Τι κοινό έχουν οι δήμοι Ρεθύμνου, Καστοριάς, Σίνδου, Κεφαλονιάς, Καβάλας, Λάρισας, Σπάρτης, Καντάνου-Σελίνου, Μυκόνου, Ξάνθης, Λαγκαδά, Νεμέας, Κομοτηνής, Σύρου, Λήμνου, Νάουσας, Καλαμάτας, Αρχαίας Ολυμπίας, Αίγινας, Σερρών, Δοξάτου, Κοζάνης, Φυλής, Πάρου, Θερμαϊκού, Δέλτα, Άργους-Μυκηνών, Ξυλοκάστρου, Ζαγοράς-Μουρεσίου και Κω;
Όλοι αυτοί οι δήμοι έχουν ανακηρύξει επίτιμο δημότη τον νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο Πρόεδρος έχει δεχτεί τους επίτιμους τίτλους και τα συνοδευτικά τιμητικά αποδεικτικά (χρυσά κλειδιά, ζώνες από γυναικείες παραδοσιακές φορεσιές, κρητικά μαχαίρια, οθωμανικές ξιφολόγχες, περγαμηνές) με σεμνότητα και με μεστές αναφορές σε φιλοσοφικές και λογοτεχνικές πηγές. Για παράδειγμα, πρόσφατα στο Ρέθυμνο ο πρώτος πολίτης της χώρας ανέφερε εκείνο το φοβερό «Εγώ Μονάχος μου έχω χρέος, να σώσω τη γης. Αν δεν σωθεί εγώ θα φταίω». Το πήρε όλο πάνω του ο άρχοντας και το απήγγειλε πολύ ωραία, συγκινήθηκα. Κείμενο του Νίκου Καζαντζάκη - που πέθανε στο εξωτερικό. Του Καζαντζάκη που αφορίστηκε από το ιεροπολιτικό συνάφι της Ελλάδας. Της τυραγνισμένης Ελλάδας που τιμά φελλούς και καταστρέφει άξιους.
Πρόσφατα ο ρυθμός τιμών έχει επιταχυνθεί, πλησιάζει 10 τίτλους το μήνα, αν συμπεριλάβουμε διδακτορικά από την alma mater Πάνθεον-Ασσάς και άλλες αναγνωρίσεις. Στις έκπαγλες τελετές παρευρίσκονται δήμαρχοι, δημοτικά συμβούλια, περιφερειάρχες, μητροπολίτες, εκπρόσωποι των ενόπλων δυνάμεων, πανεπιστημιακοί και δείγματα λαού. Μπάντες παιανίζουν σε χειροκροτήματα κι αβρούς εναγκαλισμούς επωνύμων. Πολιτισμός, 2016 μ.Χ.
Κάποιος θα μου πει: έτσι ήταν πάντα. Και στη νέα και στη βυζαντινή και στην αρχαία εποχή. Στους περισσότερους αρχαιολογικούς χώρους, αυτό που θα βρει ο επισκέπτης δεν είναι λυρικά ποιήματα της Σαπφούς ή φωτεινά κείμενα του Πλάτωνα. Τα περισσότερα ποιήματα της Σαπφούς δε σώθηκαν. Λίγοι ενδιαφέρθηκαν να τα μεταδώσουν στις επόμενες γενιές, ώσπου το 1073 καήκανε με προσταγή των εκκλησιαστικών αρχών στη Ρώμη και στην Κωνσταντινούπολη. Τον Πλάτωνα τον πουλήσανε σκλάβο οι ολιγοκράτες και τον δάσκαλό του Σωκράτη τον φαρμακώσανε οι δημοκράτες. Ο επισκέπτης των ελληνικών πόλεων θα βρει κυρίως μέσα στα ερείπια μακροσκελείς αποφάσεις του ευγνωμονούντος δήμου που τιμά ισχυρούς. Ισχυρούς με το μέτρο που μετριότανε εκάστοτε η ισχύς: σπάνια σε αρετή, συχνότατα σε κάποια κλίμακα ασυδοσίας-αθλιότητας. Υπάτους, ανθυπάτους, εξάρχους, φορομπήχτες, νεόπλουτους ή κοινούς απατεωνάκους που αποκτήσανε κάπως κάποτε κάποια δύναμη. Ψοφοδεείς δημοκρατίες αναλώθηκαν ανέκαθεν σε εντατικό γλείψιμο του εγχώριου προύχοντα ή του ξένου «ευεργέτη» κατακτητή. Πελάτες σε μια μακρά αλυσίδα αλληλοεξαρτώμενων πελατών. Ο πελάτης, του πελάτη, τον πελάτη, ω πελάτη. Ώσπου να γίνει πατσαβούρα το απολειφάδι της δημοκρατίας από την πολλαπλή εκδούλευση. Παραμένουν αιώνιες μαρτυρίες ντροπής αυτές οι πατσαβούρες σκαλισμένες στην πέτρα. Πατσαβούρες σκαλισμένες στο μάρμαρο.
Τα παραδείγματα ατέλειωτα. Αντισταθείτε. Τιμήστε τους. Εγώ προσωπικά ντρέπομαι. Ντρέπεται κανείς άλλος;
Στην αρχή σκέφτηκα να εξακριβώσω ποιοι είναι οι δήμαρχοι και τα δημοτικά συμβούλια που απονέμουν αυτούς τους τόσο άκαιρους τίτλους, όχι την εποχή θεοποιημένων ή ελέω Θεού αυτοκρατόρων, αλλά το 2016 μ.Χ. Να τους επισημάνω στους πολίτες τους: δείτε, ο εκλεγμένος εκπρόσωπός σας παρέδωσε το χρυσό κλειδί ή την ιερή ξιφολόγχη της πόλης σας σε κάποιον που έχει χάσει την αξιοπιστία του ακόμα και στις εφημερίδες του κόμματος που υπηρέτησε πιστά και ταπεινά. Σε κάποιον που προσβάλλομαι και ντρέπομαι σαν πολίτης να ακούω και να βλέπω να τον γελοιοποιούν συνέχεια δεξιά κι αριστερά. Μην τους ξαναψηφίσετε. Πολύ γρήγορα είδα ότι ματαιοπονούσα. Έπεσα πάνω σε βιογραφικά βαρύγδουπα, καθώς τα διάβαζα ένιωθα σαν να με μπουκώνουν βίαια με πέντε κιλά ζαχαρωτά βουτηγμένα σε ταγγισμένο λάδι. Διάσπαρτες αναφορές σε πολιτικά κόμματα και κομματικές καριέρες. Συστημικοί και αντισυστημικοί συστημικοί. Ποιος είναι ποιος; Ποιοι αξίζουν, ποιοι όχι; Φύρδην μίγδην φιοριτούρες κι αναφορές σε επιτροπές, οργανώσεις, φορείς, συνδικαλιστικά όργανα, εταιρείες, δράσεις - χάθηκα. Ποιος βγάζει άκρη; Όλοι σπουδαίοι και περισπούδαστοι είναι με βάση όσα περιαυτολογούν. Να δώσεις προβάδισμα στους αντιπάλους τους; Και είναι διαφορετικοί οι αντίπαλοι; Καλύτεροι;
Δεν πιστεύω στη βία. Δεν πιστεύω στην βρισιά. Ντρέπομαι να ακούω και να διαβάζω κάθε μέρα χάχανα για τους ισχυρούς του έθνους. Χάχανα πίσω από την πλάτη αγκαλιά με υπερβολικές τιμές, την ίδια μέρα, για τους ίδιους ανθρώπους, από τους ίδιους ανθρώπους. Ένας αδιάκοπος υπερπληθωρισμός χαχανοτιμής. Ο ανειλικρινής υπέρμετρος έπαινος και ο οχετός ψόγος, δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Κατοχικό νόμισμα που δεν αγοράζει τίποτα.
Πρέπει να αντισταθούμε. Όχι με βία, όχι με ύβρεις. Με υπόδειγμα ντροπής. Υπάρχει και η ντροπή. Ή θα έπρεπε να υπάρξει. Προτείνω λοιπόν να τιμήσουμε τους εξουσιαστές. Να τους χορτάσουμε μέχρι σκασμού - ή μέχρι να καταλάβουν περί τίνος πρόκειται - από αυτό που θέλουν να πάρουν. Τιμές. Η Ελλάδα έχει 325 δήμους, σε μια πενταετία ο Πρόεδρος προλαβαίνει να τιμηθεί από όλους. Εμπρός λοιπόν, δήμαρχοι, τι περιμένετε; Οργανώστε τις τελετές σας, καλέστε τρομπόνια και κλαπατσίμπαλα, κινητοποιήστε τα τιμητικά αγήματα των μεραρχιών που εδρεύουν στην περιοχή σας. Τόσοι άλλοι δήμοι το κάνανε, γιατί αργοπορείτε; Αλλά κάντε και κάτι συμβολικό. Μαζί με τον Πρόεδρο, την ίδια μέρα τιμήστε, ερήμην, τον σοβαρό νοικοκύρη που έμεινε άνεργος, τον συμπολίτη σας που έμεινε άστεγος, τον ταλαντούχο νέο που έφυγε και δε θα ξαναγυρίσει στην πόλη σας. Τιμήστε τον Αφανή Άνεργο, τον Αφανή Άστεγο, τον Αφανή Νέο. Μήπως και καταλάβει ο Πρόεδρος περί τίνος πρόκειται. Τιμής ένεκεν. Ντροπής ένεκεν.
Αντίστοιχα και με τους άλλους ηγέτες κι εξουσιαστές. Δώστε τους τιμές. Χορτάστε τους σε τιμές. Σκάστε τους σε τιμές. Ξέρουμε πλέον τι τιμή ζητά ο καθένας, δεν κρύβονται οι προτιμήσεις, τα ιδεολογικά βίτσια.
Θέλετε παραδείγματα;
Πρώτο παράδειγμα: ο πρωθυπουργός της χώρας αρέσκεται να επιδεικνύεται ως επαναστάτης. Δεξιά κι αριστερά τον ξεφωνίζουνε εχθροί και (πρώην) φίλοι συμβιβασμένο, υποταγμένο, υποτελή, οσφυοκάμπτη, εποπτευόμενο, ποδηγετούμενο, κωλοτούμπα, ανερμάτιστο, ανίκανο, δοσίλογο, κοινό ψεύτη και (αυτή είναι η βαρύτερη δυνατή κατάκριση) απροετοίμαστο. Με όλα αυτά τον κακολογούν τον άμοιρο, αλλά, όλα κι όλα, εκείνος παραμένει πάντα ένας βαθύτατα αγνός επαναστάτης. Αφήστε λοιπόν εμπριμέ μπλουζάκια με τον Τσε Γκεβάρα και φραπέδες έξω από το Μέγαρο Μαξίμου. Αφήστε τα αφιερώματα αυτά, όπως αφήνουνε κεράκια εκεί που βούτηξε μεθύστακας στον γκρεμό. Μήπως και καταλάβει ο επαναστάτης του φραπέ περί τίνος πρόκειται. Ντροπής ένεκεν.
Δεύτερο παράδειγμα: ο συγκυβερνήτης της χώρας ευφραίνεται με τις στρατιωτικές μεταμφιέσεις. Στο Μοναστηράκι θα βρείτε αστέρια στρατηγού με πενταροδεκάρες το κομμάτι, παράσημα με την σέσουλα, σειρήτια τζάμπα. Στείλτε του να έχει να παίζει τα Χριστούγεννα. Μην ξοδευτείτε να πάρετε ολόκληρο τρενάκι που εκτροχιάζεται. Ένα κάλπικο διάσημο συνταγματάρχη των Ομάδων Υποβρυχίων Καταστροφών αρκεί. Μήπως και καταλάβει ο πολιτικός στρατηλάτης περί τίνος πρόκειται. Ντροπής ένεκεν.
Τρίτο παράδειγμα, η αξιωματική αντιπολίτευση αποπλήρωσε φέτος 200 χιλιάδες Ευρώ του χρέους της. Με τέτοιο γοργό ρυθμό, σε χίλια χρόνια θα ξεχρεώσει. Κανένας λόγος ανησυχίας, κάπου τόσο διήρκεσε και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Για τους μαικήνες του κόμματος το χρέος είναι ψίχουλα, κι όμως ζητιανεύουν έρανο. Στείλτε λοιπόν ένα συμβολικό ποσόν, 5 λεπτά. Στείλτε το στον αρχηγό. Ή στους βαρόνους του. Σε κείνους που χιλιάδες πολίτες εκλέξανε τον νέο αρχηγό ελπίζοντας να τους ξαποστείλει, αλλά εκείνος τους αγκαλιάζει και τους προσφωνεί με σεβασμό. Ελεήστε τους φτωχούς ζάμπλουτους. Μήπως και καταλάβουν οι κηφήνες μαικήνες περί τίνος πρόκειται. Ντροπής ένεκεν. Τα παραδείγματα ατέλειωτα. Αντισταθείτε. Τιμήστε τους. Εγώ προσωπικά ντρέπομαι. Ντρέπεται κανείς άλλος;