Δεν είναι καθόλου εύκολο για κάποιον να πάρει την απόφαση να επισκεφτεί κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας και να ξεκινήσει θεραπεία. Ακόμα πιο δύσκολο, όμως, είναι να συνεχίσει την θεραπεία, μετά τις πρώτες συνεδρίες. Οι λόγοι που κάτι τέτοιο συμβαίνει ποικίλλουν και πολλές φορές σχετίζονται με το γεγονός ότι ο θεραπευόμενος δεν μπορεί να διαχειριστεί τα συναισθήματα που προκύπτουν στην θεραπεία, το γεγονός ότι δεν είναι ικανοποιημένος από τον θεραπευτή ή ότι η προσέγγιση του ειδικού δεν είναι η κατάλληλη για το άτομο. Δυστυχώς, το γεγονός ότι ο θεραπευόμενος δεν μένει ικανοποιημένος από την πρώτη του επαφή με την θεραπεία είναι πιθανό να τον απογοητεύσει και να λειτουργήσει αρνητικά, μειώνοντας τις πιθανότητες του ατόμου να το επιχειρήσει ξανά. Προκείμενου, να εξαλείψουμε όσο μπορούμε τα παραπάνω εμπόδια, σας παρουσιάζουμε τα βασικά σημεία που πρέπει να γνωρίζετε προτού ξεκινήσετε θεραπεία.
1. Θεραπεία δεν σημαίνει αυτομάτως ψυχανάλυση
Συχνά, οι άνθρωποι έχουν στο μυαλό τους ότι οποιαδήποτε ψυχοθεραπεία ισοδυναμεί με την ψυχανάλυση και σκέφτονται τους εαυτούς τους ξαπλωμένους σε ένα ντιβάνι να μιλούν περί ανέμων και υδάτων. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει, αφού υπάρχουν πολλά είδη θεραπείας που μπορεί να κάνει κάποιος και η ψυχανάλυση είναι ένα από αυτά.
2. Υπάρχουν διαφορετικά είδη ψυχοθεραπείας
Όπως ανέφερα και προηγουμένως, υπάρχουν πολλές σχολές θεραπευτικής προσέγγισης και η ψυχανάλυση είναι μόνο μία από αυτές, αν και η πιο δημοφιλής (τουλάχιστον στο άκουσμα). Η Γνωσιακή Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπεία, η Συστημική ψυχοθεραπεία, η οικογενειακή θεραπεία, η θεραπεία Σχημάτων, η Αναλυτική ψυχοθεραπεία είναι μόνο μερικές από τις προσεγγίσεις που υπάρχουν και μπορείτε να επιλέξετε. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι μερικές διαταραχές αντιμετωπίζονται καλύτερα με κάποια συγκεκριμένη παρέμβαση (πχ. για τις αγχώδεις διαταραχές η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία, έχει καλύτερα αποτελέσματα από τις υπόλοιπες), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι υπόλοιπες δεν θα βοηθήσουν.
3. Ο θεραπευτής σας μπορεί να μην σας ταιριάζει
Η σχέση θεραπευτή- θεραπευόμενου είναι ιδιαίτερα σημαντική για την πορεία της θεραπείας. Εάν νιώθετε ότι ο θεραπευτής σας δεν σας ταιριάζει ή δεν σας βοηθά να έχετε πρόοδο στην θεραπεία σας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν είναι καλός στη δουλειά του ή ότι κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να σας βοηθήσει. Όπως στη ζωή, έτσι και στην θεραπεία, μπορεί κάποιος να μη σας ταιριάζει και να μη νιώθετε άνετα μαζί του.
4. Στην αρχή μπορεί να νιώσετε αμήχανα
Συνήθως στην αρχή της θεραπείας πολλοί θεραπευόμενοι αισθάνονται άβολα με τις ερωτήσεις που κάνει ο θεραπευτής και πολλές φορές τον θεωρούν ακόμα και αδιάκριτο. Ο λόγος που ο θεραπευτής κάνει αυτές τις ερωτήσεις είναι επειδή θέλει να σας γνωρίσει καλύτερα, ώστε να μπορεί να σας βοηθήσει και αποτελεσματικότερα. Φυσικά, είναι δύσκολο να «ανοιχτεί» κανείς σε κάποιον άγνωστο και είναι μία σχέση που χτίζεται με τον καιρό, αλλά ο μόνος τρόπος να μπορέσει κάποιος να σας βοηθήσει είναι να σας γνωρίσει καλύτερα και να κατανοήσει τον τρόπο που βλέπετε τα πράγματα.
5. Κάντε καλή έρευνα
Στην Ελλάδα άδεια άσκησης επαγγέλματος ψυχολόγου μπορεί να λάβει κανείς έχοντας μόνο το πτυχίο του Πανεπιστημίου και χωρίς να κάνει καμία επιπλέον εκπαίδευση σε κάποια συγκεκριμένη θεραπευτική προσέγγιση. Επιπλέον, η ιδιότητα του «θεραπευτή» στην Ελλάδα δεν είναι κατοχυρωμένη νομικά με αποτέλεσμα να δηλώνει κάποιος θεραπευτής ακόμα κι αφού έχει παρακολουθήσει ένα μόνο χρόνο εκπαίδευσης σε κάποιο σεμινάριο. Συνεπώς, είναι σημαντικό να κάνετε πολύ καλή έρευνα προτού επιλέξετε τον ειδικό ψυχικής υγείας που θέλετε να πάτε, ώστε να είστε σίγουροι ότι είναι σωστά καταρτισμένος και μπορεί να σας βοηθήσει.
6. Προσδοκίες
Πολλοί θεραπευόμενοι προσέρχονται στην θεραπεία έχοντας στο μυαλό τους ότι μέσα σε λίγες μόνο θεραπείες ο θεραπευτής με το «μαγικό του ραβδάκι» θα καταφέρει να τον κάνει να νιώσει καλύτερα. Η πραγματικότητα είναι, όμως, πολύ διαφορετική. Η θεραπεία είναι μία διαδικασία δύσκολη και απαιτεί υπομονή, δουλειά και επιμονή. Σίγουρα, ο θεραπευτής δεν έχει τη λύση στα προβλήματα του θεραπευόμενου αφού ο ρόλος του είναι κατά κύριο λόγο καθοδηγητικός και όχι να προσφέρει έτοιμες λύσεις και συμβουλές. Επιπλέον, είναι πολύ πιθανό κατά τη διάρκεια της θεραπεία να έρθουν στην επιφάνεια συναισθήματα που θα σας κάνουν να νιώσετε δυσάρεστα και άβολα. Μην απογοητευτείτε! Εάν καταφέρετε να αντιμετωπίσετε όσα σας δυσαρεστούν, θα νιώσετε καλύτερα και αυτός είναι και ο στόχος της θεραπείας. Οπότε, μη φοβηθείτε να νιώσετε χειρότερα, προτού νιώσετε καλύτερα.