Όπως όλοι, έτσι κι εγώ παρακολουθώ με φρίκη εδώ και μήνες την πορεία του Ντόναλτ Τραμπ προς το Λευκό Οίκο. Μετά από τις απανωτές νίκες του στις προκριματικές εκλογές, το Ρεπουμπλικανικό κατεστημένο επιτέλους αντέδρασε, και προσπαθεί να κάνει ό,τι μπορεί ώστε να αποτρέψει το ενδεχόμενο να λάβει το χρίσμα ο Τραμπ. Όμως πλέον είναι πολύ αργά για δάκρυα, και όχι μόνο γιατί τόσο καιρό όλοι οι μανδαρίνοι του κόμματος υποτιμούσαν την πιθανότητα να φτάσουν τα πράγματα σε αυτό το σημείο, αντιμετωπίζοντας την υποψηφιότητα Τραμπ ως μια αλλόκοτη μόδα που θα περνούσε κάποια στιγμή.
Πριν λίγες μέρες μέχρι και ο Μιττ Ρόμνεϋ, ο υποψήφιος Πρόεδρος των Ρεπουμπλικάνων το 2012, βγήκε στο προσκήνιο του αγώνα εναντίον του Τραμπ με μια πολύ σκληρή ομιλία. Στην ομιλία του αυτή όμως, ξεχώρισα δύο λεπτομέρειες που δείχνουν ξεκάθαρα ότι, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες, το Ρεπουμπλικανικό κόμμα ως έχει, όχι μόνο δεν είναι σε θέση να σταματήσει το φαινόμενο Τραμπ, αλλά αποτελεί το βασικό αυτουργό της υποψηφιότητάς του. Πρώτη λεπτομέρεια: ο Μιττ Ρόμνεϋ κατηγόρησε τον Τραμπ ότι αντί να ομιλεί με ιδεολογικά και πολιτικά επιχειρήματα, περιορίζεται στο να εξαπολύει προσωπικές επιθέσεις και ύβρεις στους αντιπάλους του. Μόλις μερικές προτάσεις πιο κάτω, ο Ρόμνεϋ αποκάλεσε τη Χίλαρι Κλίντον ανέντιμη, διεφθαρμένη και την προσωποποίηση της διαπλοκής. Δεύτερη λεπτομέρεια: Ο Μιττ Ρόμνεϋ επιτέθηκε στον Τραμπ επειδή δεν έχει δημοσιοποιήσει τις φορολογικές του δηλώσεις, παρά το γεγονός ότι οι υποψήφιοι Πρόεδροι σχεδόν πάντα τις δημοσιεύουν, υποστηρίζοντας ότι κάτι κρύβει. Ε λοιπόν, ξέρετε ποιος άλλος υποψήφιος Πρόεδρος στο παρελθόν δεν είχε δημοσιοποιήσει τις φορολογικές του δηλώσεις και είχε κατηγορηθεί γι'αυτό από τους αντιπάλους του; Ο Μιττ Ρόμνεϋ το 2012.
Αυτά τα δύο απλά παραδείγματα νομίζω δείχνουν το τέλμα που έχει περιέλθει το Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Για χρόνια, οι Ρεπουμπλικάνοι πολιτεύονταν με σκληρή, διχαστική ρητορική, έντονες υπόνοιες ρατσισμού και απύθμενη υποκρισία. Αυτό που κάνει ο Τραμπ τώρα το έχουν κάνει και οι ίδιοι, απλά ο Τραμπ το κάνει «καλύτερα» και «αποτελεσματικότερα». Ακόμα και η περιβόητη θέση του Τραμπ να απαγορεύσει την είσοδο όλων των Μουσουλμάνων στη χώρα, πόσο άραγε διαφέρει ως προς την ουσία της από τη θέση που είχαν εκφράσει λίγο καιρό πριν άλλοι δύο υποψήφιοι, ο Τζεμπ Μπους και ο Τεντ Κρουζ, να δέχονται οι ΗΠΑ μόνο τους Χριστιανούς πρόσφυγες από τη Συρία;
Ο Τραμπ, ως εξαιρετικός πωλητής που είναι - έχει γράψει στην κυριολεξία το βιβλίο για την τέχνη της διαπραγμάτευσης - αντελήφθη την τεράστια ζήτηση που υπήρχε για το πολιτικό προϊόν που τώρα πουλάει αλλά και την αδυναμία των ομολογουμένως όχι και τόσο εντυπωσιακών εσωκομματικών αντιπάλων του να την καλύψουν. Ο μιθριδατισμός που είχαν επιφέρει οι Ρεπουμπλικάνοι στο εκλογικό τους κοινό, η αγανάκτηση μετά την οικονομική κρίση, και η απέχθεια του κόσμου προς την πολιτική ορθότητα, του άνοιξαν το δρόμο ώστε να σαρώσει τις προκριματικές εκλογές και να βρίσκεται προ των πυλών του Λευκού Οίκου. Και εδώ φτάνουμε στο μεγαλύτερο κίνδυνο του ενδεχόμενου να γίνει ο Ντόναλτ Τραμπ ο 45ος Πρόεδρος των ΗΠΑ.
Προσωπικά δεν πιστεύω πως ο Ντόναλτ Τραμπ είναι ο επόμενος Χίτλερ, παρά μόνο ένας ταλαντούχος εγωμανής λαϊκιστής που εκμεταλλεύεται με κάθε τρόπο την ευκαιρία που του έχει δοθεί. Όμως όταν κάποιος σπέρνει ανέμους, αναπόφευκτα θα θερίσει θύελλες. Η αποστροφή του κόσμου για την πολιτική ορθότητα είναι ενδεχομένως δικαιολογημένη σε ένα βαθμό. Όταν ένα πολιτικό σύστημα δίνει την εντύπωση ότι δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτών αλλά αυτά των ίδιων των πολιτικών και των χορηγών τους, τότε χάνει την ηθική του νομιμοποίηση, και η ευπρέπεια και πολιτική ορθότητα μετατρέπονται σε υποκρισία. Όμως αν η αντίδραση σε αυτή την αγανάκτηση είναι η εκλογή του Τραμπ, τότε το εκκρεμές θα βρεθεί στο άλλο άκρο του απόλυτου εκτσογλανισμού και ξεπεσμού της πολιτικής, με κίνδυνο να απειληθεί η ίδια η δημοκρατία.
Δεν γίνεται το εκλογικό σώμα να νομιμοποιεί δια της ψήφου του έναν υποψήφιο Πρόεδρο που υβρίζει τους πάντες, προσβάλλει μειονότητες, ειρωνεύεται δημοσιογράφους με αναπηρίες και απαντάει σε πολιτική κριτική με διαβεβαιώσεις για το μέγεθος του πέους του. Επιπλέον, όταν κάποιος εκλέγεται επειδή υποσχέθηκε σε εκατομμύρια ψηφοφόρους του ότι θα χτίσει τείχος στα σύνορα με το Μεξικό και θα απαγορεύσει την είσοδο στους Μουσουλμάνους και στη συνέχεια δεν τα κάνει, τότε καταλήγει με μια χώρα που βράζει, με αυτούς τους θυμωμένους ψηφοφόρους να απαιτούν αυτά τα πράγματα σαν να ήταν απολύτως φυσιολογικά και αποδεκτά δημοκρατικά αιτήματα. Και αναπόφευκτα, θα βρεθεί κάποιος άλλος στις επόμενες εκλογές να τα υποσχεθεί και να τα υλοποιήσει αν εκλεγεί.
Ο Ντόναλτ Τραμπ αποτελεί το αναπόφευκτο αποκορύφωμα μια μακράς πορείας του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος να κλείνει το μάτι και να χαϊδεύει τα χειρότερα χαρακτηριστικά της Αμερικανικής κοινωνίας. Ο ίδιος δεν κάνει τίποτα παραπάνω από το να βροντοφωνάζει όλα όσα οι προηγούμενοι απλώς υπονοούσαν. Ο μόνος τρόπος να σταματήσει η κατρακύλα είναι σύσσωμο το πολιτικό σύστημα της χώρας να ενωθεί εναντίον του και να πολιτευθεί θετικά και με ειλικρίνεια, και όχι όπως επιχείρησε να του αντιταχθεί ο Μιττ Ρόμνεϋ. Αυτό το διακύβευμα θα κρίνει όχι μόνο το μέλλον των ΗΠΑ, αλλά και του υπόλοιπου δυτικού κόσμου, όπου ο λαϊκισμός, η εσωστρέφεια και η πολιτική ακρότητα ολοένα κερδίζουν έδαφος. Η ενδεχόμενη εκλογή Τραμπ θα έδινε πρωτοφανή ώθηση στην εξάπλωση αυτή, με απροσδιόριστες συνέπειες που υπερβαίνουν κάθε μετριοπαθή πρόβλεψη. Γι' αυτό είναι απαραίτητο η βόμβα Τραμπ να απασφαλιστεί άμεσα.
Και προσοχή, αν τυχόν ο Τραμπ επικρατήσει στις εσωκομματικές εκλογές και το κόμμα προσπαθήσει να του στερήσει το χρίσμα με γραφειοκρατικά τεχνάσματα, να ξέρουν ότι η οργή του κόσμου που θα βρουν μπροστά τους θα είναι ασταμάτητη. Κι αν δεν τη βρουν φέτος, σίγουρα θα τη βρουν στις εκλογές του 2020 ή του 2024, ενδεχομένως και πολύ νωρίτερα.