Στην Ελλάδα του 2016, θεωρείται τολμηρό και εμπνευσμένο ένα διαφημιστικό σποτάκι γεμάτο χυδαία στερεότυπα. Ο λόγος για τη νέα τηλεοπτική διαφήμιση του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, φυσικά.
Στην πρώτη σκηνή βλέπουμε ένα πλήθος ανθρώπων να βλέπουν με την αγωνία ζωγραφισμένη στα πρόσωπα τους ένα σπίτι που φλέγεται. Ξάφνου, βγαίνει ο πυροσβέστης και κρατάει μια γάτα -σαν άλλος Rafiki από τον Βασιλιά τον Λιονταριών- μπροστά στο πλήθος που παραληρεί! Μην ξεχάσουμε φυσικά το απαραίτητο zoom στην πανέμορφη κοπέλα.
Μετά, έχουμε έναν καλλονό, έναν Έλληνα θεό, που ενσαρκώθηκε στο καλογυμνασμένο σώμα ενός ναυαγοσώστη. Βγάζει ο ωραίος την ωραία από το νερό και πάει να της δώσει το «φιλί της ζωής», αναστεναγμοί και εκρήξεις οιστρογόνων από τις κοπέλες που παρακολουθούν το ενσταντανέ από τις ξαπλώστρες τους.
Τελευταίος, αλλά όχι έσχατος, ένας γιατρός που σώζει με τον απινιδωτή τον γηραιό ασθενή του. Οι νοσοκόμες, αιθέριες υπάρξεις, έχοντας ρίξει κάτι πάνω τους ίσα ίσα μη βγουν έξω με το κόκκινο σουτιέν, βρίσκονται στο πλάι του, ενώ ο ίδιος κορδώνεται για τη ζωή που έσωσε.
Στις 3 σκηνές υπάρχει και ένας άνθρωπος, όχι τόσο ιλουστρασιόν, που πάντα βρίσκεται εκτός δράσης, σαν απλός παρατηρητής. Αυτός ο άνθρωπος, αυτός, θα σώσει τη ζωή σου δίνοντας αίμα. Γιατί αυτό έχει σημασία. Δώσε αίμα.
Φυσικά, οι παραπάνω σκηνές αποτελούν μέρος του εμπνευσμένου οράματος ενός επιτυχημένου σκηνοθέτη που με μηδενικό προϋπολογισμό κατάφερε το αδύνατο! Να γυρίσει μια διαφήμιση που κάνει πάταγο και πετάει το γάντι σε όλους τους κακεντρεχείς με τα αστεία ονόματα που τον δικάζουν στα κοινωνικά δίκτυα. Σε σημείο να σκέφτεται να αλλάξει χώρα. Μακάρι να είχε γεννηθεί σε πιο προχωρημένες κοινωνίες. Αν και φαντάζομαι όχι προς Σκανδιναβία και Ισλανδία μεριά, αυτοί έχουν τον σεξισμό ψωμοτύρι.
Έχουμε λοιπόν 2016, οι νοοτροπίες αρχίζουν να αλλάζουν σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και στη χώρα μας. Έτσι, οι διαφημιστές για να κάνουν πάταγο, επαναφέρουν στερεότυπα του παρελθόντος για να επιτύχουν τον σκοπό τους, με το λιγότερο δυνατό κόστος. Αφού η διαφήμιση γνωστής αλυσίδας παιχνιδιών κέρδισε τις εντυπώσεις όλων των πολέμιων της πολιτικής ορθότητας, τι καλύτερο να φτιαχτεί ένα χειρότερο σποτάκι, αυτή τη φορά για δημόσιο φορέα. Όσο «προχωρημένο» γίνεται.
Σου αρέσουν τα στερεότυπα; Ο σεξιστικός λόγος; Έχεις μεγαλώσει χαζεύοντας τις πορνοταινίες του μπαμπά σου; Εμείς είμαστε εδώ. Μην νιώθεις άσχημα και εμείς για καλό σκοπό την φτιάξαμε έτσι, για να επιτύχει το μήνυμα μας. Βέβαια, αν δεν σου αρέσει, είσαι δικαστής και απαξιώ για σένα που δεν κατάλαβες την βαθυστόχαστη σάτιρα μου. Είμαι ένας μεγάλος σκηνοθέτης με υποψηφιότητες στο εξωτερικό, ενώ εσύ μια μπαναλιτέ.
Φυσικά, για τους υπεύθυνους το σποτ ήταν μια σάτιρα που καυτηριάζει στερεότυπα σαν και αυτά, όσοι δεν συμφωνούμε, απλά δεν πιάνουμε την όλη ιδέα τους. Αυτό θα μπορούσε να είναι αληθές, αν η διαφήμιση είχε χιούμορ ή παρουσίαζε καρικατούρες των χαρακτήρων αυτών ώστε να τους παρωδήσει. Κάτι που δεν συμβαίνει. Πόσο φρέσκο και εμπνευσμένο είναι το σποτ όταν αναμασά σεξιστικά στερεότυπα που βλέπουμε σε διαφημίσεις γιαουρτιού και ειδών υγιεινής; Που δείχνει τους άντρες πρωταγωνιστές να αυτό-κολακεύονται κάνοντας καλές πράξεις και σώζοντας ζωές; Που αναπαραγάγει το στερεότυπο της σέξι νοσοκόμας, που είναι διπλά επιβλαβές για γυναίκες αλλά και για άνδρες νοσηλευτές;
Το να μειώσεις τη σημασία κάποιων επαγγελμάτων, δεν σημαίνει πως εξυψώνεις αυτόματα τον απλό λαϊκό άνθρωπο που θα δώσει αίμα. Τους χρειαζόμαστε όλους και τους γιατρούς και τους ναυαγοσώστες και όποιον πραγματικά θα είναι στη θέση να μας σώσει τη ζωή όταν το χρειαστούμε. Όπως και τον αδικημένο κλάδο των νοσηλευτών, που επιτελούν κοινωνικό έργο χωρίς να τους δίνουμε την πρέπουσα σημασία.
Η διαφήμιση έγινε viral, ο εμπνευστής της μπορεί να χαίρεται, όπως και η πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, το μήνυμα τους είχε απήχηση, έστω χρησιμοποιώντας τέτοια φτηνά-μεταφορικά και κυριολεκτικά-τεχνάσματα. Η επιτυχία της διαφήμισης δεν αντικαθιστά την πληροφόρηση πάνω στο ζήτημα της αιμοδοσίας που ως Έλληνες έχουμε μαύρα μεσάνυχτα. Δεν θα αφυπνιστεί ο άλλος με τα ωραία πόδια που υπάρχουν στο βίντεο. Η παιδεία περί της εθελοντικής αιμοδοσίας δεν θα τονωθεί με την ανακύκλωση σεξιστικών και τετριμμένων απόψεων.