Ένα από τα θέματα που ήρθε και πάλι (και μάλιστα θα μπορούσα να πω «με φόρα») στην επικαιρότητα τις τελευταίες εβδομάδες, είναι αυτό που αφορά στο αν θα πρέπει οι βουλευτές που διαφωνούν με κεντρικές επιλογές του κόμματος τους να παραιτούνται του αξιώματος τους.
Και το ερώτημα γίνεται αυτές τις μέρες κεντρικό θέμα στην πολιτική σκηνή, μια και πολλά στελέχη της κυβέρνησης και του Σύριζα, που πρόσκειται στον πρωθυπουργό και στην σημερινή πλειοψηφία, προτρέπουν-ζητούν από τους συντρόφους τους βουλευτές που διαφωνούν με το νέο μνημόνιο να παραδώσουν την έδρα τους.
Είναι αυτό λογικό;
Είναι υποχρεωτικό ο βουλευτής που διαφωνεί με κεντρικές επιλογές της πλειοψηφίας του κόμματος του να παραιτείται και από την έδρα του. Προφανώς όχι. Και απαντώ έτσι κατηγορηματικά μια και υπάρχουν μια σειρά από επιχειρηματα που οδηγούν σε αυτή την απάντηση.
Το πρώτο είναι το τυπικό-συνταγματικό κάλυμμα. Οι βουλευτές εκφράζουν ελευθέρα την άποψη τους , ψηφίζουν κατά συνείδηση και εκπροσωπούν τον ελληνικό λαό, κατά το Σύνταγμα. Αρά και τυπικά, αν το δούμε το ζήτημα, κανεις βουλευτής δεν είναι υποχρεωμένος να παραιτηθεί από την έδρα του.
Το δεύτερο επιχείρημα , είναι ότι ο κάθε βουλευτής εκφράζει συγκεκριμένο αριθμό πολιτών οι οποίοι και τον επέλεξαν δια του σταυρού τους να τους εκπροσωπήσει. Ναι μεν οι πολίτες ψηφίσαν το συγκεκριμένο κόμμα, αλλά έκαναν και συγκεκριμένη επιλογή σε πρόσωπο. Αρά μια παραίτηση του βουλευτή θα μπορουσε να θεωρηθεί προσβολή προς τους ψηφοφόρους και αδιαφορία για την επιλογή τους.
Το τρίτο και ίσως πιο ουσιαστικό επιχείρημα. έχει να κάνει με το ότι η προσωπικότητα των υποψηφίων παίζει ρόλο για την επιλογή κόμματος από τους ψηφοφόρους. Πολλές φόρες μάλιστα καθοριστικό ρόλο. Αλλιώς , τα κόμματα δεν θα επιδίωκαν να βρουν όσο το δυνατόν πιο καταξιωμένα πρόσωπα, όσο το δυνατόν πιο «μαζικά» στελέχη, όσο το δυνατόν πιο γνωστά πρόσωπα για να τα βάλουν στους συνδυασμούς τους.
Χρησιμοποιούν λοιπόν τα πρόσωπα για να προσελκύσουν την ψήφο των πολιτων. Άρα και τα πρόσωπα αυτά δεν είναι απλοί αριθμοί σε μια κοινοβουλευτική ομάδα, αλλά εκφράζουν συγκεκριμένες λογικές και θέσεις τις οποίες και επιβράβευσαν (δια του σταυρού τους) οι ψηφοφόροι. Δεν έχει λοιπόν κανένα κόμμα το δικαίωμα, ούτε καν ηθικό, να ζητά από βουλευτές να αφήσουν την έδρα τους, αν διαφωνήσουν με επιλογές του κόμματος τους.
Αυτό θα μπορουσε να συμβαίνει στην περίπτωση που το κάθε κόμμα κατέβαινε στις εκλογές χωρίς υποψηφίους και τοποθετούσε στις θέσεις των βουλευτών, μετά τις εκλογές οσους του αναλογούσαν. Εκεί όντως θα μπορουσε να ζητά και την παραίτηση τους, μια και η προσωπικότητα τους δεν θα είχε παίξει κανένα ρόλο στην εκλογική μάχη. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, η απαίτηση της παραίτησης των βουλευτών που διαφοροποιούνται από τις κεντρικές κομματικές θέσεις δεν έχει όχι μόνον τυπική αλλά ούτε πολιτική και ούτε καν ηθική βάση. Τα πρόσωπα παίζουν τον ρόλο τους και ένιoτε σημαντικό ρολό στις επιλογές των πολιτών.
ΥΓ. Στην συγκεκριμένη περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, το πρόβλημα γίνεται πιο περίπλοκο, μια και η ηγεσία κυβέρνησης και κόμματος ζητά από βουλευτές να παραιτηθούν γιατί επιμένουν ότι πρέπει να εφαρμόσει το πρόγραμμα και οι προεκλογικές υποσχέσεις του κόμματος. Όποτε προκύπτει και το ερώτημα , ποιος διαφωνεί με τις κεντρικές επιλογές του κόμματος...