Η λέξη «μετα-αλήθεια» ενδεχομένως αποτελεί την πλησιέστερη μετάφραση της λέξης «post-truth», η οποία αναδείχθηκε από τα Λεξικό της Οξφόρδης ως λέξη της χρονιάς 2016. Σύμφωνα με το προαναφερθέν λεξικό, σημαίνει «που αφορούν ή δηλώνουν συνθήκες, υπό τις οποίες αντικειμενικά γεγονότα έχουν μικρότερη επιρροή στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης από τις επικλήσεις στο συναίσθημα και στα προσωπικά πιστεύω» και η χρήση της συχνά συνδυάζεται με την λέξη «πολιτικές» («post - truth politics»).
Με άλλα λόγια, η λέξη αυτή υποδηλώνει την ολοένα και μεγαλύτερη βαρύτητα των επικοινωνιακών τεχνικών στην παρουσίαση και εφαρμογή μιας πολιτικής, σε σχέση με τα ίδια τα γεγονότα.
Η πολιτική των τουρκικών κυβερνήσεων, τόσο στα θέματα της εσωτερικής, όσο και της εξωτερικής πολιτικής, αποτελεί ένα καλό παράδειγμα εφαρμογής της συγκεκριμένης προσέγγισης. Εδώ και καιρό (ανεπαισθήτως, όπως θα έλεγε και ο Καβάφης), η πολιτική αυτή έχει ξεφύγει από τα πλαίσια του realpolitik, αφού η Τουρκία χρησιμοποιεί «τεχνικές ολοκληρωτικού πολέμου» κατά των υποτιθέμενων «εχθρών της», προκειμένου να εφαρμόσει ανεμπόδιστα τις αυταρχικές, ισλαμιστικές και εθνικιστικές της επιδιώξεις. Οι παρενέργειες αυτής της πολιτικής, που προτρέπει στην βία και διακηρύσσει την μη ανεκτικότητα, δεν φαίνεται να της δημιουργούν κάποιο πρόβλημα, όσο θεωρείται αποδεκτή από τους μεγάλους «παίκτες» της περιοχής.
Μοναδικό μας εργαλείο σε αυτή την εξέταση, δεν μπορεί να είναι άλλο από την λογική, καθώς και την προσεκτική ανάγνωση ξένων εφημερίδων και ιστοσελίδων, από την Αγγλία (Guardian, bbc), Γαλλία (le monde, le Figaro), Γερμανία (deutsche welle), Κύπρο (Φιλελεύθερος), Τουρκία, κλπ. Θα προτείναμε δε στους γνώστες της αγγλικής (και όχι μόνο), την ενασχόληση με την ανάγνωσή τους, για την, κατά το δυνατόν, καλύτερη κατανόηση της σύνθετης πολιτικής πραγματικότητας.
Τέτοιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι οι ακόλουθες:
1.Η συσχέτιση του HDP (Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών) με το ΡΚΚ (Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν) και το ΤΑΚ (Γεράκια του Κουρδιστάν)
Η αυθαίρετη ταύτιση των Γερακιών του Κουρδιστάν (που ανέλαβαν την ευθύνη πολλών τρομοκρατικών υποθέσεων) με το ΡΚΚ και στην συνέχεια η ταύτιση του ΡΚΚ με το HDP, φαίνεται ότι αποτελεί επιδίωξη της Τουρκικής κυβέρνησης. Οι επιθέσεις στα γραφεία του HDP στις 18.12.2016 (με αφορμή την βομβιστική επίθεση κατά λεωφορείου με αστυνομικούς), ήταν η αναμενόμενη συνέχεια της καθαίρεσης των δημάρχων στις κατοικούμενες από Κούρδους περιοχές, των συλλήψεων της ηγεσίας και πολλών βουλευτών του HDP και των διώξεων κατά εκατοντάδων στελεχών του. Σκοπός της τουρκικής κυβέρνησης είναι η περιθωριοποίηση του HDP, που στις τελευταίες εκλογές άντεξε στις πιέσεις και συσπείρωσε φιλελεύθερους και προοδευτικούς από όλη την Τουρκία. Το ίδιο το HDP δεν έχει κανένα συμφέρον από τις τρομοκρατικές ενέργειες, που θεωρεί ότι στρέφονται εναντίον του Κουρδικού λαού.
Σημειώνουμε ακόμα ότι τα τρομοκρατικά χτυπήματα έδωσαν την ευκαιρία στην πλήρως ελεγχόμενη πλέον από την κυβέρνηση δικαιοσύνη, να στείλει μηνύματα προς τους Κούρδους του Ιράκ (με την σύλληψη του Ahmet Türk, Δημάρχου της πόλης Mardin και οικογενειακού φίλου του Μπαρζανί), αλλά και να προσπαθήσει να εμπλέξει τους Κούρδους της Συρίας (εκδίδοντας ένταλμα σύλληψης του Προέδρου του PYD) σε περιστατικό τοποθέτησης βόμβας στην Τουρκία από άλλη οργάνωση.
2.Η πίεση προς το Κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και τον Τύπο
Το τελευταίο διάστημα εντείνονται οι πιέσεις προς το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), για να συνεργαστεί με τον Ερντογάν, με επιθέσεις εναντίον του αντιπροέδρου του και τοπικών γραφείων. Παράλληλα, αυξάνονται οι ενδείξεις ότι ο Όμιλος Ντογκάν (ένας από τους ισχυρότερους επιχειρηματικούς ομίλους στην χώρα, με συμμετοχή και στον Τουρκικό Τύπο, όπως η εφημερίδα Hurriyet) έχει μπει στο στόχαστρο, παρά τον κρίσιμο ρόλο του υπέρ της Τουρκικής Κυβέρνησης στην απόπειρα πραξικοπήματος, μεταδίδοντας από το δικής του ιδιοκτησίας κανάλι CNN Türk, την έκκληση του Ερντογάν για κινητοποίηση των πολιτών εναντίον των πραξικοπηματιών.
Την κατά το δυνατόν ανεξάρτητη στάση του, ο Όμιλος Ντογκάν την έχει ήδη πληρώσει ακριβά, με πρόστιμο 4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων (!) τα τελευταία χρόνια.
3.Η παρακολούθηση από μουσουλμάνους κληρικούς των τουρκικής καταγωγής πολιτών σε ξένες χώρες
Πριν στεγνώσει το μελάνι από προηγούμενο σχετικό κείμενο (όπου αναφέραμε δημιοσίευμα γερμανικής εφημερίδας ότι η Τουρκία παρακολουθεί και προσπαθεί να επηρεάσει τους Τουρκικής καταγωγής κατοίκους της Γερμανίας), αναφέρθηκε ότι μουσουλμάνοι κληρικοί από 38 διαφορετικές χώρες (μεταξύ των οποίων και η Γερμανία) έστειλαν αναφορά στην τουρκική κυβέρνηση, για το ποια πρόσωπα της περιοχής τους υποστηρίζουν την (κατά τους Τούρκους τρομοκρατική) οργάνωση του Gülen.
Η είδηση αυτή διαψεύστηκε στην συνέχεια, ενώ γεγονός είναι ότι οι συγκεκριμένοι κληρικοί είναι κρατικοί λειτουργοί της Τουρκίας και η επιλογή και εκπαίδευση των ιμάμηδων απασχολεί έντονα την Γερμανία, την Γαλλία, την Ρωσία και άλλες χώρες.
4.Η συμμετοχή Τούρκων κυβερνητικών παραγόντων στο λαθρεμπόριο πετρελαίου με το Ισλαμικό Κράτος (ISIS)
Δύο πρόσφατα δημοσιεύματα παρέχουν αντικρουόμενα στοιχεία. Το πρώτο αφορά την συμμετοχή του γαμπρού του Ερντογάν και σημερινού Υπουργού Ενέργειας Berat Albayrak στην επιχείρηση αυτή, σύμφωνα με e-mails που υπέκλεψε και δημοσίευσε η wikileaks. Λίγες ημέρες μετά, οι τουρκικές εφημερίδες δημοσίευσαν είδηση για «συγγνώμη της CIA» για προηγούμενες καταγγελίες της που αναμείγνυαν την τουρκική κυβέρνηση στο συγκεκριμένο λαθρεμπόριο.
Σημειώνεται ότι αποδεικτικά στοιχεία για το λαθρεμπόριο είχε παρουσιάσει και η Ρωσία, την εποχή της κρίσης των σχέσεων των δύο χωρών, στοιχεία που είχαν αμφισβητήσει, τόσο η Τουρκία, όσο και οι ΗΠΑ.
5.Η χρήση μιας εφαρμογής κινητού, ως απόδειξη ενοχής Τούρκων δημόσιων λειτουργών
Για το θέμα της χρήσης της εφαρμογής Bylock σε κινητά (για επικοινωνία), ως τεκμηρίου συμμετοχής ενοχής κατηγορουμένων, είχαμε αναφερθεί παλαιότερα, ενώ τον περασμένο Οκτώβριο, σύμφωνα με τουρκικά μέσα, αλλά και πληροφορίες που δημοσιοποίησε βουλευτής της αντιπολίτευσης, ενδεχομένως Υπουργοί και βουλευτές της Κυβέρνησης ήταν επίσης χρήστες αυτής της εφαρμογής, γεγονός που η Τουρκική Κυβέρνηση μερικές ημέρες αργότερα διέψευσε.
Η ουσία είναι ότι μέχρι και το 2012, το κυβερνητικό Κόμμα ΑΚΡ αλλά και ο ίδιος ο Ερντογάν είχαν άριστες σχέσεις με τον Gülen, ενώ για το πραξικόπημα δεν χρησιμοποιήθηκε η συγκεκριμένη εφαρμογή, αλλά η WhatsApp.
6.Η υπόθεση ότι ο Fethullah Gülen είναι ο οργανωτής του πραξικοπήματος
Τα διαθέσιμα στοιχεία συγκλίνουν στην άποψη ότι το πραξικόπημα οργανώθηκε από μια μικρή ομάδα αξιωματικών, όταν συνειδητοποίησαν ότι οι Μυστικές Υπηρεσίες της Τουρκίας ήταν κοντά στην αποκάλυψή τους. Τα στοιχεία που προσκομίζονται προς τις ΗΠΑ για την έκδοση του Gülen φαίνεται ότι είναι ανεπαρκή για να υποστηρίξουν το αίτημα της έκδοσής του, ενώ διάφορα πρόσωπα (όπως ο πρώην Πρωθυπουργός της Σουηδίας Καρλ Μπίλντ) δηλώνουν πεπεισμένα για την ενοχή του Gülen και «αυξανόμενες ενδείξεις» ανάμειξης του κινήματος Gülen στο πραξικόπημα διαπιστώνονται από Ευρωπαίους αξιωματούχους.