«Ώρα να αποσυρθείς Λέοναρντ. Μας τρως τις γυναίκες» Πέντε τραγούδια του Λέοναρντ Κοέν και οι ιστορίες τους

Θα πρέπει κανείς να έχει καρδιά από πέτρα για να μηλυγίσει με το αποχαιρετιστήριο του γράμμα προς τη Μάριαν, που πέθανε τον Ιούλιο που μας πέρασε. «Να γνωρίζεις», έγραφε, «πως είμαι τόσο κοντά σου, που αν τεντώσεις το χέρι σου θα μπορέσεις σχεδόν να πιάσεις το δικό μου».
|
Open Image Modal
Roz Kelly via Getty Images

Ο θάνατος του Λέοναρντ Κοέν μοιάζει με φάρσα. Ήταν κάτι λιγότερο από ένα μήνα πριν, όταν δημοσιεύτηκε μια μεγάλη συνέντευξη-προφίλ στο περιοδικό New Yorker με αφορμή το καινούργιο του άλμπουμ You want it Darker. Εκεί, ο Καναδός τραγουδοποιός, μεταξύ άλλων, έλεγε πως είναι έτοιμος να «φύγει». Ίσως, όπως έγραψε κάποιος, το μόνο παρήγορο σε αυτήν την τόσο σημαντική καλλιτεχνική απώλεια του «καταραμένου 2016», να ήταν πως o ίδιος είχε συμφιλιωθεί με τον θάνατο. Εάν ήταν κάτι που έκανε τον Κοέν να ξεχωρίζει ήταν οι στίχοι του, αυτός ο απίστευτος χειροποίητος κόσμος που ζωντάνευε σε κάθε τραγούδι του. Αυτές είναι πέντε ιστορίες για πέντε από τα σημαντικότερα τραγούδια του.

So long Marianne, 1967

Τραγούδι από το πρώτο του άλμπουμ Songs of Leonard Cohen, αφιερωμένο στο μεγάλο έρωτα της ζωής του την Noρβηγίδα Marianne Jensen. Γνωρίστηκαν στην Ύδρα κι έμειναν μαζί για περίπου μια δεκαετία, ζώντας μεταξύ Μοντρέαλ, Νέας Υόρκης και Ύδρας. Θα πρέπει κανείς να έχει καρδιά από πέτρα για να μη λυγίσει με το αποχαιρετιστήριο του γράμμα προς τη Μάριαν, που πέθανε τον Ιούλιο που μας πέρασε. «Να γνωρίζεις», έγραφε, «πως είμαι τόσο κοντά σου, που αν τεντώσεις το χέρι σου θα μπορέσεις σχεδόν να πιάσεις το δικό μου».

Suzanne, 1967

Η έκπληξη εδώ δεν είναι ότι υπήρξε στ' αλήθεια η Suzanne, αλλά το ότι ενώ οι στίχοι είναι βιογραφικοί, και το τραγούδι ακούγεται περίπου σαν ερωτικός ύμνος, στην πραγματικότητα ο Κοέν και η ηρωίδα του τραγουδιού Suzanne Verdal ήταν απλώς φίλοι. Η Verdal, πρώην χορεύτρια και χορογράφος και σύζυγος του γλύπτη Armand Vaillancourt, συχνά τον προσκαλούσε στο σπίτι της κοντά στο παλιό λιμάνι του Μοντρεάλ. Η ίδια παραδέχτηκε ότι πιθανώς να υπήρχε έλξη μεταξύ τους, αλλά θεωρούσε ότι η σχέση τους ήταν τόσο ισχυρή πνευματικά που αν γινόταν κάτι ερωτικό «θα χάλαγε». Παρά το γεγονός ότι η Suzanne μάλλον δεν υπέκυψε, το τραγούδι είναι από τα πιο ερωτικά του. Κάποτε, σε ένα σχόλιο κάτω από μια βιντεοσκοπημένη ερμηνεία του τραγουδιού στο youtube, κάποιος έγραψε: «Ώρα να αποσυρθείς Λέοναρντ. Μας τρως τις γυναίκες».

Open Image Modal

O Κοέν στο Isle of Wight το 1970

Bird on the wire, 1969

To Βird on the wire ή Bird on a Wire, (ο τίτλος άλλαξε καθώς πέρασαν τα χρόνια), είναι από τα διασημότερα τραγούδια του Κόεν. «Το τραγούδι το ξεκίνησα στην Ελλάδα», έλεγε. «Εκείνη την εποχή στην Ύδρα δεν υπήρχαν καλώδια τηλεφώνου, ούτε ηλεκτρισμός. Τώρα πια δεν θα το προσέχαμε καν, αλλά όταν βάλανε τους πρώτους στύλους της ΔΕΗ στην Ύδρα το μόνο που έκανα ήταν να κοιτάζω τα καλώδια έξω από το παράθυρο μου και να σκέφτομαι πώς ο πολιτισμός με είχε προφτάσει και δεν θα του ξέφευγα όπως είχα πιστέψει. Δεν θα ζούσα αυτή τη ζωή του 11ου αιώνα, που νόμιζα ότι είχα βρει για τον εαυτό μου. Αυτή ήταν η αρχή του τραγουδιού. Στη συνέχεια, φυσικά παρατήρησα ότι τα πουλιά έκατσαν στα καλώδια και κάπως έτσι ξεκίνησα να γράφω». Το Bird on a Wire τραγούδησε υπέροχα και ο Johnny Cash.

Famous blue raincoat, 1971

Τραγούδι- αριστούργημα από το άλμπουμ Songs of Love and Hate, το οποίο μοιάζει να έχει γραφτεί για ένα ερωτικό τρίγωνο. Σύμφωνα με τις σημειώσεις του Κοέν όμως, το παλτό ήταν δικό του, και δεν ανήκε σε κάποιον άλλον άντρα. Επίσης το τραγούδι έχει και μία μοναδική αναφορά στη σχέση του τραγουδοποιού με τη Σαϊεντολογία. Σύμφωνα με (μη επιβεβαιωμένες) πληροφορίες ο Κοέν ήταν για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, μέλος της Εκκλησίας της Σαϊεντολογίας γιατί έτσι «μπορούσε να γνωρίζει γυναίκες». Ο δε στίχος «Did you ever Go Clear», αναφέρεται στο A state of clear της Σαϊεντολογίας.

Chelsea Hotel#2, 1974

Στις παλιές του συναυλίες, ο Κοέν εξηγούσε πώς το τραγούδι μιλούσε για την συνάντηση του με την Τζάνις Τζόπλιν στο Chelsea Hotel, το θρυλικό «καλλιτεχνικό» ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης από τη δεκαετία του '70 και μετά. Tα πρώτα χρόνια του άρεσε να διηγείται στις συναυλίες του. πως συναντήθηκαν στο ασανσέρ: «Μάζεψα όλο το κουράγιο που είχα» διηγήθηκε εκείνος. «Της είπα ψάχνεις για κάποιον;». Εκείνη απάντησε «Ναι ψάχνω για τον Κρις Κριστόφερσον» «Είσαι τυχερή» της είπα «Εγώ είμαι ο Κρις Κριστόφερσον». Χρόνια μετά, ο ίδιος μίλησε για το πόσο μετάνιωσε που όλα αυτά τα χρόνια μιλούσε ανοιχτά για την ερωτική τους συνεύρεση. «Ήταν η μόνη αδιακρισία της επαγγελματικής μου ζωής» δήλωσε στο BBC το 1984, διευκρινίζοντας ότι επειδή το τραγούδι περιείχε μια λεπτομερή περιγραφή σεξουαλικής πράξης, η αναφορά στο όνομα της ήταν λάθος.