Μιλούσα με μια καλή φίλη τις προάλλες και μου λέει, «γράψε ένα άρθρο για τα ζευγάρια που δεν κάνουν δεύτερο παιδί λόγω της κρίσης». Καθώς περνούσαν οι μέρες, όλο και το σκεφτόμουν. Σκέφτηκα αρκετούς γνωστούς μου που όντως έχουν μόνο ένα παιδί, κάτι που πριν από μια ή δυο δεκαετίες ήταν εντελώς ασυνήθιστο για τη χώρα, ειδικά για τα μεσαία στρώματα, καθότι δεν ανήκω και στην αριστοκρατία. Πλέον δεν είναι τόσο ασυνήθιστο γιατί πολλά ζευγάρια επιλέγουν να κάνουν μόνο ένα παιδί. Οι λόγοι γι' αυτό αρκετοί και δεν οφείλεται μόνο στην οικονομική κρίση.
Οι νέοι πια, ειδικά στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, παντρεύονται και κάνουν παιδιά πολύ αργότερα στη ζωή τους, ακόμα και σε σχέση μ' αυτούς στην επαρχία. Οι Έλληνες στ' αστικά κέντρα παντρεύονται μεγαλύτεροι και λόγω του μεγαλύτερου χρόνου σπουδών, αλλά και του χρόνου που σου παίρνει να βρεις μια δουλειά, να φτιάξεις το σπίτι σου, να νιώσεις την «ασφάλεια» και την αυτοπεποίθεση πως μπορείς να συντηρήσεις ένα σπίτι και μιαν οικογένεια. Όταν παντρεύεσαι λοιπόν στα 35, ο χρόνος και οι αντοχές για να κάνεις παραπάνω από ένα παιδι είναι πιο περιορισμένα. Αυτό δε σημαίνει πως πολλοί δεν επιλέγουν να κάνουν περισσότερα, αλλά πως είναι πιο εύκολη η επιλογή να κάνεις ένα μόνο παιδί. Κι εκεί έρχεται και κολλάει ΚΑΙ η κρίση.
Πραγματικά, πόσα ν' αντέξουμε οι γεννημένοι στα '70s και '80s, αφού πάνω που λέγαμε πως τώρα, δουλεύουμε μια 10ετία, θ' ανέβει ο μισθός, θ' ανταμειφθούν οι κόποι μας έφτασε το 2009 και όλα τ' άλλα, όπως λένε και οι αγγλοσάξωνες «is history».
Σύμφωνα με μια μικρή, ανεπίσημη έρευνα - τη φίλη που πρότεινε το θέμα - στις περισσότερες περιπτώσεις, ο άντρας του ζευγαριού διστάζει στο θέμα του δεύτερου παιδιού, κυρίως για οικονομικούς λόγους, ενώ η γυναίκα λειτουργεί περισσότερο με συναισθηματικά κριτήρια. «Μα να μείνει το παιδί μόνο του, χωρίς αδελφάκι», «μα να μην έχουμε μεγάλη οικογένεια, να 'χει παρέα να παίζει;», «έλα, θα τα καταφέρουμε, κοντά στο ένα, θα μεγαλώσει και το άλλο.» Όλα αυτά είναι τα καθαρά συναισθηματικά επιχειρήματα που προβάλουν οι γυναίκες υπέρ του να μεγαλώσουν την οικογένειά τους.
Προσωπικά, αν και αυξάνω τα ποσοστά ανεργίας της χώρας σταθερά τα τελευταία χρόνια, δεν είμαι τόσο σίγουρη πως η κρίση είναι ο βασικότερος λόγος που το ένα παιδί ανά οικογένεια είναι πλέον συνηθισμένο κι εδώ. Θεωρώ πως είναι η «δυτική» κουλτούρα και νοοτροπία ζωής που έχει επικρατήσει και στην Ελλάδα. Στις ΗΠΑ και τη δυτική Ευρώπη το ένα παιδί είναι πολύ συνηθισμένο εδώ και δεκαετίες, ενώ στα χρόνια που μεγαλώναμε ήταν σπάνιο φαινόμενο κάποιος συμμαθητής μας να είναι μοναχοπαίδι.
Βάζοντας στην άκρη θέματα γήρανσης του πληθυσμού ή ανάγκης της χώρας σε εργατικό δυναμικό, γιατί αυτά είναι θέματα ευρείας οπτικής γωνίας και το άρθρο έχει μια πιο προσωπική ματιά, το να έχει ένα ζευγάρι ένα παιδί δεν είναι και το χειρότερο πράγμα στον κόσμο. «Τα παιδιά είναι ευτυχία» λέει ο λαός και είτε είναι ένα, είτε δύο, είτε τέσσερα και πέντε, η χαρά που σου δίνουν και η τρομερή εμπειρία της απόκτησης κι ανατροφής ενός παιδιού δεν είναι θέμα που μετριέται στο ζύγι ή τον άβακα. Γερά να είναι τα παιδιά μας κι ας τ' απολαύσουμε, χωρίς τύψεις κι ενοχές, όσα κι αν είναι.