Η Λέσβος βρίσκεται στο βορειοανατολικό Αιγαίο δίπλα στις τουρκικές ακτές, είναι το τρίτο σε μέγεθος ελληνικό νησί μετά την Κρήτη και την Εύβοια, (έχει έκταση 1.636 τ.χλμ. και πληθυσμό 85.000 κατοίκους) και αποτελεί έναν επίγειο παράδεισο, κυριολεκτικά πνιγμένο μέσα στη φύση.
Στην ύπαιθρο τα τοπία άλλοτε ήρεμα, μαλακά με ελαιοφυτείες, δάση καστανιάς, πεύκων στον Όλυμπο, βαλανιδιές και σχίνα, και άλλοτε άγρια, βραχώδη στην περιοχή της Ερεσσού που θυμίζουν Μάνη, κι αλλού βοσκοτόπια, περιβάλουν τους δύο μεγάλους κόλπους της Γέρας και της Καλλονής και τριγύρω τους βιότοποι που φιλοξενούν σμήνη από περαστικά πουλιά, λευκοτσικνιάδες, ερωδιούς, πελαργούς.
Δεν υπάρχει νησί με τόσο πλούσιο και ποικιλόμορφο απόθεμα καλοδιατηρημένου κτιστού περιβάλλοντος. Τόσο η πόλη της Μυτιλήνης, όσο και οι μεγάλες κωμοπόλεις Αγ. Παρασκευή, Πλωμάρι, Πολιχνίτος, Μόλυβος, Αγιάσος, αλλά και τα δεκάδες χωριά σε κερδίζουν από την γραφικότητά τους με τους λιθόστρωτους δρόμους και τα πανέμορφα σπίτια.
Τα σπίτια πολλών κατηγοριών: τα πυργόσπιτα των αρχόντων στις εξοχές της Μυτιλήνης, «τα τούρκικα σπίτια» με τα σαχνισιά τους στον πάνω όροφο, τα αρχοντικά των χωριών, οι εξοχικές βίλες των κωμοπόλεων, τα αρχοντικά του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, την εποχή που -κυρίως στη Μυτιλήνη- οι άρχοντες παρήγαγαν πλούτο και πολιτισμό. Δημόσια κτήρια, μοναδικές εκκλησίες και μητροπόλεις, σχολεία και γυμνάσια με μνημειακή αρχιτεκτονική, βιομηχανικά κτήρια (ελαιουργεία, σαπουνοποιεία, κλπ). κτίσματα λουτρών που αξιοποιούσαν τα θερμά νερά του νησιού, ταπεινά αγροτικά σπίτια, αλλά και καφενεία, τα περισσότερα και ομορφότερα καφενεία της Ελλάδας.
Μυτιλήνη ονομάζεται η πρωτεύουσα του νησιού, αν και πολλοί χρησιμοποιούν τη λέξη αναφερόμενοι στο νησί. Μάλιστα ακόμα και Λέσβιοι εκτός Μυτιλήνης, συνηθίζουν να ονομάζουν το νησί τους Κτισμένη στο νοτιοανατολικό άκρο του νησιού πάνω σε επτά λόφους με πληθυσμό γύρω στους 30.000 κατοίκων, η Μυτιλήνη μαγεύει τους επισκέπτες από τα πανέμορφα αρχοντικά της, δείγματα της άνθισης μιας κοσμοπολίτικης αστικής τάξης που έδρασε τον 19ο και στις αρχές 20ο αιώνα.
Το πρώτο πολίτευμα των λεσβιακών πόλεων στην αρχαιότητα φαίνεται ότι ήταν η βασιλεία και στη συνέχεια πέρασαν από την ολιγαρχία στην τυραννία και χάρη στον σοφό Πιττακό απέκτησαν τον 7ο π.Χ. αιώνα δημοκρατικό πολίτευμα.
Την περίοδο 1355 μέχρι 1462 το νησί ανήκε στην γενουάτικη οικογένεια των Γατελούζων, οι οποίοι κατάφεραν να αναδείξουν την ηγεμονία τους ως μια από τις ισχυρότερες στην Ανατολή.
Το1462 το νησί καταλαμβάνεται από το Μωάμεθ Β'. Η πρώτη επαναστατική κίνηση εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγινε το 1817, το 1821 απέτυχε το στρατιωτικό σχέδιο για τη Χίο και τη Μυτιλήνη και το 1822 έγινε πάλι προσπάθεια να ξεσηκωθεί η Λέσβος αλλά η σφαγή της Χίου οδήγησε στην εγκατάλειψη αυτής της προσπάθειας.
Με τις μεταρρυθμίσεις που τέθηκαν σε εφαρμογή με το διάταγμα του Ροδόκηπου (1839) η οικονομία του νησιού αλλάζει μορφή και από κλειστή αγροτική, ανοίγεται στη διεθνή αγορά με το εμπόριο κυρίως σαπουνιού και λαδιού. Ο πληθυσμός του νησιού υπολογίζεται ότι από 12 με 14 χιλιάδες στα μέσα του αιώνα, έφτασε στο τέλος του 19ου αιώνα τις 100 με 130 χιλιάδες. Η ένωση με την Ελλάδα, έγινε το 1912.
Οι καιροί αλλάξαν, η Λέσβος στα μέσα του 20ού αιώνα, έχασε τον δυναμισμό της και τα 140 εργοστάσια ελαιουργίας και σαπουνοποιίας εσίγησαν. Στις μέρες μας, το νησί επιχειρεί να αναπτύξει τον αγροδιατροφικό τομέα, τον ήπιο τουρισμό και να αξιοποιήσει το μοναδικό του πολιτιστικό του απόθεμα.
Διαβάστε περισσότερα στη σελίδα του greekgastronomyguide.gr