Υπάρχουν κάποια θέματα που για εμάς τους φωτογράφους αποτελούν «τροφή». Τα τελευταία χρόνια η αλλαγή του χρόνου με βρίσκει στο Brighton της Αγγλίας, τη γενέτειρα πόλη της μητέρας μου. Εκτός από τις γιορτές, φροντίζω κάθε χρόνο να βρίσκομαι στην Αγγλία στις αρχές Ιανουαρίου και για έναν ακόμα σκοπό. Για να απολαύσω ένα πανέμορφο και μαγευτικό θέαμα, το χορό των ψαρονιών, και για να μπορέσω να το απαθανατίσω μέσα από το φακό μου.
Τα ψαρόνια ζουν και αναπαράγονται σχεδόν όλο το χρόνο στη βόρεια και κεντρική Ευρώπη, στη νότια Αυστραλία και στη βόρεια Αμερική. Το χειμώνα, λόγω των παγετών, μεταναστεύουν και στη νότια Ευρώπη και στην Ασία.
Τα ψαρόνια αναφέρονταν συχνά στα έργα του Σαίξπηρ και επηρεασμένος από αυτό, το 1890 ο Eugene Schieffelin, μέλος του American Acclimatization Society, αποφάσισε να τα μεταφέρει από την Ευρώπη στην Αμερική. Έτσι ελευθερώθηκαν 100 ψαρόνια στο Central Park της Νέας Υόρκης και μέχρι σήμερα υπολογίζεται οτι ο αριθμός τους ξεπερνάει τα 200 εκατομμύρια.
Δεν τους αρέσει η ζέστη αλλά ούτε και το πολύ κρύο. Μιμούνται εύκολα τους ήχους άλλων πουλιών αλλά και την ανθρώπινη ομιλία αν εξημερωθούν. Όταν ταξιδεύουν τους αρέσει να δημιουργούν ένα σμήνος στο οποίο υπάρχει απόλυτη οργάνωση και αυστηρή ιεραρχία. Τα ψαρόνια στο πίσω μέρος του σμήνους, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, αντικαθιστούν αυτά που βρίσκονται στο μπροστινό μέρος, για να ξεκουράζονται. Αν δούνε κάποιον εχθρό να πλησιάζει, συσπειρώνονται ακόμα πιο πολύ και δημιουργούν ένα τείχος για προστασία.
Κάθε χρόνο λοιπόν, γύρω στις 4 το απόγευμα, η παραλία του Brighton μαζεύει θεατές. Περαστικοί, φωτογράφοι και φυσιολάτρεις έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν ένα μοναδικό θέαμα. Τον απίστευτο χορό των ψαρονιών πάνω από το Brighton Pier, την πασίγνωστη παραθαλάσσια εξέδρα του Brighton.
Η κίνησή τους είναι εντελώς ήσυχη, ευγενική, απόλυτα συντονισμένη και κυματιστή. Ένας χορός χωρίς ήχο και μουσική. Κινούνται με χάρη και το μόνο που μπορείς να αναρωτηθείς είναι πώς οργανώνουν τέτοιες αρμονικές κινήσεις. Είναι τυχαίες; Υπάρχει κάποιος κώδικας μεταξύ τους; Κάνουν κάποια πρόβα πριν την τελική παράσταση;Εμείς, οι άνθρωποι, οι προηγμένοι, της τεχνολογίας, δεν θα μπορούσαμε ούτε καν να πλησιάσουμε αυτή την τελειότητα. Κοιτάς τον ουρανό και μαγεύεσαι. Χαλαρώνεις. Ονειρεύεσαι. Οι ευκαιρίες για φωτογραφίες είναι ατελείωτες. Κάποια στιγμή όμως σταματάς να τραβάς με τη μηχανή γιατί θέλεις απλά να απολαύσεις αυτό που βλέπεις με τα μάτια σου. Εκεί. Ζωντανά. Στη στιγμή. Για να θυμάσαι.
Υπάρχει όμως και ένας άλλος λόγος που αγαπάω τόσο αυτό το φαινόμενο. Με σταματάει από το θόρυβο και τη βαβούρα της καθημερινότητας και της πραγματικότητας. Μου ξυπνάει τις αισθήσεις και καταφέρνει σε λίγα λεπτά να κάνει αυτό που ώρες διαλογισμού δεν καταφέρνουν: το να είσαι παρόν στη στιγμή και κάθε κύτταρο σου να συμμετέχει συνειδητά σε αυτό που βλέπεις και αισθάνεσαι. Τα μικρά αυτά, μα τόσο έξυπνα και άξια θαυμασμού ψαρόνια, μου υπενθυμίζουν οτι κάθε τόσο πρέπει να κάνουμε ένα διάλειμμα και να κοιτάμε τριγύρω μας. Πιο πέρα από το σύνηθες, το ασφαλές, το δεδομένο. Κάποιες φορές ένας ήσυχος χορός στον ουρανό αρκεί για να μας κάνει να δούμε τα πράγματα από μια διαφορετική σκοπιά.