Ο κ. Ελευθέριος Διαμαντής, Καθηγητής της Εργαστηριακής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, επικεφαλής της Κλινικής Βιοχημείας στα νοσοκομεία Mount Sinai και University Health Network, άρα, συμπεραίνω, πετυχημένος Έλληνας μετανάστης, κλείνει το άρθρο του «"Το Σύνδρομο του Επιτυχημένου Μετανάστη" και ο δρ. Ιωάννης Ιωαννίδης» ως εξής: «Υποστηρίζω ότι στο μέλλον, αυτό το σύνδρομο, το οποίο είναι ψυχιατρικής φύσεως, θα αναφέρεται στο "Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών", που δημοσιεύεται από την Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση.» (Η υπογράμμιση του κ Διαμαντή.)
Νωρίτερα, στο μέσο της 3ης παραγράφου, περιγράφει τα συμπτώματα του συνδρόμου: «Όλοι οι ασθενείς έχουν τα ίδια συμπτώματα: Όταν ήταν νέοι, δεν διακρίθηκαν και δεν αναγνωρίστηκαν στην πατρίδα τους, αλλά αργότερα, έγιναν άκρως επιτυχημένοι σε άλλη χώρα». Από όσο γνωρίζω, για τον κ. Ιωαννίδη δεν ισχύει ότι δεν διακρίθηκε και δεν αναγνωρίστηκε στην πατρίδα του όσο ήταν νέος. Και γνωρίζω επαρκώς καλά. Για μία δεκαετία πριν μετακινηθεί στο Stanford, συνυπήρξαμε στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ο κ. Ιωαννίδης ως καθηγητής, εγώ ως Επίκουρος Καθηγητής, στο Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας που εκείνος διηύθυνε.
Μπορεί παρ' όλα αυτά να πάσχει από την ασθένεια; Ο ψυχίατρος Allen Frances, που έχει επηρεάσει τα παγκόσμια ψυχιατρικά πράγματα όσο λίγοι, και ως επικεφαλής της 4ης έκδοσης του πιο πάνω «Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου των Ψυχικών Διαταραχών» (DSM4) καί ως επικριτής της 5ης έκδοσης (DSM5), αρχίζει τον πρόλογό του στην ελληνική έκδοση του βιβλίου του "Saving Normal" ως εξής: «Ο πιο σοφός γιατρός της αρχαιότητας -ο Ιπποκράτης- ήταν Έλληνας. Δυόμισι χιλιάδες χρόνια αργότερα, ο πιο σοφός γιατρός του σύγχρονου κόσμου μας είναι επίσης Έλληνας -ο Γιάννης Ιωαννίδης. Δύο ήρωες της Ιατρικής». Και τον κλείνει: «Άλλο ένα απόφθεγμα του Ιπποκράτη βοηθά να εξηγήσουμε την ισχυρότατη επιρροή που ασκεί ο Γιάννης Ιωαννίδης. "Η επιστήμη είναι μητέρα της γνώσης, όμως [...] Το πνεύμα του ιατρικού σκεπτικισμού και της προστασίας του ασθενούς που επικρατεί στο βιβλίο μου, συμπλέει με το πνεύμα του αρχαίου Έλληνα Ιπποκράτη, καθώς και με του σύγχρονου Έλληνα Γιάννη Ιωαννίδη».
Ασφαλώς, ο Frances δεν ασχολήθηκε με τον κ. Ιωαννίδη ως «ο ψυχίατρός του». Ίσως δεν είχαν συναντηθεί ή γνωριστεί καν όταν έγραφε τις γραμμές αυτές. Τον γνώριζε από τις δημοσιεύσεις του στα διεθνή επιστημονικά περιοδικά και τον αντίκτυπό τους. Τον γνώριζε ως ενημερωμένος συγγραφέας βιβλίου. Δεν αποτελούν δηλαδή όσα έγραψε «πιστοποιητικό υγείας». Ο περιορισμός αυτός μπορεί εξίσου να ισχύει και για το κείμενο του κ. Διαμαντή, από το οποίο δε συνάγεται ότι έχουν κάποτε συναντηθεί, ούτε ότι εκτός από βιοχημικός είναι και ψυχίατρος.
«Η γνώμη μου είναι ότι η Ελλάδα δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο δημοκρατική από οποιαδήποτε από τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή της διεθνούς κοινότητας γενικότερα», γράφει ο κ. Διαμαντής στην αρχή της 4ης παραγράφου. Συμφωνώ. Όσα περιγράφει στην 5η παράγραφο για τις ίδιες τις ΗΠΑ αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.
«Η απόδειξη ότι οι προτάσεις του είναι άχρηστες είναι ότι κανένα από τα πολιτισμένα έθνη δεν έχει προσπαθήσει ποτέ να τις δοκιμάσει στην πράξη» (τις προτάσεις του κ Ιωαννίδη), γράφει στην 6η παράγραφο ο κ Διαμαντής. Διαφωνώ. Το πρώτο τη τάξει πολιτισμένο κράτος (ΗΠΑ), όπως συνάγεται από όσα στην 5η παράγραφο γράφει, δεν έχει κανένα λόγο να προσπαθήσει. Το ίδιο και τα υπόλοιπα «πολιτισμένα έθνη». Εμείς όμως έχομε κάθε λόγο. Βρισκόμαστε στον 9ο χρόνο της Κρίσης. Αν τώρα δεν δοκιμαστούν καινούργιες ιδέες, πότε θα δοκιμαστούν; Το ίδιο το ΣΕΜ, το «Σύνδρομο του Επιτυχημένου Μετανάστη», δεν είναι παρά μια καινούργια ιδέα!
Δεν αποκλείεται δε αύριο κάποιος να εισηγηθεί μιά ακόμα διαταραχή, το σύνδρομο του κυνηγού του επιτυχημένου μετανάστη (ΣΚΕΜ). Ή το «σύνδρομο της αρχαίας Αθήνας» (ΣΑΑ), για το οποίο και προτρέχω να θέσω υποψηφιότητα: Έχοντας αποδείξει ότι το Κοινοβούλιο δεν αποτελεί κατά καμία παράμετρο αντιπροσωπευτικό σώμα του ελληνικού πληθυσμού , πρότεινα την κλήρωση των βουλευτών, την μόνη επιστημονικά τεκμηριωμένη μέθοδο παραγωγής αντιπροσωπευτικών σωμάτων (η επιστήμη της Στατιστικής στην παραγωγή αντιπροσωπευτικών σωμάτων οφείλει την καταγωγή της), που οι αρχαίοι Αθηναίοι τη δοκίμασαν στην πράξη και πέτυχαν τον υψηλότερο ίσως πολιτισμό στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Θα πρότεινα στον κ. Διαμαντή καί στον κ. Ιωαννίδη, δύο πετυχημένους Έλληνες μετανάστες, να δώσουν τα χέρια, κατά την παρακαταθήκη του Βολταίρου , και να εργαστούν για ένα Κοινοβούλιο των Επιτυχημένων Ελλήνων Μεταναστών (ΚΕΕΜ). Κι ας διακινδυνεύσουν η ιδέα να καταχωρηθεί στο DSM6. Οι της ημετέρας παιδείας μετέχοντες δεν έχουν την πολυτέλεια να χάσουν ούτε έναν πετυχημένον, μετανάστη ή μή. Τις θέσεις ενός ΚΕΕΜ, κανένας δεν θα μπορούσε να τις προσπεράσει (όχι κατανάγκη υιοθετήσει). Ούτε το υπάρχον Κοινοβούλιο. Θα ήταν μια καλή εφαρμογή παράλληλης σύνδεσης κοινοβουλίων, που διπλασιάζει την ελευθερία ενός λαού και υποδιπλασιάζει την εξάρτησή του, κατά το υπόδειγμα τού Δημήτρη Σιδερή στο βιβλίο του «Να βρούμε την άκρη του κομμένου νήματος...» που θα μας συνδέσει με την Αθηναϊκή Δημοκρατία.
Αναπληρωτής καθηγητής Υγιεινής και Ιατρικής Εκπαίδευσης, διευθυντής μετά την αναχώρηση του κ Ιωαννίδη και για ένα ακόμα μήνα του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, idimolia@uoi.gr.
Σημειώσεις
The Huffington Post, 12/7/2016,
«Η διάσωση του φυσιολογικού», εκδόσεις Τραυλός, Ιούνιος 2014, http://www.biblionet.gr/book/195679/Frances,_Allen/. Ο Allen Frances ορίστηκε το 1987 επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας για τη συγγραφή του DSM4. Το DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών), η «Βίβλος των ψυχιάτρων», εκδίδεται από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρία (1η έκδοση 1952, 2η 1968, 3η 1980, 4η 1994, 5η 2013) και χαράζει τον κρίσιμο διαχωρισμό ανάμεσα στο φυσιολογικό και στην ψυχική ασθένεια. Το 2010, ο Allen Frances αρνήθηκε να αναμειχθεί στο DSM5. Μετά από είκοσι χρόνια συνεισφοράς στις αναθεωρημένες εκδόσεις του DSM, γνώριζε τους κινδύνους που κρύβονταν σε κάθε έκδοση. Οι νέες, υπό κατασκευή ψυχικές διαταραχές θα δημιουργήσουν εκατομμύρια νέους «ασθενείς», ενώ οι φαρμακοβιομήχανοι θα αποθησαυρίσουν δισεκατομμύρια. Στην Αμερική, καθώς και στην Ελλάδα, η ψυχιατρική διάγνωση βασίζεται, κυρίως, στο DSM5. Με βάση τα νέα κριτήρια της ψυχιατρικής διάγνωσης, σε λίγο δεν θα υπάρχει άνθρωπος που να μη θεωρείται ψυχικά ασθενής! Ο Allen Frances αποκαλύπτει «το αυγό του φιδιού». Η αγωνία του για τη διάσωση του φυσιολογικού τον οδήγησε να γράψει αυτό το βιβλίο. (Πηγή: www.biblionet.gr/book/ και οι εκεί Κριτικές & Παρουσιάσεις. Οι υπογραμμίσεις δικές μου.)
Παρακαλώ, μην παραιτείστε όλοι μαζί, όλοι θα παραιτηθείτε. The Huffington Post, 5/7/201. Γενικότερα www.huffingtonpost.gr/ioannis-ioannidis/.
«Πολιτική Δημογραφία: η Ακτινογραφία της Βουλής», Γιάννενα 1992: κλικ εδώ για τη Βουλή της 5-11-1989, και εδώ, βελτιωμένο και επαυξημένο, για τη Βουλή της 8-4-1990.
Σ' αυτόν αποδίδεται η φράση «Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες» (https://el.wikipedia).
Η ύπαρξη δύο παράλληλων βουλευτικών σωμάτων στις ΗΠΑ και στο ΗΒ (βουλή και κογκρέσο στη μία, βουλή των κοινοτήτων και των λόρδων στην άλλη) είναι ένα παράδειγμα παράλληλης δομής που αυξάνει την ελευθερία. Αντίθετα, στην Ελλάδα οι πολίτες εκλέγουν τη βουλή που με τη σειρά της εκλέγει την κυβέρνηση. Έχομε δηλαδή δύο εξαρτήσεις στη σειρά που γιγαντώνουν την πελατειακή σχέση στη συμπεριφορά της πολιτικής. Οι βουλευτές κάνουν ρουσφέτια στους ψηφοφόρους τους (ενώ πληρώνονται από το σύνολο), αλλιώς δεν εκλέγονται, και η κυβέρνηση κάνει τα ρουσφέτια που ζητούν οι βουλευτές, αλλιώς χάνει την υποστήριξή τους. Στην αρχαία Ελλάδα η βουλή εκλεγόταν με κλήρο (άρα χωρίς δυνατότητα πελατειακής, κομματικής ή άλλης εξάρτησης) και επέλεγε την κυβέρνηση (τους «Στρατηγούς»). Έτσι καταργούνταν η μία από τις δύο εξαρτήσεις και αυξανόταν επομένως η ελευθερία, ενώ ο κλήρος εξασφάλιζε τις προϋποθέσεις για ισοπολιτεία (και ισονομία, εφόσον και οι ένορκοι εκλέγονται με κλήρο). (Πηγή: Δημήτρης Α. Σιδερής, "Να βρούμε την άκρη του κομμένου νήματος... Με έμφαση στην πολιτική και την οικονομία", εκδόσεις Αγγελάκη, 2016, σελίδες 308, www.biblionet.gr: στο κεφάλαιο "Ελευθερία και ισότητα".) Διότι «Ένα σκοινί που είναι δεμένο σε ένα άλλο σκοινί (εξάρτηση στη σειρά) από το οποίο κρεμόμαστε, αθροίζει εξαρτήσεις. Οποιοδήποτε από τα δύο κοπεί, πέφτομε στο κενό. Η ελευθερία μας υποδιπλασιάζεται. Αν κρεμόμαστε όμως από δύο παράλληλα σκοινιά, αθροίζονται τα στηρίγματα και, μαζί, η ελευθερία μας. Αν κοπεί το ένα, δεν πέφτομε στο κενό, στηριζόμαστε στο άλλο.» (Δημ. Α. Σιδερής, ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας. Στήριγμα - Εξάρτηση. Κοινή Γνώμη, 1-12-2015, www.koinignomi.gr)
Δεν υπήρξα μετανάστης, αδύνατο επομένως να γνωρίζω τι είναι (και τι δεν είναι) ένας μετανάστης, πετυχημένος ή μή. Όλο κι όλο η εμπειρία μου από την Εσπερία ήταν δύο χρόνια μαθητείας (ούτε μέρα θητείας), που τα χώριζε και μία δεκαετία, μάστερ Δημόσιας Υγείας στην Αγγλία το 1995 και Ιατρικής Εκπαίδευσης στη Σκωτία το 2005, κανένα στην Εσπερία της Εσπερίας (ΗΠΑ), μόνο μια βδομάδα σε σεμινάριο εκπαίδευσης υπό τον εισηγητή τού PBL (problem based learning, τώρα έχομε πρόβλημα στη χώρα μας, τώρα θα μάθομε, τώρα μπορούμε να μάθομε._ )