«...εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε...»*
Η μακροσκελής αναλυτική ανακοίνωση της Ρωσικής Εκκλησίας της 13ης Ιουνίου, με την οποία εκθέτει τους λόγους για τους οποίους αποφάσισε τελικά να μην μετάσχει των εργασιών της Πανορθόδοξης Συνόδου της Κρήτης, όπως και η αντίστοιχη της 3ης Ιουνίου τ.ε. (2016) δεν έπεσε ούτε ως κεραυνός εν αιθρία. Ούτε και νωρίτερα ουδείς μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν υπήρξαν ενδείξεις και αντενδείξεις για το τι επρόκειτο να επακολουθήσει... Περίπου όλοι εγνώριζαν. Και ειδικά ο Πρώτος των Κορυφαίων εκ των Προκαθημένων Πατριάρχης Βαρθολομαίος ο Α'.
Είναι πλέον αδιαμφισβήτητο γεγονός, ότι η επί έναν αιώνα και πλέον προετοιμαζόμενη, και με εντατικό ρυθμό, από το 1961 και δη εντατικότερα από το 1976 και αντίστοιχα από το 1986 -έτη σταθμοί για την όλη διαδικασία και το κοινό όραμα- Πανορθόδοξη Σύνοδος, ούτε Πανορθόδοξη είναι! Καθώς δεν πρόκειται να μετάσχουν των εργασιών Αυτής οι Εκκλησίες της Αντιόχειας, της Σερβίας, της Γεωργίας, της Βουλγαρίας και της Ρωσίας. Εκκλησίες με το μεγαλύτερο ποσοστό εκ των συνολικά 350.000.000 ορθοδόξων Πιστών. Ενδεχομένως εγνώριζαν πάρα πολλά λόγω του έντονου παρασκηνίου, πολύ καλά τι επέρχεται... παρά τις ευχές και τις ελπίδες, όπως και προ ημερών -και αρκετά πριν εκδηλωθούν-ανακοινωθούν -δημοσιοποιηθούν, οι αποφάσεις της Σερβίας της Γεωργίας και τώρα της Ρωσίας, σε προηγούμενο σημείωμα μου προ πολλών ημερών είχα κάνει σχετική αναφορά στα επερχόμενα (ευχόμενος πάντα για το περί του αντιθέτου, να συμμετάσχουν δηλαδή όλες οι Εκκλησίες και να διαψευστεί το ρεπορτάζ και οι πληροφορίες) είχα προειδοποιήσει... Εγκαίρως. Ούτε Αγία όμως μπορεί να χαρακτηριστεί, καθώς καμία Σύνοδος δε μπορεί να προδικάζει -πολύ περισσότερο για τον εαυτό της, με τόσο βαρείς χαρακτηρισμούς η εκκλησιαστική ιστορία βοά από πλείστα όσα παραδείγματα - για το αποτέλεσμα όταν αυτό αναγκαστικά όπως μας διδάσκει η Ιερά και ζώσα και δρώσα παράδοση της Εκκλησία μας, όπως και άλλες σύνοδοι, απέδωσαν στον εαυτό τους ανάλογους και βαρύγδουπους χαρακτηρισμούς, αλλά η Ορθόδοξη αυτοσυνειδησία και ο Πιστός Λαός, που αποτελεί το τελευταίο προπύργιο της διαφύλαξης της Ορθοδοξίας, τις απέβαλαν και τις απέρριψαν.
Ούτε όμως και Μεγάλη μπορεί να χαρακτηριστεί... καθώς και αυτές που έχουν δηλώσει, αν δεν υπάρξει ένα θαύμα, είναι βέβαιον πως όλες θα μετάσχουν και έως τέλους... Τουλάχιστον ας είναι Σύνοδος, όπως ορθώς επεσήμανε ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας κ. Ιερώνυμος ο Β' σε πρόσφατες -χθεσινές 13 Ιουνίου- δηλώσεις του αφήνοντας ορθώς να εννοηθούν πολλά... και ακόμα περισσότερα να υπονοηθούν με σαφείς αποδέκτες της δηλώσεως του το Οικουμενικό Πατριαρχείο αλλά και όσους σπεύδουν να ρίξουν ανάθεμα στις Εκκλησίες που αποφάσισαν να μην μετάσχουν αυτής της διοργάνωσης...
Μια διοργάνωση, που αν πετύχαινε τους στόχους της θα μπορούσε πράγματι να αποτελεί μείζον ιστορικό γεγονός για την έξωθεν καλή και ιστορική μαρτυρία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον σύγχρονο κόσμο. Ωστόσο, ένας εκ των βασικών στόχων και σκοπών, αυτού του μεγάλου ιστορικού εγχειρήματος ήταν η μαρτυρία και η Φωνή της Ενωμένης Ομόψυχα και αδελφωμένης Ορθόδοξης Εκκλησίας στο σύγχρονο βαλλόμενο πανταχόθεν σε αξίες, χριστιανικά οράματα, και πλητόμενο ή πολύ περισσότερο επαπειλούμενο από νέες σύγχρονες αλλά και παλαιότερες απειλές, όπως ο εθνοφυλετισμός αφενός. Και αφετέρου ως ακόμα μεγαλύτερος στόχος θα ήταν η επιβεβαίωση της Καθολικής ενότητας και την συναίνεση των 14 Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, παράλληλα με την Ευχαριστιακή Ενότητα δια του φρικτού Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας που, θα τελούταν όχι μόνο στην αρχή των επίσημων διαδικασιών και στη λήξη, αλλά κυρίως στις δυο κορυφαίες και ιδρυτικές πράξεις, της εν τω Κόσμο, αν και Θεανθρώπινος και Θεοίδρυτος Οργανισμός της Εκκλησίας, της τέλεσης από όλους τους Ορθοδόξους Προκαθήμενους της Ακολουθίας της Πεντηκοστής! Εξ ου και επελέγη ως ημέρα της έναρξης των επίσημων εργασιών και αυτής ειδικά της συγκεκριμένης Συνόδου.
Κάτι που επίσης συνομολογήθηκε και προσυπογράφηκε ομόφωνα και καθολικά από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, είτε απευθείας με την παρουσία των Προκαθημένων τους, είτε δια των αντιπροσώπων των Εκκλησιών τους, σε όλες τις φάσεις της προετοιμασίας-από τις πανορθόδοξες και προσυνοδικές διασκέψεις μέχρι και τις συνάξεις των προκαθημένων (Δεκέμβριος 2008, Μάρτιος 2014 και Ιανουάριος 2016) ήταν η απαράβατος αρχή της ομοφωνίας (consensus) επί των αποφάσεων! Και αφετέρου και κυρίως η σύγκληση αυτής ειδικά της Συνόδου είχε ως βασικό προαπαιτούμενο, όρο και προϋπόθεση για τη σύγκλησή της, από τον πράγματι μόνο αρμόδιο κατά τους κανόνες της Εκκλησίας μας την Α.Θ.Π. τον Αρχ. Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης και Οικουμενικό Πατριάρχη, στην παρούσα ιστορική συγκυρία τον κ. Βαρθολομαίο τον Α' , και απαιτούσε τη σύμφωνη γνώμη όλων των Μακαριοτάτων Αρχιεπισκόπων και Πατριαρχών των 14 αναγνωρισμένων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών ( βλ. πρακτικά: Α' Πανορθόδοξη Διάσκεψη Ρόδος 1961, Πανορθόδοξη Προσυνοδική Διάσκεψη 1986, Σύναξη των προκαθημένων Κωνσταντινούπολη, Μάρτιος 2014 άρθρο 2α, Σύναξη Προκαθημένων Ιανουάριος 2016 Σαμπεζύ Γενεύης κτλ), χρυσός κανών που επιβεβαιώνει τον χρυσό κανόνα του Συνοδικού Πολιτεύματος (βλ. σχετικά προηγούμενο κείμενο). Όρος που σήμερα παραβιάζεται!
Φρονώ ότι από την μια ο Πατριάρχης μας και Πατριάρχης του Γένους των Ελλήνων αλλά και κορυφή της Ορθοδοξίας θα ζυγίζει την κατάσταση και την ύστατη ώρα, θα απαντήσει θετικά στο αίτημα πέντε μεγάλων Εκκλησιών -της Αντιόχειας της Γεωργίας της Σερβίας της Βουλγαρίας και της Ρωσίας- για έκτακτη σύγκληση Πανορθόδοξης Σύναξης, ανάλογης με τις τρεις προηγούμενες που ο ίδιος συνεκάλεσε και ορθώς και πριν ξεκινήσει, και αν θέλουμε να είναι τουλάχιστον και αν μη τι άλλο «Πανορθόδοξη» και έστω «Μεγάλη» -γιατί στο περί Αγίας υπάρχει μεγάλη και σοβαρή συζήτηση- τις επίσημες εργασίες να κηρύξει αυτή την Σύνοδο στην αρχή της τουλάχιστον ως έκτακτη και μείζονα Υπερτελή Σύνοδο της κατά Ανατολάς Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας και εκεί, και για όσα χρειαστεί όπως του ζητήθηκε -και σε αυτό να είναι σίγουρος ότι θα συμφωνήσουν όλοι -μα όλοι και μηδενός εξαιρουμένου - οι Προκαθήμενοι, και όσοι τώρα αρνούνται να μετάσχουν θα πάρουν το πρώτο αεροπλάνο και θα έρθουν! Και εκεί όλοι μαζί ενωμένοι, και ευχαριστιακά, να λύσουν πρώτα όλα τα ανακύψαντα και ως μη όφειλε, έστω και παρά τα πολλά και ορισμένες των περιπτώσεων λάθη -που θα γίνουν τραγικά με ακόμα πιο οδυνηρά αποτελέσματα όχι μόνο για την Ορθοδοξία αλλά κυρίως και σε βάθος χρόνου για την Ελλάδα!
Μόλις επιλυθούν όλα τα ζητήματα, από τα οργανωτικά που είναι πολλά, και παραμένουν άλυτα τρία 24ωρα προ της επισήμου ενάρξεως των εργασιών αυτής της συνόδου (;) και χρόνος θα κερδηθεί, ώστε από κάθε άποψη και κυριως οργανωτικής συν τοις άλλοις να μη αποδειχθεί η όλη διοργάνωση ένα μεγάλο φιάσκο! Ένα show off κάποιων... χωρίς όμως happy end... Υπάρχει χρόνος όλα να διορθωθούν. Ακόμα και ο χρόνος της διάρκειας αυτής της έκτακτης Σύναξης των προκαθημένων κατά την διάρκεια της οποίας και μπορούν και επιβάλλεται να λυθούν όλα τα ζητήματα από αυτά του πρωτοκόλλου και τα διοργανωτικά μέχρι φυσικά την ουσία της Συνόδου που είναι τα ίδια τα έξι κείμενα από τα οποία και ξεκινά κατά την ταπεινή μου γνώμη η όλη φυσική και υγιής Ορθόδοξη αντίδραση όλων -και των 14 Αυτοκεφάλων Εκκλησιών- επί όλων και ειδικά επί του κειμένου που πραγματεύεται τις σχέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τον υπόλοιπο Χριστιανικό κόσμο όπως και εκείνο που μελετά την αποστολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο.
Ειδάλλως το κακό που θα έχει γίνει, αν επιμείνει και άνευ εξηγήσεως εως και παρεξηγήσεως, η Πρωτόθρονη Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως σε αυτή τη «σκληρή γραμμή», πολύ σύντομα η τραγωδία που θα επακολουθήσει ενός μεγάλου σχίσματος, και ενδεχομένως επί αιώνες ενός αθεράπευτου εσωτερικού τραύματος στο Ενιαίο και αδιαίρετο Σώμα της Της Ορθόδοξης Εκκλησίας, θα είναι πολύ μεγαλύτερο από εκείνο της έμπρακτης πια ακολουθίας των γεγονότων που αυτή τη φορά δεν θα απειλήσει απλά το πρωτείο του Πατριάρχου της Κωνσταντινουπόλεως -και είναι το λιγότερο αυτό μπροστά στο μεγάλο τραύμα στους κόλπους της Ορθοδοξίας- αλλά στην πράξη θα το ακυρώσει! Ας υπάρξει λοιπόν σύνεση. Διάκριση. Συναίνεση... Και ας καλέσει πάντες «εις ενότητα» όπως προς προσκαλεί το Πανάγιο Πνεύμα την ημέρα της Πεντηκοστής. Έτσι πράγματι, κατά την ώρα και την μεγάλη και ιερή στιγμή της Θείας μυσταγωγίας θα είναι στα αλήθεια ημέρα Πεντηκοστής και επανεμφάνισης του Αγίου Πνεύματος αλλά και αναγεννήσεως της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αλλιώς τα δεινά έπονται και το γένος των Ελλήνων και των Ορθοδόξων δεν αντέχει άλλα!
*Aπό το Κοντάκιο της ακολουθίας της Πεντηκοστής