Ένας βουλευτής των Χριστιανοκοινωνιστών (των εκ Βαυαρίας εταίρων της κ Μέρκελ) δηλώνει σήμερα πως η Ελλάδα δεν πρέπει να χάσει την ευκαιρία που της δίνεται να επιστρέψει στην δραχμή. Για το καλό της. Ένας διάσημος οικονομολόγος εκ Μονάχου λέει το ίδιο, μαζί με δαφνιστεφανομένους αρθρογράφους εξ εσπερίας και πονηρούς πολιτευτές εν Ελλάδι. Η παλιά συζήτηση ανοίγει ξανά, προ των διαπραγματευτικών δυσκολιών. Το καταραμένο Grexit επιστρέφει στην διεθνή ατζέντα (ως φιλοδοξία ή ως διαπραγματευτική πίεση). Και εμείς εσωτερικεύουμε τα διλήμματά του: Μήπως θα μας έκανε καλό να γυρίσουμε στην δραχμή; Μήπως έτσι θα καταφέρναμε, πιο ανώδυνα, να προικίσουμε την ελληνική οικονομία με την ανταγωνιστικότητα που της λείπει; Μήπως να το παίξουμε σ ένα στοιχηματικό δημοψήφισμα;
Το βασικό επιχείρημα είναι απλό: Αν βγεις από το ευρώ και επιστρέψεις σε μια βαριά υποτιμημένη δραχμή, τα προϊόντα σου θα γίνουν αυτομάτως ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές. Σε αυτό προστίθεται και ένα ακόμη- πολιτικό επιχείρημα: Η εσωτερική υποτίμηση, με μειώσεις μισθών και συντάξεων είναι κοινωνικά επώδυνη και προκαλεί αντιδράσεις. Το ίδιο και καλύτερο αποτέλεσμα επιτυγχάνεται ταχύτερα και δίχως αντιδράσεις με την νομισματική υποτίμηση. Είσαι 60% φτωχότερος το άλλο πρωί, αλλά δεν το νιώθεις παρά μόνον αν θελήσεις να αγοράσεις ένα εισαγόμενο αγαθό...
Αυτό το δεύτερο επιχείρημα αν είχε κάποια αξία, την είχε το 2010. Τώρα πια η εσωτερική υποτίμηση συντελέστηκε και οι κοινωνικές και πολιτικές της συνέπειες «εκταμιεύτηκαν». Το θέμα δεν είναι να τις επιτείνεις, αλλά να τις επανορθώσεις.
Ως προς το πρώτο επιχείρημα, όμως, αναρωτιέμαι. Οι υποστηρικτές του (οι καλόπιστοι) δεν κοιτούν τους αριθμούς;
Η Ελλάδα υπέστη, τα προηγούμενα πέντε χρόνια, μια από τις πιο απότομες και βίαιες μειώσεις του μέσου μισθού στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, στην ιστορία. Έχει πια το φθηνότερο κόστος εργασίας (με βάση τις μέσες αποδοχές) στην ευρωζώνη μετά την Λιθουανία και την Λετονία. Ωφέλησε αυτό την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας; Αν είχε ωφελήσει, θα εκφραζόταν το όφελος σε αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών μας. Αλλά οι επενδύσεις μειώθηκαν κατά 40% στην πενταετία και οι εξαγωγές αυξήθηκαν ελάχιστα. Η συμβολή τους στην βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου είναι της τάξης του 2%, όταν στην Πορτογαλία είναι της τάξης του 10% και στην Ιρλανδία του 25%. Και-σημειώστε- στα χρόνια του μνημονίου τους, Πορτογαλία και Ιρλανδία είχαν και μια μικρή αύξηση των μέσων αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα.
Όταν μετά από μια συμπίεση του μισθολογικού κόστους, ανάλογη εκείνης που θα έφερνε μια μεγάλη νομισματική υποτίμηση, είχαμε μηδενική αύξηση εξαγωγών, όταν η εξαφάνιση του εξωτερικού ελλείμματος της χώρας επιτεύχθηκε αποκλειστικά λόγω της κατάρρευσης των εισαγωγών, λόγω κατάρρευσης της αγοραστικής δύναμης, όταν δηλαδή μια συντελεσθείσα μεγάλη εσωτερική υποτίμηση έφερε σχεδόν μηδενική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, ποιός (καλόπιστος) μπορεί ακόμη να πιστεύει ότι το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι η περαιτέρω υποτίμηση, μέσω δραχμής;