Η Ελλάδα ως πυλώνας σταθερότητας και Δημοκρατίας

Η Ελλάδα μέσα από μορφές ήπιας ισχύος και με την χρήση της πολιτιστικής διπλωματίας, πέραν της οικονομικής επιρροής που μπορεί να ασκήσει, μπορεί να δημιουργήσει ένα φιλικό τόξο με τις βαλκανικές χώρες. Να καταστεί πλέον η χώρα-ηγέτης της περιοχής αποδεικνύοντας ότι τα Βαλκάνια και η Ανατολική Μεσόγειος είναι πεδίο ειρηνικής συμβίωσης, αλληλεγγύης, σταθερότητας και όχι η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης με τα τόσα δεινά που επισώρευσε στο παρελθόν όχι μόνο για τους λαούς της περιοχής αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.
|
Open Image Modal
Alkis Konstantinidis / Reuters

Την ώρα που ο δυτικός κόσμος παρακολουθεί με ανησυχία τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο με την αναθέρμανση των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, η ελληνική εξωτερική πολιτική είναι αυτή που μπορεί να ωφεληθεί από την παρέκκλιση της Τουρκίας από το δυτικό στρατόπεδο λειτουργώντας ως πυλώνας σταθερότητας και Δημοκρατίας στον Ευρασιατικό χώρο. Η Ελλάδα εκμεταλλευόμενη το αναδυόμενο χάσμα ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Τουρκία είναι αναγκαίο να θέσει ως πρωταρχικό στόχο την ισχυροποίηση της θέσης της τόσο στην περιοχή της Βαλκανικής Χερσονήσου και της Ανατολικής Μεσογείου όσο και ευρύτερα στους κόλπους του δυτικών θεσμών.

Οι πρόσφατες δηλώσεις του Αμερικανού Υπουργού οικονομικών κ. Jack Lew, ο οποίος υποστήριξε επίσημα την ανάγκη για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, καταδεικνύει την αυξανόμενη σημασία που λαμβάνει πλέον η γεωπολιτική θέση της χώρας έπειτα και από τις σημαντικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή με αποκορύφωμα την αναταραχή και την έντονη αυταρχικότητα που χαρακτηρίζει την εσωτερική πολιτική σκηνή της Τουρκίας. Δεν ήταν τυχαίο εξάλλου το γεγονός ότι οι ΗΠΑ παρενέβησαν και πέρυσι τέτοια εποχή κατά τη διάρκεια των μακρόπνοων διαπραγματεύσεων της Ελλάδας με τους Ευρωπαίους εταίρους της εφιστώντας την προσοχή σε ζητήματα ασφαλείας που πιθανόν να προέκυπταν από μια έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η σημερινή τεταμένη πολιτική κατάσταση που χαρακτηρίζει την ευρύτερη περιοχή ειδικότερα μετά το πραξικόπημα στην Τουρκία, δημιουργεί ένα κενό ισχύος το οποίο αναμφίβολα πρέπει να εκμεταλλευτεί η χώρα μας ώστε να διαμορφώσει την εικόνα ενός αξιόπιστου και σημαντικού «παίκτη» που μπορεί να εξυπηρετήσει καλύτερα και πιο αποτελεσματικά τα συμφέροντα της Δυτικής Συμμαχίας από αυτό που καταδεικνύει η επαμφοτερίζουσα στάση της Τουρκίας. Μέσω μιας στρατηγικής που θα επενδύει στα δυνατά της σημεία,η Ελλάδα έχει την δυνατότητα, να μετατρέψει την Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια στο επίκεντρο της Νατοϊκής συμμαχίας με σκοπό να μετατραπεί σε καθοδηγητή των εξελίξεων στην περιοχή αυτή.

Στη Βαλκανική χερσόνησο, η Τουρκία απαιτεί από την αλβανική κυβέρνηση να λάβει θέση κατά του Γκιουλέν κλείνοντας τα σχολεία τα οποία ανήκουν στο ίδρυμα του ιμάμη, κάτι το οποίο όμως δεν επιθυμούν οι προνομιούχες τάξεις της Αλβανίας οι οποίες επιδεικνύουν μια τάση για προσήλωση σε πιο μετριοπαθή και ήπια μουσουλμανικά πρότυπα σε αντίθεση με το πιο ακραίο θεοκρατικό Ισλάμ. Μέσα από αυτήν την μικρή όξυνση σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών παρουσιάζεται στην Ελλάδα η ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει την θέση της τόσο απέναντι στην Αλβανία όσο και γενικότερα απέναντι στις βαλκανικές χώρες και να ανακτήσει τη χαμένη της ισχύ και βεβαίως να εκμεταλλευτεί, στο μέτρο του δυνατού, την κυρίαρχη οικονομική παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη συγκεκριμένη περιοχή. Παράλληλα, είναι άξιο αναφοράς το θετικό κλίμα που επικράτησε στη συνάντηση του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα με τον βούλγαρο ομόλογό του κ. Borisov. Στο πλαίσιο της συνάντησής τους, έγιναν αναφορές για την υλοποίηση συνεργασιών μεταξύ των δύο χωρών σε τομείς όπως η σιδηροδρομική ένωση των λιμανιών Μπουργκάς και Αλεξανδρούπολης, προωθώντας, μεταξύ άλλων, ένα κλίμα σύμπνοιας που οφείλει να διαπνέει τις βαλκανικές χώρες. Δεν είναι τυχαίο πως και οι δύο ηγέτες μίλησαν για περισσότερη φιλία στα Βαλκάνια.

Επιπλέον, με δεδομένη την απαίτηση της Τουρκίας απέναντι στις ΗΠΑ για την έκδοση του Γκιουλέν και την αίτησή της στην Ελλάδα για την παράδοση των οχτώ τούρκων στρατιωτικών, η Ελληνική κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να προβάλει τις αρχές και τις αξίες της Δημοκρατίας στην υπόλοιπη Ευρώπη και τον σεβασμό απέναντι στην ανθρώπινη ύπαρξη, εξετάζοντας την υπόθεση των οχτώ με αντικειμενικότητα και σεβασμό στους κανόνες του διεθνούς δικαίου και της συμβάσεως της Γενεύης λαμβάνοντας μία δίκαιη απόφαση, αποδεικνύοντας σε φίλους και επίδοξους ανταγωνιστές ότι είναι ο σοβαρός παίκτης της περιοχής, ο οποίος διαχειρίζεται με προσοχή τόσο λεπτά ζητήματα και καθιστώντας ακόμα περισσότερο εμφανείς τις θεμελιώδεις διαφορές που χωρίζουν τις δύο χώρες, Ελλάδα και Τουρκία.

Η Ελλάδα μέσα από μορφές ήπιας ισχύος και με την χρήση της πολιτιστικής διπλωματίας, πέραν της οικονομικής επιρροής που μπορεί να ασκήσει, μπορεί να δημιουργήσει ένα φιλικό τόξο με τις βαλκανικές χώρες. Να καταστεί πλέον η χώρα-ηγέτης της περιοχής αποδεικνύοντας ότι τα Βαλκάνια και η Ανατολική Μεσόγειος είναι πεδίο ειρηνικής συμβίωσης, αλληλεγγύης, σταθερότητας και όχι η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης με τα τόσα δεινά που επισώρευσε στο παρελθόν όχι μόνο για τους λαούς της περιοχής αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Επιπροσθέτως, η ενίσχυση της συνεργασίας με το Ισραήλ που αποτελεί θεμέλιο μια ευρύτερης στρατηγικής επιλογής των ελληνικών κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια, όπως επίσης και η εντατικοποίηση της σχέσης με την Αίγυπτο πάνω σε μια βάση αμοιβαίων συμφερόντων και επιδιώξεων μπορούν αναμφίβολα να αποτελέσουν γεγονότα μείζονος σημασίας για τη διασφάλιση ενός πλέγματος ασφαλείας απέναντι σε εν δυνάμει «ταραξίες» που θα απειλήσουν να διαταράξουν το status quo.

Μετά την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974, η Ελλάδα αποχώρησε από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ εις ένδειξη διαμαρτυρίας για την ένοχη σιωπή των συμμάχων της και την αδιαμφισβήτητη παραβίαση τους διεθνούς δικαίου κατά της πολιτικής ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας ενός κράτους-μέλους του ΟΗΕ. Η Τουρκία επιδίωξε να εκμεταλλευτεί την απουσία της Ελλάδος αποσκοπώντας στην αλλαγή νομικά θεμελιωμένων καθεστώτων στο χώρο του Αιγαίου, όπως ο εναέριος και θαλάσσιος επιχειρησιακός έλεγχος της περιοχής. Τώρα είναι καιρός η Ελλάδα να εκμεταλλευτεί τη δεδομένη συγκυρία για να πετύχει τα οφέλη που φαίνονται να επισωρεύονται στην περιοχή όπου αναμένονται τεκτονικές αλλαγές το επόμενο χρονικό διάστημα. Καθίσταται εμφανές ότι οι ευκαιρίες την κρίσιμη περίοδο που διανύουμε σε γεωπολιτικό επίπεδο είναι πολλές και οφείλουμε να τις αξιοποιήσουμε προς όφελός μας. Γι' αυτόν τον λόγο πρέπει να λάβουμε θέση και να κινητοποιηθούμε στα πλαίσια μιας συνεκτικής, προωθημένης και πρωτίστως δυναμικής εξωτερικής πολιτικής με στόχο να ξανακερδίσουμε μία αξιόπιστη θέση πρωτίστως στο περιφερειακό αλλά και στο διεθνές γίγνεσθαι.