Ένα μάτσο σκίτσα: Και όμως, κινείται!
Εντάξει, το «σκίτσα» του υπότιτλου είναι κάπως παραπλανητικό. Στην θέση του θα μπορούσα να γράψω «πλαστελίνη», «τουβλάκια» ή και «δεδομένα σε υπολογιστή»... Το θέμα δεν είναι (πλέον) ότι ο σωρός εικόνων (φαίνεται να) κινείται, αλλά ότι (πλέον φαίνεται να) μπορεί να χαρακτηριστεί και Τέχνη.
Η Τέχνη έχει βρει πολλές εναλλακτικές διεξόδους και οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι πολλά από τα video clip που συνοδεύουν τις μουσικές στον alt ήχο πλησιάζουν επάξια πολύ κοντά στον χαρακτηρισμό «έργο τέχνης», ενώ το animation θεωρήθηκε σχεδόν από το ξεκίνημά του καλλιτεχνική έκφραση (βλπτ. Walt Disney) και μάλλον δικαίως, καθώς ακόμα και σήμερα δεν παύει να μας εκπλήσσει. Παρακάτω σας συστήνω κάποια από τα πιο αγαπημένα μου -υπό μία διευρυμένη κατά το δοκούν σκοπιά- animated κλιπάκια που ίσως αξίζουν και την δική σας προσοχή. Η σειρά παράθεσης διατηρήθηκε καθαρά συνειρμική, οπότε μην παραβλέψετε τα προς το τέλος. Μπορεί να είναι τα καλύτερα... Enjoy!
Κι επειδή έχουμε να κάνουμε (κυρίως) με μουσική, καθώς θα διαβάζετε την «animated» λίστα μου, μπορείτε ταυτόχρονα να ακούτε / βλέπετε και την playlist με τα τραγούδια που αναφέρονται στο άρθρο εδώ.
Καλή σας ακρόαση / θέαση!
1. King Khan And The Shrines - "Darkness" (2013)
Από την καναδο-γερμανική σύμπραξη των King Khan And (His Sensational) Shrines και τον όγδοο δίσκο τους, "Idle No More", μας έρχεται αυτό το εξαιρετικό stop-motion δημιούργημα από πλαστελίνη, που αποτελεί μέρος ενός project μεγαλύτερης κλίμακας των δημιουργών του, του κύριου λόγου που τους έκανε να ασχοληθούν με το animated video και που οι ίδιοι καλούν "Circus". Υπογραφή: Hylas Film, ήτοι μία μικρή ανεξάρτητη δημιουργική ομάδα πέντε ατόμων (Michael Amstad, Volker Langholz, Benjamin Lutzow, Dominik Mader, Philipp Halfmann) με έδρα το Βερολίνο. Άλλο δείγμα: Bonaparte - "Mañana Forever".
2. Xiu Xiu - "Boy Soprano" (2006)
Οι έτσι κι αλλιώς «προχωρημένοι» guru του noisepop, Xiu Xiu, αποφασίζουν να γίνουν ρετρό και το «τερματίζουν», φτιάχνοντας αυτό το mimic παλιών βιντεοπαιχνιδιών και βάζοντας τους εαυτούς τους να πρωταγωνιστούν. Το lo-fi clip για κάποιον ακαθόριστο λόγο φαντάζει ιδιαιτέρως λυρικό υπό την συνοδεία του "Boy Soprano". Σκηνοθετημένο από τον Jose Perez III, αναγνωρισμένο game designer, σκηνοθέτη, συγγραφέα, animator και μέλος της δημιουργικής ομάδας της Lucasfilm. Τα οπτικά εφέ ανήκουν στον Edip Kemal Oner, ενώ το animation υπογράφει ο Yusuke Yazawa, που επίσης δραστηριοποιείται στον χώρο των video game.
3. The White Stripes - "Fell In Love With A Girl" (2001)
Όταν ο Jack θέλησε να συνοδεύσει οπτικά το τραγούδι των Stripes, "Fell In Love With A Girl", δεν σκόπευε να προσλάβει τον -γεννημένο στις Βερσαλλίες- Michel Gondry! Όλα έγιναν από μία παρεξήγηση, μιας και ο White ζήτησε να συνεργαστεί «με τον σκηνοθέτη του Beck», εννοώντας τότε τον Mark Romanek. Το τελικό αποτέλεσμα δεν οφείλεται σε σχεδιαστικό animation, αλλά σε αλλεπάλληλες φωτογραφίες από πραγματικά LEGO! Τελικά, εξαιτίας αυτής της επίπονης δουλειάς με το ατέλειωτο μοντάζ -που βραβεύτηκε με το MTV Video Music Award ως «Βίντεο της Χρονιάς»- ανακάλυψαν τον Gondry οι Massive Attack, ο Charlie Kaufman, η Smirnoff, η Air France, η Nike, η Coca Cola και ένα Βραβείο Όσκαρ ("Eternal Sunshine Of The Spotless Mind")! Η «τούβλινη» αισθητική του clip είναι πλέον αναγνωρισμένη επιρροή στην pop κουλτούρα των '00s, αλλά, εν έτει 2001, η εταιρεία LEGO αρνήθηκε να στηρίξει το εγχείρημα, δηλώνοντας ότι δεν «εμπορεύεται το προϊόν της σε ηλικίες άνω των δώδεκα». Εξαιρετική διορατικότητα...
4. Radiohead - "House Of Cards" (2008)
Δεν το λες «animated» με την κυριολεκτική έννοια του όρου, αλλά πολύ δύσκολα εμπίπτει σε κάποια κατηγορία, έτσι κι αλλιώς... Στο συγκεκριμένο clip των πάντα πρωτοποριακών Radiohead, δεν έγινε καμία χρήση καμερών ή φωτός, παρά μόνο της τεχνολογίας LIDAR (Light+raDAR) που επιτρέπει την απομακρυσμένη μέτρηση σχετικών θέσεων και αποστάσεων μέσω laser. Ό,τι βλέπετε είναι απλώς η οπτικοποίηση αυτών των δεδομένων, μία τρισδιάστατη απεικόνιση των πληροφοριών που συλλέχθηκαν για τα σχήματα / αντικείμενα και τις μεταξύ τους αποστάσεις με αυτή την μέθοδο. Σκηνοθετημένο από τον James Frost και τον Aaron Koblin, προτάθηκε για «Καλύτερο Μικρού Μήκους Μουσικό Βίντεο» στα 51α Βραβεία Grammy.
5. Adrian Raso & Fanfare Ciocarlia - "Urn St. Tavern" (2014)
Όταν ο δίσκος σου λέγεται "Devil's Tale", έχεις το μεγάλο όνομα στην ενδεκάδα σου και ξεκινάς τον αγώνα με πλεονέκτημα... Το ορχηστρικό των Ρουμάνων Fanfare Ciocarlia και του Καναδού Adrian Raso είναι αρκετά «αφηγηματικό» από μόνο του, αλλά υπό τη συνοδεία του απλώς εξαιρετικού collage animation του Mattias Gordon πάει κατευθείαν για Champions League. Με ατόφια gypsy διάθεση, τρομαχτική (στην κυριολεξία) λεπτομέρεια και πολλά goth στιχεία, το "Urn St. Tavern" έπαιξε ψηλά από την πρώτη κιόλας θέαση, αν και ακολούθησαν πολλές περισσότερες. Highlight, η κεφαλή Βλαδίμηρος Πούτιν-πώμα βαρελιού στο 1:53. Πραγματικά απολαυστικό!
6. 16 Horsepower - "Black Soul Choir" (1996)
Εδώ τα πράγματα είναι πιο γνωστά φαντάζομαι, αλλά εξίσου άξια αναφοράς. Οι 16 Horsepower του υπέροχου κ. David Eugene Edwards δεν χρειάζονται πολλές συστάσεις στο κοινό της ημεδαπής και γι' αυτό φρόντισαν καμιά-δυο τηλεοπτικές σειρές (!). Αυτό όμως δεν εμποδίζει να θυμηθούμε στην παρούσα καταγραφή το σκοτεινό stop-motion αριστούργημα από κιμωλία (και καρφιά) των Αφών Quay που κόσμησε το επίσης υπέροχο, μισανθρωπικό goth americana άσμα "Black Soul Choir". Τα μέλη της μπάντας από το Ντένβερ εντυπωσιάστηκαν τόσο από το stop-motion animation μικρού μήκους φιλμάκι "Street Οf Crocodiles" (1986) που αποφάσισαν να βολιδοσκοπήσουν τους δημιουργούς του, τους δίδυμους Stephen και Timothy, για συνεργασία, όπως και έγινε. Η noir ατμόσφαιρα -τι ατμόσφαιρα δηλαδή; όλα μαύρα είναι- καλώς θεωρήθηκε επιβεβλημένη για τους ιδρυτές του κινήματος της goth americana. Από το 2:43 και μετά, που αφήνει το μπάντζο και μπαίνει στον χορό ο Edwards, αρχίζει το μεγάλο πανηγύρι - Απλά καθηλωτικός!
7. Modest Mouse - "King Rat" (2009)
Προσοχή: Φάλαινες! Γιατί έχουμε μια υποψία ότι η κραυγή στην αρχή του τραγουδιού δεν λέει τελικά «Well!», αλλά «Whale!»; Και πώς να μην την έχουμε, αφού το clip είναι πηγμένο στο ψαρικό. Αλλά όλα γίνονται για καλό σκοπό: την ευαισθητοποίηση του κοινού για το σοβαρό ζήτημα της παράνομης αλιείας φαλαινών και της υπεραλίευσης των θαλασσών. Βέβαια, προς το τέλος, οι σκηνές γίνονται αρκετά πιο gore απ' ό,τι περιμένεις από τους Modest Mouse και αυτή ίσως είναι και η αξία του συγκεκριμένου έργου του Heath Ledger (ναι, αυτού του Ledger - υπερ-αξία), αλλιώς θα ήταν ακόμα ένα κλιπάκι οικολόγων... Ο ηθοποιός συνέλαβε και εξέθεσε λεπτομερώς την ιδέα, αλλά τον πρόλαβε ο θάνατος το 2008 και έτσι την ολοκλήρωση του animation ανέλαβε η καλλιτεχνική κολεκτίβα The Masses του Λος Άντζελες, της οποίας ήταν και ο ίδιος μέλος.
8. Fleet Foxes - "Mykonos" (2008)
Οι indie neo-folk ηγήτορες από το Seattle έγιναν γνωστοί στο ευρύ κοινό μέσω του ομώνυμο ντεμπούτου τους που κυκλοφόρησε από την Sub Pop (με χρήματα της μπάντας). Οι ίδιοι λένε ότι ο κόσμος τους γνώρισε μέσω της μουσικής πειρατείας. Όπως και νά 'χει, στο ΕΡ "Sun Giant" πρωτοκυκλοφόρησε το τραγούδι-ύμνος στις ελληνικές φυσικές καλλονές, "Mykonos", που περιλαμβάνεται στις δύο ειδικές εκδόσεις του πρώτου δίσκου (και όπου μάλλον μας τα «χώνουν» ελαφρώς). Όπως και το τραγούδι, το animated video που το συνοδεύει είναι εξίσου εκπληκτικό και φέρει την υπογραφή του Sean Pecknold, αδερφού του τραγουδιστή των Foxes. Τοποθετούμαστε σε ένα ρευστό τριγωνικό origami σύμπαν και ακολουθούμε την πορεία που κάνουν δύο χάρτινα τριγωνάκια (φαίνονται και σαν πόδια που βηματίζουν) προς την ελευθερία. Το αποτέλεσμα -όσο κι αν δεν του ακούγεται- είναι ατόφια επικό. Λανσάρονται (πρώτη φορά; ίσως) τα μουστάκια και έκτοτε γίνονται σύμβολα του χιπστερισμού.
9. Axelle Renoir - "Evergreen" (2007)
Το λεπτής αισθητικής flash animation clip του Γάλλου βραβευμένου διαφημιστή / animator / σκηνοθέτη Yoann Lemoine έρχεται σε απόλυτη αρμονία με την μουσική του συγκλονιστικού ύμνου στην Φύση "Evergreen" και την αέρινη ερμηνεία της Emily T., αποκαλύπτοντας νωρίς το μεγάλο ταλέντο που θα βρει αργότερα διέξοδο στην neo-folk σκηνή ως Woodkid. Ιδιαίτερο και συγκινητικό, το αποτύπωμά του δεν αποδυναμώνεται ακόμα και μετά από επανηλειμμένες θεάσεις.
10. Kurt Vile - "Life Like This" (2015)
Φρεσκότατος Kurt Vile από τον πολύ καλό φετινό δίσκο του, στο εδώ πόνημα πίνει ένα αμφιβόλου προελεύσεως ποτό και έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με τον animated εαυτό του μέσα στο στούντιο, με άκρως ψυχεδελικές συνέπειες. Αν και δεν πρόκειται περί τεράστιας πρωτοτυπίας -ούτε σεναριακά, ούτε σχεδιαστικά- το συγκεκριμένο mixed animated βίντεο με την υπογραφή του Adam Avilla αβαντάρει το τραγούδι που «ντύνει», είναι χρωματικά εντυπωσιακό και, τελικά, κρύβει μια γοητεία που το οδηγεί κατευθείαν σε αυτήν εδώ τη λίστα.
Εύφημος Μνεία:
The Black Keys - "Too Afraid To Love You" (2010)
Όχι ακριβώς animation, ούτε και ακριβώς video clip, αλλά δεν μπόρεσα να του αντισταθώ. Και εξηγούμαι: Δεν πρόκειται για το official video clip της bluesy επιτυχίας του ντουέτου, αλλά είναι κρίμα που δεν είναι! Πρόκειται για το ατμοσφαιρικό sing-along του ήρωα της -βραβευμένης με Hugo Award και πολλά άλλα- μικρού μήκους ταινίας του Ισραηλινού δημιουργού Adam Bizanski, "Paul", που αφηγείται την κατρακύλα της ζωής της μαριονέτας Paul μετά από έναν χωρισμό και μία ληστεία στα στέκια του υπόκοσμου του Tel Aviv.
Της Κατερίνας Μυτιληναίου
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στη στήλη «10» του Rocking.gr. Δείτε περισσότερα στη σελίδα του Rocking.gr