Την Πέμπτη 26 Ιανουαρίου 2017, η Ολομέλεια του ΑΠ εξέδωσε μια απόφαση παγκόσμιας σημασίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα με την μη έκδοση των 8 Τούρκων Αξιωματικών. Ανεξαρτήτως του βαθμού ενοχής ή της βαρύτητας των αδικημάτων των οκτώ αιτούντων άσυλο, κρίθηκε αμετάκλητα ότι η προστασία και ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής, υπερτερεί έναντι οποιουδήποτε διπλωματικού κανόνα ή διμερών σχέσεων καλής γειτονίας (πολλώ δε μάλλον) σε μια χώρα, όπου οι κατηγορούμενοι για συμμετοχή στο πραξικόπημα του καλοκαιριού σκοτώνονται, βασανίζονται, εκτοπίζονται και δικάζονται με συνοπτικές διαδικασίες.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι ισχύοντες θεμελιώδεις κανόνες του Κράτους δικαίου στην Ελλάδα (Διεθνείς Συνθήκες, Σύνταγμα, εθνικό δίκαιο) επιτάσσουν τη μη έκδοση των 8 αξιωματικών στην Τουρκία. Η έκδοσή τους θα συνιστούσε κόντρα ερμηνεία σε ένα ολόκληρο δικαϊκό πολιτισμό. Γιατί, λοιπόν, τόσος ντόρος για την απόφαση του ΑΠ; Δεν έπραξε το αυτονόητο; Τόσο απλή είναι η νομική επιστήμη και η απονομή δικαίου; Όταν έχεις σταθερό κανονιστικό πλαίσιο, οι ερμηνευτικές ακροβασίες εκλείπουν;
Κατά μια διαβολική σύμπτωση την απάντηση δίνει πάλι ο Άρειος Πάγος. Την ίδια μέρα με την ανακοίνωση της απόφασης, η Πρόεδρος του ΑΠ είχε συγκαλέσει την Διοικητική Ολομέλεια του ΑΠ (μάλλον σε κάποια διπλανή αίθουσα), για να αποφανθεί σχετικά με την πρότασή της για παράταση του ηλικιακού ορίου αποχώρησης των ανώτατων δικαστικών. Το ότι τελικά αναβλήθηκε η συνάντηση, μικρή σημασία έχει.
Η κ. Θάνου με μια πρωτοφανή πρωτοβουλία για εν ενεργεία Πρόεδρο του ΑΠ επιχειρεί αναρμοδίως να αποδείξει την «αντισυνταγματικότητα» μιας συνταγματικής διάταξης σε ισχύ από το 1977!
Σύμφωνα με το άρθρο 88 παρ. 5 του Συντάγματος:
«Οι δικαστικοί λειτουργοί έως και το βαθμό του εφέτη ή του αντεισαγγελέα εφετών και τους αντίστοιχους με αυτούς βαθμούς, αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το εξηκοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους και όλοι όσοι έχουν βαθμούς ανώτερους από αυτούς ή τους αντίστοιχους με αυτούς αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους.[..]».
Πεποίθηση της 67χρονης κ. Θάνου είναι το συγκεκριμένο άρθρο: α) παραβιάζει την αρχή της ισότητας β) εισάγει δυσμενή διάκριση εις βάρος των δικαστών και, συνεπώς η Διοικητική Ολομέλεια του ΑΠ οφείλει να εισηγηθεί (αναρμοδίως και με πρόδηλη σύγκρουση συμφερόντων) την απαγόρευση της υποχρεωτικής συνταξιοδότησης και την αύξηση του ηλικιακού ορίου πέραν των εξηνταεπτά ετών, ερμηνεύοντας το συγκεκριμένο άρθρο κατά τρόπο απολύτως υποκειμενικό, παραβιάζοντας κάθε επιστημονικό όριο.
Επειδή πρόσφατοι νόμοι αναγνώρισαν σε άλλους επαγγελματικούς κλάδους ανώτερα όρια ηλικίας από αυτά των δικαστών, η αρχή της ισότητας επιβάλλει το περιεχόμενο ενός νόμου να επικρατήσει μιας συνταγματικής διάταξης; Κατηγορηματικά όχι είναι η απάντηση, αφού διατάξεις ανώτερης ισχύος, όπως αυτές του Συντάγματος, δεν «συγκρίνονται» με διατάξεις κατώτερης ισχύος, όπως οι νόμοι.
Εκ παραλλήλου, δεν τίθεται ζήτημα δυσμενούς διάκρισης εις βάρος των δικαστών και κατ΄ επέκταση παραβίασης του ενωσιακού δικαίου. Αφενός γιατί το ενωσιακό δίκαιο σέβεται το Σύνταγμα κάθε κράτους μέλους (άρθρο 4 παρ. 2 της Συνθήκης ΕΕ) και αφετέρου γιατί σε πρόσφατη απόφασή του, το Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε ότι η υποχρεωτική αποχώρηση δικαστικών λειτουργών από την υπηρεσία μετά τη συμπλήρωση ανάλογου ορίου ηλικίας δεν αντιβαίνει στο ενωσιακό δίκαιο (απόφαση ΔΕΕ21.7.2011,υποθέσεις C-159/2010 και C-160/2010, Gerhard Fuchs και Peter Köhler).
Στην Ελλάδα, ο καθορισμός από το Σύνταγμα του ορίου υποχρεωτικής αποχώρησης από την υπηρεσία των δικαστικών λειτουργών δεν συγκρούεται με την αρχή της ισότητας, όπως έχει κριθεί από την Ολομέλεια του ΣτΕ ( ΣτΕ Ολομ. 4581/1983).
Η θεσμική ακροβασία που επιχειρείται όμως, δεν εξαντλείται εδώ. Τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά. Η τροποποίηση των συνταγματικών διατάξεων, όπως πρώτοι οι δικαστές κατέχουν, αποτελεί συστατικό στοιχείο του πυρήνα του δημοκρατικού πολιτεύματος, της διάκρισης των εξουσιών και του κράτους δικαίου. Για τον λόγο αυτό, αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο της Βουλής, με την πανηγυρική και την ιδιαίτερα αυστηρή διαδικασία που προβλέπεται για την Αναθεώρησης του Συντάγματος.
Συνεπώς, η διοικητική Ολομέλεια του ΑΠ δύναται μόνο να διατυπώσει πρόταση αναθεώρησης της σχετικής διατάξεως του Συντάγματος για το όριο ηλικίας των δικαστικών λειτουργών. Οποιαδήποτε άλλη πρωτοβουλία, όπως αυτή της κ. Θάνου με διάθεση «δικαιοσύνη εν τη δικαιοσύνη» (κατά «το κράτος εν κράτει»), συνιστά απροκάλυπτη παράκαμψη της νομοθετικής εξουσίας που προσβάλλει το αίσθημα ασφάλειας δικαίου των πολιτών.
Ακόμα κι αν είχαν (που δεν προκύπτει) οι ανώτατοι δικαστές την αρμοδιότητα να αποφανθούν, κατά το οξύμωρο παραπάνω σχήμα, επιδέχεται διαφορετικής ερμηνείας το άρθρο 88 παρ. 5 του Συντάγματος; Η συνταγματική διάταξη είναι σαφής, ρυθμίζει τα όρια ηλικίας στο ανώτατο επίπεδο κατά τρόπο αποκλειστικό και εξαντλητικό, για να μην αφήσει περιθώριο επέμβασης στο νομοθέτη (πολλώ δε μάλλον στον δικαστή). Αυτή ήταν η βούληση του Συντακτικού νομοθέτη του 1977, για να κατοχυρωθεί το κύρος της Δικαιοσύνης απέναντι σε απόπειρες χειραγώγησής της, όπως συνέβη σε ταραγμένες ιστορικά περιόδους.
Μάλιστα η συγκεκριμένη διάταξη είναι ανεπιφύλακτη, δεν επιφυλάσσεται δηλαδή υπέρ νόμου. Το άρθρο 88 παρ. 5 δεν παραπέμπει στον κοινό νομοθέτη για τη ρύθμιση πτυχών του ζητήματος του ορίου ηλικίας των δικαστικών λειτουργών, όπως κάνει π.χ. στο άρθρο 16 παρ. 6 εδάφιο γ´ του Συντάγματος που ρυθμίζει το όριο ηλικίας των καθηγητών ΑΕΙ. Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 16 παρ. 6 εδάφιο γ´ : «Νόμος ορίζει το όριο ηλικίας των καθηγητών των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων· έως ότου εκδοθεί ο νόμος αυτός οι καθηγητές που υπηρετούν αποχωρούν αυτοδικαίως μόλις λήξει το ακαδημαϊκό έτος στο οποίο συμπληρώνουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους».
Η διαφορά στη γραμματική διατύπωση του άρθρου 16 παρ. 6 (επιφύλαξη νόμου) και του άρθρου 88 παρ. 5 (υποχρεωτική αποχώρηση) είναι εξόχως αποκαλυπτική. Σημειωτέον ότι ο προβλεπόμενος νόμος για τα όρια συνταξιοδότησης των καθηγητών ΑΕΙ ουδέποτε έχει εκδοθεί παρά τις κατά καιρούς πιέσεις. Έχει αποδειχθεί ότι οι Δικαστές του ΑΠ, όταν δρουν ανεπηρέαστοι και χρησιμοποιούν το νομικό οπλοστάσιό τους, αποδίδουν δικαιοσύνη. Η απόφαση για τους «οκτώ» θα μνημονεύεται για χρόνια. Δεν αρμόζει στους ανώτατους δικαστές η δημοσιότητα για συνδικαλιστικά ζητήματα, που επιστημονικά έχουν λυθεί από καιρό. Ας το πάρουν απόφαση, όσοι ανακινούν το θέμα. Ισόβιοι είναι μόνο οι μητροπολίτες. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.