Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την περασμένη Πέμπτη μια ιστορική μεταρρύθμιση της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων.
Η διαδρομή από τον Ιανουάριο του 2012, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε τις προτάσεις της, υπήρξε μακρά. Εργαστήκαμε εντατικά με τις εθνικές κυβερνήσεις, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επιχειρήσεις, πανεπιστημιακούς και ΜΚΟ για τον σχεδιασμό νέων κανόνων που να εξασφαλίζουν τον σεβασμό του θεμελιώδους δικαιώματος στην προστασία των δεδομένων, το οποίο κατοχυρώνεται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, αποφέρει οφέλη τόσο στους πολίτες όσο και στις επιχειρήσεις και τις δημόσιες διοικήσεις, και είναι ανθεκτικό στον χρόνο και ανοικτό στην καινοτομία. Με τη συνεργασία αυτή επιτύχαμε πολύ καλό αποτέλεσμα.
Ο νέος γενικός κανονισμός για την προστασία των δεδομένων θα επιτρέψει στους πολίτες να ανακτήσουν τον έλεγχο των δεδομένων τους προσωπικού χαρακτήρα στην ψηφιακή εποχή. Αυτό σημαίνει κυρίως ότι θα έχουμε στη διάθεσή μας σαφέστερες και πιο κατανοητές πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο επεξεργασίας των δεδομένων μας προσωπικού χαρακτήρα. Θα έχουμε επίσης το δικαίωμα ενημέρωσης σε περίπτωση παραβίασης των δεδομένων μας. Επιπλέον, θα είναι ευκολότερο για τους πολίτες να μεταφέρουν τα δεδομένα τους προσωπικού χαρακτήρα από έναν πάροχο υπηρεσιών σε άλλον χάρη σε ένα νέο δικαίωμα στη φορητότητα των δεδομένων. Το «δικαίωμα στη λήθη» διευκρινίζεται. Τα φυσικά πρόσωπα ήδη έχουν το δικαίωμα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να ζητούν από τις μηχανές αναζήτησης, για παράδειγμα, να διαγράφουν συνδέσμους που οδηγούν σε προσωπικές πληροφορίες που τα αφορούν. Το δικαίωμα αυτό πρέπει να σταθμίζεται έναντι του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης.
Η οικονομία θα ωφεληθεί επίσης σε μεγάλο βαθμό από αυτή τη μεταρρύθμιση, που αποτελεί βασικό θεμέλιο της ενιαίας ψηφιακής αγοράς. Η μεταρρύθμιση θα μειώσει το κόστος και θα αυξήσει την ασφάλεια δικαίου για τις επιχειρήσεις, με ενιαίο σύνολο κανόνων, που θα ισχύει σε ολόκληρη την Ευρώπη και θα αντικαταστήσει 28 διαφορετικές εθνικές νομοθεσίες. Θα υπάρξει στενότερος συντονισμός μεταξύ των αρχών ελέγχου της προστασίας δεδομένων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων. Για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα υπάρξει ανταγωνισμός επί ίσοις όροις, δεδομένου ότι οι εκτός ΕΕ εταιρείες θα οφείλουν να εφαρμόζουν τους ίδιους κανόνες που ισχύουν για τις εταιρείες της ΕΕ κατά την παροχή υπηρεσιών στην ΕΕ. Οι νέοι κανόνες είναι επίσης κατάλληλοι για την καινοτομία, δεδομένου ότι ενθαρρύνουν τεχνικές προστασίας της ιδιωτικής ζωής, όπως η χρήση ψευδωνύμου, η κρυπτογράφηση και η προστασία των δεδομένων ήδη από τον σχεδιασμό.
Η δεύτερη συνιστώσα της μεταρρύθμισης είναι η οδηγία σχετικά με τους κανόνες προστασίας των δεδομένων στους τομείς της αστυνομίας και της ποινικής δικαιοσύνης. Οι νέοι αυτοί κανόνες θεσπίζονται σε μια εποχή κατά την οποία η βελτίωση της συνεργασίας σε ολόκληρη την Ευρώπη για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών εγκλημάτων έχει ύψιστη σημασία. Η νέα οδηγία θα επιτρέπει τη διευκόλυνση της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αστυνομικών και δικαστικών αρχών των κρατών μελών με βάση κοινά πρότυπα προστασίας των δεδομένων. Επίσης, οι κανόνες θα διασφαλίζουν ότι προστατεύονται δεόντως τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, για παράδειγμα των θυμάτων ή μαρτύρων εγκλημάτων, και ότι δεν θα επιτρέπεται μαζική παρακολούθηση ή γενικευμένη μαζική συλλογή των δεδομένων των πολιτών.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα; Οι νέοι κανόνες θα ισχύσουν σε δύο χρόνια, παρέχοντας στις επιχειρήσεις και στις δημόσιες αρχές χρόνο για να προετοιμαστούν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τα κράτη μέλη, τις εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων και τους ενδιαφερόμενους φορείς για να διασφαλίσει ότι οι κανόνες θα εφαρμόζονται με ενιαίο τρόπο σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν, αφενός, τα δικαιώματά τους και, αφετέρου, πώς θα υπερασπιστούν τα δικαιώματα αυτά όταν θεωρούν ότι δεν γίνονται σεβαστά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΕΕ θα δρομολογήσει εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με τους νέους κανόνες προστασίας των δεδομένων.
Οι νέοι κανόνες θα αποφέρουν απτά οφέλη σε όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, αποτελούν παγκόσμιο πρότυπο για την προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ψηφιακή εποχή. Η Ευρώπη μπορεί να είναι περήφανη για το επίτευγμα αυτό.