Η αορτή είναι η μεγαλύτερη αρτηρία του ανθρώπινου σώματος. Είναι δηλαδή ένας χοντρός σωλήνας που μεταφέρει αίμα από την καρδιά στην κοιλιά, στη λεκάνη και τα πόδια. Τα τοιχώματα της κοιλιακής αορτής μπορεί να φουσκώσουν, σαν ένα μικρό μπαλόνι, αν γίνουν αδύναμα. Αυτό αποκαλείται ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής (ΑΚΑ), όταν συμβαίνει στο κομμάτι της αορτής που βρίσκεται στην κοιλιακή χώρα. Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής δεν προκαλούν πάντα προβλήματα, αλλά ένα ραγέν ανεύρυσμα (ανεύρυσμα που έχει σπάσει), μπορεί να είναι θανατηφόρο. Για αυτό το λόγο, όταν διαγνωσθεί ένα ανεύρυσμα, πρέπει να παρακολουθείται συστηματικά από αγγειοχειρουργό, ακόμα και αν δεν χρειάζεται άμεσα επέμβαση.
Ποιοι είναι οι τύποι των ΑΚΑ;
Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής διαχωρίζονται συνήθως ανάλογα με το μέγεθός τους και την ταχύτητα, με την οποία μεγαλώνουν. Αυτοί οι δύο παράγοντες μπορούν να βοηθήσουν στην πρόβλεψη των επιπτώσεων του ανευρύσματος στην υγεία του ασθενούς.
Όριο για το μέγεθος ενός ΑΚΑ αποτελούν τα 5 cm. ΑΚΑ μεγαλύτερα από 5 cm ή γρήγορα αναπτυσσόμενα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ρήξης από τα μικρότερα ή αυτά που αναπτύσσονται αργά. Η ρήξη μπορεί να οδηγήσει σε εσωτερική αιμορραγία και άλλες σοβαρές επιπλοκές, ακόμη και σε θάνατο.
Επομένως χειρουργική επέμβαση χρειάζονται κυρίως τα ΑΚΑ με μέγεθος μεγαλύτερο από 5 cm, τα γρήγορα αναπτυσσόμενα , αυτά που προκαλούν συμπτώματα ή εμφανίζουν διαρροή αίματος.
Τι προκαλεί ένα κοιλιακό αορτικό ανεύρυσμα;
Τα αίτια των ΑΚΑ είναι άγνωστα. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες που έχει φανεί, πως αυξάνουν τον κίνδυνο. Αυτοί περιλαμβάνουν:
Υψηλή Πίεση Αίματος (Υπέρταση)
Η πίεση του αίματος αφορά το επίπεδο της πίεσης στα τοιχώματα των αγγείων. Η υψηλή πίεση μπορεί να αποδυναμώσει τα τοιχώματα της αορτής. Αυτό κάνει πιο εύκολη την ανάπτυξη ανευρύσματος.
Κάπνισμα
Το κάπνισμα μπορεί να καταστρέψει απευθείας τα τοιχώματα των αρτηριών. Αυξάνει, επίσης, και τον κίνδυνο για υψηλή αρτηριακή πίεση.
Αγγειακή Λοίμωξη
Σοβαρές μολύνσεις μέσα στην αορτή και σε άλλες αρτηρίες μπορεί να δημιουργήσουν ΑΚΑ. Ωστόσο, αυτό συμβαίνει αρκετά σπάνια.
Τα ανευρύσματα μπορούν να δημιουργηθούν σε οποιοδήποτε αγγείο μέσα στο σώμα. Ωστόσο, τα ΑΚΑ θεωρούνται πιο σοβαρά, λόγω του μεγέθους και τη θέσης της αορτής.
Ποιοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ανάπτυξη ΑΚΑ;
Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής μπορούν να εμφανιστούν πιο συχνά σε:
-άνδρες
-άτομα παχύσαρκα
-άτομα άνω των 60 ετών
-άτομα με οικογενειακό ιστορικό παθήσεων του καρδιαγγειακού
-άτομα με σακχαρώδη διαβήτη
-άτομα, με υψηλή αρτηριακή πίεση, ειδικά αν είναι μεταξύ 35-60 ετών
-άτομα με υψηλά επίπεδα χοληστερόλης ή αθηροσκλήρωση
-άτομα με καθιστική ζωή
-άτομα, που είχαν στο παρελθόν κάποιο κοιλιακό τραύμα
-άτομα που καπνίζουν
Ποια είναι τα συμπτώματα του κοιλιακού αορτικού ανευρύσματος;
Τα περισσότερα ανευρύσματα δεν έχουν κανένα σύμπτωμα, αν δεν σπάσουν. Αν ένα ΑΚΑ σπάσει, τότε μπορεί ο ασθενής να έχει ένα από τα παρακάτω συμπτώματα:
- ξαφνικό πόνο στην κοιλιά ή στην πλάτη
- πόνος που μεταφέρεται από την κοιλιά ή την πλάτη στα πόδια, στη λεκάνη
- έντονη εφίδρωση
- αυξημένους καρδιακούς παλμούς
- σοκ ή λιποθυμία
Καλέστε το γιατρό απευθείας αν νιώσετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα. Ένα ραγέν ανεύρυσμα είναι απειλητικό για τη ζωή.
Διάγνωση του Ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής
Τα ΑΚΑ, που ακόμα δεν έχουν σπάσει, συχνά ανακαλύπτονται όταν ένας γιατρός εξετάζει την περιοχή της κοιλιάς, για κάποιον άλλο λόγο.
Αν ο γιατρός σας υποψιαστεί ότι ίσως έχετε ΑΚΑ, θα εξετάσει την κοιλιακή χώρα για να ελέγξει αν περιλαμβάνει μία μάζα. Ο γιατρός μπορεί, ακόμα, να ελέγξει την κυκλοφορία του αίματος στα κάτω άκρα. Μπορεί, επίσης, να πραγματοποιήσει μία σειρά εξετάσεων, για να ελέγξει την κοιλιά, όπως:
-Ακτινογραφία θώρακος
-Υπέρηχο κοιλίας
-Αξονική κοιλίας
-Μαγνητική Τομογραφία κοιλίας
Τρόποι αντιμετώπισης ενός κοιλιακού αορτικού ανευρύσματος
Ανάλογα με το μέγεθος και την ακριβή τοποθεσία του ανευρύσματος, ο γιατρός μπορεί να επέμβει χειρουργικά για να αποκαταστήσει τη βλάβη . Αυτό μπορεί να γίνει είτε με ανοικτή επέμβαση κοιλίας ή με ενδαγγειακή αποκατάσταση. Το είδος του χειρουργείου, που θα πραγματοποιηθεί, εξαρτάται από τη συνολική υγεία του ασθενούς και τον τύπο του ανευρύσματος.
Κατά την ανοικτή επέμβαση αποκατάστασης απομακρύνονται τα κατεστραμμένα τμήματα της αορτής. Έχει αυξημένο περιεγχειρητικό κίνδυνο και μακρύ χρόνο αποθεραπείας. Το ανοιχτό χειρουργείο μπορεί να είναι απαραίτητο, αν το ανεύρυσμα είναι πολύ μεγάλο ή είναι ήδη ραγέν.
Η ενδαγγειακή αποκατάσταση του ανευρύσματος είναι μια εξέλιξη της χειρουργικής θεραπείας, η οποία ξεκίνησε μόλις πριν 25 χρόνια. Περιλαμβάνει τη χρήση ενός μοσχεύματος για την αποκατάσταση των αποδυναμωμένων τοιχωμάτων της αορτής. Με τη χρήση των νεώτερων εξελιγμένων μοσχευμάτων έχει καθιερωθεί ως αξιόπιστη, λιγότερο επεμβατική μέθοδος, με μικρό χρόνο παραμονής στο νοσοκομείο και ταχύτερη αποκατάσταση από το ανοικτό χειρουργείο.
Μακροχρόνια πρόγνωση
Η ανοικτή χειρουργική αποκατάσταση μπορεί να απαιτεί έως και 6 εβδομάδες για αποθεραπεία. Η αποθεραπεία από την ενδαγγειακή αποκαταστάση, ωστόσο, μπορεί να διαρκέσει μόνο 2 εβδομάδες. Η επιτυχία του χειρουργείου και της αποθεραπείας, εξαρτάται από το εάν το ΑΚΑ έχει βρεθεί πριν σπάσει. Η πρόγνωση είναι συνήθως καλή σε αυτή την περίπτωση.
Πώς μπορεί να αποτραπεί ένα κοιλιακό αορτικό ανεύρυσμα;
Η προσεκτική διατροφή, η άσκηση, η αποφυγή καρδιαγγεικών παραγόντων κινδύνου, όπως είναι το κάπνισμα, ο έλεγχος της υψηλής αρτηριακής πίεσης, της υψηλής χοληστερόλης και του σακχαρώδη διαβήτη με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να προφυλάξουν από την ανάπτυξη ΑΚΑ.
Προληπτικά επίσης μπορεί να γίνεται έλεγχος για την ανακάλυψη της παρουσίας ασυμπτωματικών ΑΚΑ σε ασθενείς μεγαλύτερους των 65 ετών, ή σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου. Ο έλεγχος γίνεται με υπερηχογράφημα κοιλίας, εξέταση ανώδυνη και σχετικά εύκολα πραγματοποιήσιμη