Το τηλεοπτικό τοπίο της χώρας είναι βαθιά προβληματικό. Η οργανωμένη πολιτεία μέχρι τώρα έχει προσπαθήσει να ρυθμίσει με τακτικές «νομιμοποίησης αυθαιρέτων» τα ιδιωτικά κανάλια.
Η συναλλαγή για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης εξαιτίας της τηλεοπτικής επιρροής εξέθρεψε την τριγωνική σχέση κομμάτων-τηλεοπτικών καναλιών-τραπεζών. Αυτό που ονομάζουμε διαπλοκή.
Η κατάσταση δε της πολύπαθης ΕΡΤ που διαχρονικά ασφυκτιά στον κομματικό κορσέ που της επιφυλάσσει η εκάστοτε κυβερνητική εξουσία υπονόμευσε και τον δημόσιο χαρακτήρα της ενημέρωσης.
Φτάσαμε στο σημείο, το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο να είναι τόσο (εντέχνως) θολό που η ρύθμισή, του να αποτελεί ζήτημα δημοκρατίας.
Bάσει Συντάγματος (αρ.15 παρ 2) αποκλειστική αρμοδιότητα για την ρύθμιση το ραδιοτηλεοπτικού τοπίου και για την έκδοση των αδειών έχει η συνταγματική κατοχυρωμένη ανεξάρτητη αρχή του, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.
Ανεξάρτητη αρχή και μάλιστα συνταγματικά κατοχυρωμένη σημαίνει ότι το ΕΣΡ ασκεί τις αρμοδιότητες του κατά τρόπο αποκλειστικό παρεμβάσεων της εκάστοτε κυβέρνησης. Μια «ανεξάρτητη νησίδα» εντός της κρατικής εξουσίας που προστατεύεται με την «ατσάλινη» ασπίδα του υπέρτατου Νόμου του Κράτους, του Συντάγματος, απέναντι στην πάγια αλλεργία των πολιτικών κόμματων, όταν τους στερούν τη δυνατότητα επιρροής.
Γι' αυτό και η σύνθεση των μελών του ΕΣΡ βάσει Συντάγματος (αρ. 101Α) απαιτεί την έγκριση αυξημένης πλειοψηφίας των 4/5 της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής -κατά τα δικαστικά πρότυπα- ως εγγύηση προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας των μελών τους.
Ο συνταγματικός νομοθέτης επιθυμούσε και σωστά, στη σύνθεση του ΕΣΡ να αντανακλάται αφενός η διακομματική συμφωνία στα πρόσωπα που θα απαρτίζουν την Ανεξάρτητη Αρχή και αφετέρου η ειλικρινής διακομματική συναίνεση για πολιτική σύμπραξη: τη ρύθμιση του τηλεοπτικού τοπίου.
Επιθυμεί η σημερινή κυβέρνηση τη ρύθμιση του τηλεοπτικού τοπίου και την καταπολέμηση της διαπλοκής;
Θα προσπαθήσω σύντομα να αποδείξω ότι ούτε το τηλεοπτικό τοπίο επιθυμεί πραγματικά να ρυθμίσει προς όφελος του επικοινωνιακού πλουραλισμού, ούτε όμως να καταπολεμήσει τη διαπλοκή.
Η κυβέρνηση δεν επέλεξε να συγκροτήσει πρώτα το ΕΣΡ και μετά να νομοθετήσει για τις τηλεοπτικές άδειες αλλά έκανε το ακριβώς αντίθετο. Ο νόμος Παππά 4339/2015 είναι μια συρραφή από ρυθμίσεις προσαρμοσμένος στην αναλογική τηλεόραση, αγνοώντας τη μετάβαση στη νέα ψηφιακή εποχή -λόγω της υπέρβασης της σπανιότητας των συχνοτήτων -για μια νέα, πολυφωνική, τηλεοπτική πραγματικότητα.
Η πρόθεση δε της κυβέρνησης να διαμορφώσει την τηλεοπτική πραγματικότητα με άξονα το κυβερνητικό συμφέρον εκδηλώθηκε ωμά με τον ρόλο που επιφυλάσσει ο νόμος αυτός στον αρμόδιο Υπουργό ως προς τον προσδιορισμό του αριθμού των αδειών αλλά και ως προς την εξειδίκευση των προϋποθέσεων για τους περιφερειακούς σταθμούς.
Γνώριζε η κυβέρνηση ήδη από τα τέλη Οκτωβρίου ότι με το νόμο αυτό, κανένα κόμμα που σέβεται το Σύνταγμα δεν θα συναινούσε στην συγκρότηση ενός ΕΣΡ ευνουχισμένου.
Από τη στιγμή που ο νόμος Παππά «απαλλοτρίωσε» την αποκλειστική αρμοδιότητα του ΕΣΡ επί του τηλεοπτικού τοπίου, ακόμα και αν τα προτεινόμενα μέλη από την Κυβέρνηση ήταν (καθ' υπερβολή) εκπρόσωποι των υπολοίπων κομμάτων, το ΕΣΡ θα ήταν μια ανεξάρτητη αρχή, «κομπάρσος».
Η αδυναμία λοιπόν συμφωνίας στα μέλη του ΕΣΡ, δεν έχει να κάνει με τα πρόσωπα αλλά με τον σεβασμό σε ένα θεσμό, με τον σεβασμό στο Σύνταγμα.
Η παράκαμψη του ΕΣΡ δεν προέκυψε ως ανάγκη λόγω διαφωνίας αλλά μεθοδεύτηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να καταστήσει την κυβέρνηση απόλυτο κυρίαρχο στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο. Και για την έκδοση νέων αδειών και για την αφαίρεση άδειας λειτουργίας ήδη υπαρχόντων τηλεοπτικών σταθμών.
Η κυβέρνηση επέλεξε -δια στόματος Πρωθυπουργού- μάλιστα, να κουρελιάσει το Σύνταγμα στον έσχατο βαθμό και να αναλάβει η ίδια τη διενέργεια του διαγωνισμού και να ορίσει η ίδια και τον αριθμό των αδειών.
Νομοθέτησε αντισυνταγματικά, μεταφέρει αρμοδιότητες στον κ. Παππά με (ν)τροπολογία άπαξ και σκοπεύει να εκτελέσει και αντισυνταγματικά. Αυτό θα οδηγήσει, με μαθηματική ακρίβεια, στην ακύρωση όποιων αδειών εκδοθούν με τον έωλο νομικά τρόπο από το Συμβούλιο της Επικρατείας και στην υπαγωγή της Ελλάδας σε «καθεστώς» Πολωνίας και Ουγγαρίας, εκτός Ευρωπαϊκού πλαισίου δηλαδή.
Πρόκειται για πρόδηλη, προσχεδιασμένη και συντεταγμένη προσπάθεια μετατροπής της σκοπιμότητας σε νομιμότητα, που αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση δεν επιζητά την πραγματική καταπολέμηση της διαπλοκής αλλά την υποκατάστασή της.