Διάβασα την ανοιχτή επιστολή του Καθηγητή Ιωάννη Ιωαννίδη, μιας και έγινε viral στα social media και τα διάφορα blogs που την αναδημοσίευσαν. Διαβάζοντάς την, αμέσως κατάλαβα γιατί είχε τόση μεγάλη απήχηση σε πολύ κόσμο, στην πλειοψηφία του απολύτως καλοπροαίρετο. Η παρακάτω απάντηση φυσικά δεν αποτελεί προσωπική μομφή στον κύριο Ιωαννίδη, αλλά είναι κι αυτή μια ανοιχτή επιστολή απευθυνόμενη σε όσους βρήκαν πειστικά ή ακόμα και ταυτίστηκαν με τα επιχειρήματά του, επιχειρήματα τα οποία σίγουρα δεν είναι καινούργια, αλλά έχουν διατυπωθεί επανειλημμένως από διάφορα στόματα.
Σαφώς, ο λαϊκισμός είναι καταδικαστέος από όπου κι αν προέρχεται. Και δυστυχώς, ακόμα και ένας διακεκριμένος καθηγητής του Stanford μπορεί να αναπαράγει τους ίδιους συλλογισμούς που ακούγαμε χρόνια τώρα στις πλατείες των αγανακτισμένων ή στις trash εκπομπές των γνωστών τηλευαγγελιστών, έστω κι αν είναι εκπεφρασμένοι με σαφώς πολύ καλύτερα ελληνικά.
Ο κύριος καθηγητής γράφει με περισσή δόση ειρωνείας για τους «τέλειους πολιτικούς» που έχει η χώρα οι οποίοι μας οδήγησαν σε «εθνοκάθαρση», λες και μιλάει για κάποιον φονικό ιό που κολλήσαμε άθελά μας ή για κάποιον κατακτητή που μας υποδούλωσε, και όχι για ανθρώπους που εμείς επιλέξαμε. Μας αρέσει δεν μας αρέσει, και οι 300 που είναι τώρα στο Κοινοβούλιο, και οι χιλιάδες που πέρασαν 40 χρόνια τώρα, δεν είδαν έτσι απλά φως και μπήκαν. Εμείς τους επιλέξαμε με την ψήφο μας. Η ιδέα ότι ο λαός είναι αμέτοχος στην πορεία της χώρας του και θύμα των κυβερνώντων είναι ένα από τα κατεξοχήν επιχειρήματα των δημαγωγών που χαϊδεύουν τα αφτιά και εκμεταλλεύονται την αγανάκτηση του πλήθους, καθώς φωνάζουν όλοι μαζί το γνωστό σύνθημα «να καεί να καεί...».
Πέρα από θύμα όμως, ο λαός φαίνεται να είναι και κακομοίρης, αποκλεισμένος από οποιαδήποτε κοινωνική ή οικονομική ανέλιξη, προς όφελος των ισχυρών οικογενειών και των γόνων τους που καταλύουν την αξιοκρατία. Επιτομή αυτής της κακομοιριάς είναι η κοπέλα που κατέχει αντίστοιχα πτυχία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά την προσέλαβε ο κύριος Ιωαννίδης ως «βοηθό γραμματέα της γραμματέως» σε ένα τμήμα που διευθύνει. Συγγνώμη, αλλά αυτό μου θυμίζει το γνωστό ανέκδοτο με τον τύπο που είχε για οδηγό τον Πάπα της Ρώμης.
Κακομοίρηδες είναι και οι 200,000 άνεργοι/υποαπασχολούμενοι με καλύτερες ακαδημαϊκές περγαμηνές από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Πέρα από το ότι το ακαδημαϊκό υπόβαθρο από μόνο του μπορεί να είναι ανεπαρκές για να εγγυηθεί επαγγελματική επιτυχία, πραγματικά απορώ πώς μπορεί και το λέει αυτό ένας αυτοδημιούργητος άνθρωπος που έχει ο ίδιος διαπρέψει στις ΗΠΑ. Αφενός, στην Ελλάδα η υψηλή ανεργία δεν αφορά αποκλειστικά τους αποφοίτους ανωτάτων ιδρυμάτων, αφορά όλα τα κοινωνικά, μορφωτικά και ηλικιακά στρώματα, και είναι ένα σύνθετο πρόβλημα, αποτέλεσμα της χρεωκοπίας που επήλθε μετά από χρόνια υπερδανεισμού και κακοδιαχείρισης, όχι κάτι που απλώς επέβαλε ξαφνικά ο νεποτισμός και η αναξιοκρατία.
Αφετέρου, πάρα πολλοί νέοι επιστήμονες και επαγγελματίες που φεύγουν στο εξωτερικό διακρίνονται και χτίζουν αξιοζήλευτες καριέρες, παρά το σκληρό και ανταγωνιστικό περιβάλλον. Εκτός και αν ο κύριος Ιωαννίδης υποστηρίζει πως πλέον το Μητσοτακέικο (και το κάθε Μητσοτακέικο) έχει καταλύσει την αξιοκρατία διεθνώς, όχι μόνο στην Ελλάδα (και συγκεκριμένα στο Stanford όπου ο ίδιος εργάζεται με τη φτωχή πλην τίμια βοηθό γραμματέα της γραμματέως).
Η μεγαλύτερη ένσταση όμως που είχα με την ανοιχτή επιστολή του κύριου Ιωαννίδη είναι η εξής: Δεν υπάρχει μεγαλύτερος λαϊκισμός από την εκμηδενιστική εξίσωση κομμάτων και προσώπων με το γνωστό αφορισμό «όλοι το ίδιο χάλια είναι».
Δεν είναι. Ο Αλέξης Τσίπρας είναι ένας ανεπάγγελτος καταληψίας, προϊόν του κομματικού σωλήνα, που μπερδεύει τη Naomi Klein με τη Naomi Campbell και νομίζει πως η Λέσβος και η Μυτιλήνη είναι δύο ξεχωριστά νησιά, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δύο πτυχία από το Harvard και ένα από το Stanford με δέκα χρόνια καριέρας στον ιδιωτικό τομέα σε Ελλάδα και εξωτερικό. Και όσον αφορά το δημόσιο βίο του καθενός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως Υπουργός απομάκρυνε από το δημόσιο φακελάκηδες, καταχραστές και παιδεραστές, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας τους επανέφερε. Δεν είναι λοιπόν όλοι το ίδιο, και οι επιλογές που κάνουμε ανάμεσα στις εναλλακτικές προτάσεις διακυβέρνησης έχουν μεγάλη σημασία.
Αν κάτι μας έμαθε η κρίση, είναι πως δεν υπάρχουν ούτε Μεσσίες, ούτε μαγικές, ανώδυνες εναλλακτικές. Και ο βασικός λόγος που η εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει προκαλέσει τόση ελπίδα σε ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που αυτοπροσδιορίζεται ως φιλοευρωπαϊκό δεν είναι ούτε το βιογραφικό του, ούτε το επώνυμό του, αλλά το γεγονός ότι, για πρώτη φορά στη Μεταπολίτευση, κέρδισε εκλογές κάποιος που βγήκε στην κοινωνία των 1.5 εκατομμυρίων ανέργων του ιδιωτικού τομέα και είπε ξεκάθαρα «Ναι, το Δημόσιο ξοδεύει υπερβολικά πολύ και ορισμένοι υπάλληλοι δεν αξίζουν να είναι εκεί», απέναντι σε κάποιον άλλον που κήρυττε «ανένδοτο κατά της λιτότητας».
Δεν ξέρω αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα καταφέρει να σταθεί αντάξιος των προσδοκιών, αυτό που ξέρω όμως είναι πως η εποχή των ανέξοδων υποσχέσεων έχει περάσει προ πολλού. Το γεγονός ότι κατάφερε και εξελέγη χωρίς να τάξει αδύνατα πράγματα δείχνει ότι ίσως επιτέλους η κοινωνία είναι έτοιμη να βάλει τέλος στη μάστιγα του λαϊκισμού. Αυτό είναι το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα που χρειάζεται να ακούσει κάποιος που τόσα χρόνια δέχεται σχεδόν αποκλειστικά πικρία, απογοήτευση και μιζέρια από την κατάσταση της χώρας. Σίγουρα δε χρειάζεται καθηγητές από την άλλη άκρη της Γης και με την ασφάλεια που τους παρέχει ένα πανεπιστήμιο όπως το Stanford των ΗΠΑ, να ισοπεδώνουν πρόσωπα και καταστάσεις με έναν τόσο συμπλεγματικό και ειρωνικό τρόπο.
Υ.Γ. Στο τέλος της επιστολής του, ο κύριος Ιωαννίδης υποστηρίζει πως η αξιωματική αντιπολίτευση της χώρας πρέπει να κηρύξει πτώχευση και ο αρχηγός της να πάει φυλακή. Αυτός ο τρομακτικός ισχυρισμός ξεπερνά κατά πολύ τα όρια του λαϊκισμού, και το μόνο σχόλιο που θα κάνω επ' αυτού είναι πως τέτοιες πρακτικές παρατηρούνται σε απολυταρχικά καθεστώτα, όχι σε αστικές δημοκρατίες. Ας προσέχουμε λοιπόν όλοι τι λέμε και τι επικροτούμε, ειδικά αν κατέχουμε δημόσιο βήμα.