οι μεταρρυθμίσεις από το 1992 άλλαζαν το καθεστώς για τους νέους και προστάτευαν αυτούς κοντά στην σύνταξη. Τελευταία (και μάλλον ακραία) περίπτωση οι ΛΚΒ. Δημιούργησαν ασφαλιστικά καθεστώτα "ζόμπι" που ποτέ δεν είχαν εκδώσει καμιά σύνταξη αλλά τα χρησιμοποιούσαν για να πείθουν τους 'έξω' ότι λύθηκε το πρόβλημα βιωσιμότητας. Όταν ο κ.ΓΚ μεταφέρει το μακρινό καθεστώς των νέων σε αυτούς που θα πάρουν σύνταξη τα επόμενα χρόνια, οι τεράστιες διαφορές με τους παλιούς (που πάντοτε υπήρχαν) γίνονται ορατές ακόμα και στους 50ρηδες.
Δεύτερον, οι επιπτώσεις της κρίσης. Αν, όπως λένε πολλοί στα τρία κόμματα εξουσίας, η κρίση ήταν κάτι σαν φυσική καταστροφή και όχι προϊόν λανθασμένων επιλογών ή στρεβλών καταστάσεων, τότε με το τέλος της κρίσης, τα πράγματα 'αυτόματα' θα επιστρέψουν εκεί που ήταν το 2009. Μας ενοχλεί η υπενθύμιση ότι ο κόσμος δεν είναι τόσο βολικός όσο στην φαντασία μας.
Τρίτον, η ενοποίηση των Ταμείων. Όλοι, ως τώρα, συνένωναν μόνο την ονομασία των Ταμείων, διατηρώντας στα νέα σχήματα όλες τις ουσιαστικές διαφορές και τους κανόνες που υπήρχαν πριν. Έτσι προσποιούμαστε ότι είχε γίνει κάτι, ενώ στην πραγματικότητα ο κατακερματισμός και οι πελατειακές συνδιαλλαγές είχε απλώς κρυφτεί. Η πραγματική ενοποίηση, όπως και το μικρότερο Κράτος, ενοχλεί.
Τέταρτον, οι εισφορές των αυτοαπασχολούμενων μας φαίνονται, και είναι, πολύ υψηλές. Όμως, είναι ίδιες με αυτές των μισθωτών, που μάλιστα υπολείπονται του ύψους που πρέπει να είχαν για να μην τεθεί θέμα βιωσιμότητας. Αυτό απλώς υπογραμμίζει ότι, ακόμη και στο σύστημα ΛΚΒ, η φιλοδοξία να αναπληρώνει το Δημόσιο τόσο μεγάλο τμήμα των εισοδημάτων ήταν πάντοτε εξωπραγματική. Οι εισφορές είναι υψηλές επειδή οι συντάξεις είναι ψηλές. Αν θέλουμε τέτοιου είδους συντάξεις, τότε πρέπει να πληρώνουμε τέτοιου είδους εισφορές. Αν μας ενοχλούν οι εισφορές, τότε πρέπει να περιορίσουμε την γενναιοδωρία των συντάξεων.
Συμπερασματικά, οι προτάσεις του κ.ΓΚ εφαρμόζουν στο ασφαλιστικό την Ευκλείδειο μαθηματική αρχή της εις άτοπον απαγωγής (reductio ad absurdum). Επιταχύνοντας την εφαρμογή συστημάτων "ζόμπι" που θα εφαρμοζόντουσαν μόνο στη νέα γενιά, μας αποδεικνύει ότι αυτά ήταν ανέκαθεν προβληματικά:
Οι προτάσεις Κατρούγκαλου ενοχλούν επειδή εφαρμόζουν με συνέπεια της αρχές ενός μονολιθικά Δημόσιου, υπερβολικά γενναιόδωρου και στον πυρήνα του άκαμπτου συστήματος. Ενός συστήματος σαν αυτά που εγκατέλειψαν σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία είκοσι χρόνια. Το έκαναν επειδή τους ενοχλούσαν ακριβώς αυτά που μας ενοχλούν τώρα στις προτάσεις Κατρούγκαλου.Αν δεν μας αρέσει αυτή η κατάσταση, δεν έχουμε παρά να την αλλάξουμε. Οφείλουμε ευγνωμοσύνη στον κ. Κατρούγκαλο που μας δείχνει ανάγλυφα αυτό που μας έκρυψαν επιδέξια οι κ.κ. Λοβέρδος-Κουτρουμάνης- Βρούτσης.
«Οι προτάσεις Κατρούγκαλου ενοχλούν επειδή εφαρμόζουν με συνέπεια της αρχές ενός μονολιθικά Δημόσιου, υπερβολικά γενναιόδωρου και στον πυρήνα του άκαμπτου συστήματος. Ενός συστήματος σαν αυτά που εγκατέλειψαν σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία είκοσι χρόνια. Το έκαναν επειδή τους ενοχλούσαν ακριβώς αυτά που μας ενοχλούν τώρα στις προτάσεις Κατρούγκαλου».