Με αφορμή τις τελευταίες δηλώσεις του υπουργού Παιδείας περί «διευκόλυνσης» των μαθητών του γυμνασίου ξέσπασαν - για ακόμη μία φορά - θυελλώδεις αντιδράσεις και εξοβελίστηκαν κατηγορητήρια εναντίον της νέας γενιάς, που πάσχει από λεξιπενία και διάφορες άλλες βαρύγδουπες ασθένειες.
Η ουσία και η κριτική δε θα επικεντρωθεί γύρω από την αποτελεσματικότητα ή μη των αλλαγών που προάγει ο κύριος Φίλης, αλλά ούτε και θα ασχοληθεί με τις δακρύβρεχτες δηλώσεις του συλλόγου Ελλήνων Φιλολόγων. Διότι πολύ απλά, κάθε μια από τις πλευρές αυτές, με τον δικό της μοναδικό -πλην εξοργιστικό- τρόπο αναπαράγει τις ίδιες τακτικές, που δεν είναι άλλες από τη μανιώδη προσπάθεια επιβολής μιας συγκεκριμένης ιδεοληψίας. Από τη μία πλευρά, παρατηρείται μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού της εκπαίδευσης, που όμως είναι εξαιρετικά ανυπόστατη, ενώ από την άλλη πλευρά, εντοπίζεται η εμμονή σε μεθόδους, τακτικές και ύλες που όχι απλώς απέτυχαν, αλλά ευθύνονται για την απαξίωση τελικώς της ελληνικής ιστορίας και γλώσσας από το ίδιο το μαθητικό σύνολο.
Επεχείρησε ποτέ κανείς να εξηγήσει γιατί ο μέσος Έλληνας απόφοιτος Λυκείου δε γνωρίζει τον Ταχτσή, τον Λουντέμη, τον Σουρούνη, τον Σκαρίμπα;
Ωστόσο, οι μαθητές δεν είναι σε καμία περίπτωση οι ίδιοι υπεύθυνοι για την αποστροφή που αισθάνονται. Και για να προλάβουμε ενδεχόμενες ενστάσεις, ασφαλώς και η μόρφωση σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από την ανατροφή, τα πρότυπα και την προσωπική βούληση. Στην προκειμένη περίπτωση, δυστυχώς, υπάρχει κάτι που υπερβαίνει τα παραπάνω, εκμηδενίζοντας σχεδόν τον βαθμό επιρροής τους. Και αυτό δεν είναι άλλο από το ανακυκλώσιμο σύστημα της αποστήθισης, το οποίο βεβαίως, δεν υποθάλπει η οικογένεια ή το παιδί. Η γνωστή σε όλους μάστιγα που συνθλίβει ανεπανόρθωτα το εκπαιδευτικό σύστημα. Ποτίζουμε εδώ και δεκαετίες ρίζες που έχουν, όχι απλώς αποδυναμωθεί, αλλά έχουν νεκρωθεί.
Διαμαρτύρονται και θίγονται οι αγαπητοί Φιλόλογοι επειδή αποσύρονται από την Ιστορία της Α' Λυκείου τα κεφάλαια του Φιλίππου του Β', καθώς και του Οικουμενικού Κράτους του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αναρωτήθηκαν, αν πράγματι, όσοι έως τώρα τα διδαχτήκαμε, τα έχουμε όντως αφομοιώσει; Αναλογίστηκε ο κύριος Φίλης, μήπως τελικά ριζοσπαστισμός δεν είναι να αντικαθιστούμε τα φύλλα, αλλά τον κορμό; Επεχείρησε ποτέ κανείς να εξηγήσει γιατί ο μέσος Έλληνας απόφοιτος Λυκείου δε γνωρίζει τον Ταχτσή, τον Λουντέμη, τον Σουρούνη, τον Σκαρίμπα; Και τέλος, αναγνώρισε κάποιος - ειδήμων ή και μη - πως διανύουμε περιόδους γλωσσικών μετασχηματισμών και όχι λεξιπενίας; Αλλά ακόμη και αν αποδεχτούμε τον όρο λεξιπενία, είναι εντελώς αντιπαιδαγωγικό και οπισθοδρομικό να επιμένουμε στον εμπλουτισμό του καθημερινού λεξιλογίου με την αποστήθιση δεκάδων σελίδων, έχοντας παράλληλα την ψευδαίσθηση πως κάποια από τις δυσνόητες λέξεις θα ενταχθεί στο λεξιλόγιο των μαθητών.
Αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό, είναι πως κανείς δε θίγεται τόσο όσο τα νεαρά παιδιά, τα οποία υφίστανται διαρκώς ένα στιγματισμό, ακριβώς επειδή ανταποκρίνονται εξαιρετικά σε ένα σύστημα, που κάποιος άλλος τους επιβάλλει. Διότι είναι βέβαιο, πως αν δεν είχε μυηθεί η μαθητιώσα νεολαία στην αποστήθιση, αλλά αντιθέτως είχε εφεύρει άλλους δημιουργικούς και προσωπικούς μηχανισμούς μάθησης, τότε ουδέποτε θα χαρακτηριζόταν από ανάλογη γνωστική σύγχυση. Ιδού λοιπόν, το επίτευγμά σας, κατορθώσατε να αναθρέψετε γενιές «παπαγάλων». Και δεν είναι τυχαία η επιλογή του πτηνού, αν σκεφτεί κανείς πως συνήθως οι - κατά τα άλλα εντυπωσιακοί και ζωηροί - παπαγάλοι βρίσκονται σε κλουβί, αχρηστεύοντας έτσι τα φτερά τους. Και τώρα, ουσιαστικά είμαστε όλοι θεατές μιας διαμάχης μέσω ανακοινώσεων και τηλεοπτικών δηλώσεων για το ποιος έφτιαξε τα περισσότερα κλουβιά.