To Digital Communication Network, ένας διεθνής οργανισμός με στόχο να ενώσει επαγγελματίες που υπηρετούν την digital κοινότητα από διαφορετικά backgrounds ώστε από κοινού να προκύψουν ιδέες και εργαλεία για μία καλύτερη κοινωνία, διοργάνωσε ένα πολύ ενδιαφέρον συνέδριο με τίτλο: “Digital Transformation Forum / Governance x Watchdogs”, με επίκεντρο όλους τους διαδικτυακούς τρόπους και τα εργαλεία που οδηγούν σε μια καλύτερη διακυβέρνηση και σε μια ευνομούμενη κοινωνία.
Για δύο, μέρες, λοιπόν, συναντήθηκαν στο Βουκουρέστι: αμερικανοί δημοσιογράφοι από ειδησεογραφικά μέσα όπως το CNN και το Mother Jones, ευρωπαίοι δημοσιογράφοι που τρέχουν ειδησεογραφικά projects όπως το RFE/RL, social media experts από Εσθονία και Ουκρανία, εκπρόσωποι φορέων όπως το Poynter Institute, αλλά και πανεπιστημίων όπως αυτό του Stanford, κυβερνητικοί εκπρόσωποι, άνθρωποι της digital κοινότητας και… η αφεντιά μου να μιλά για το publiSHIT magazine και το στοίχημα της συμμετοχικής δημοσιογραφίας σ’ ένα περιοδικό στο οποίο όλοι είναι ευπρόσδεκτοι να γίνουν αρχισυντάκτες, συντάκτες και storytellers. Θα μπορούσα να μιλάω και να γράφω για ώρες γι’ αυτή τη μοναδική εμπειρία που έζησα. Σκέφτηκα, όμως, να μοιραστώ μαζί σου δέκα σπουδαία μαθήματα που πήρα και μέσω αυτών να σου συστήσω τους εξαιρετικούς ομιλητές του Forum! Πάμε;
1. Ψηφιακά εργαλεία ενάντια στη διαφθορά
Η συζήτηση για το αν το διαδίκτυο τελικά προάγει τη δημοκρατία ή αναδεικνύει ακραία φαινόμενα είναι ατέρμονη και διφορούμενη. Στο Forum, όμως, διαπίστωσα πως η ψηφιακή εποχή μας παρέχει εξαιρετικά εργαλεία για την καταπολέμηση της διαφθοράς και χώρες οι οποίες μαστίζονται από αντίστοιχα φαινόμενα απαντούν hi-tech και αποτελεσματικά.
2. Η νέα γενιά δημοσιογραφίας
Η δημοσιογραφία πλέον αλλάζει και ακολουθεί τους κανόνες της digital εποχής: Γίνεται διαδραστική, ακούει το κοινό της, το βάζει ενεργά στο παιχνίδι της συνδημιουργίας περιεχομένου, του αναθέτει ακόμα και ρόλο reporter. Ο δημοσιογράφος, πλέον, αλλάζει ρόλο, ωστόσο παραμένει «παρών»: να εκπαιδεύσει τους πολίτες, να τους ακούσει προσεκτικά, να διασταυρώσει τα στοιχεία, να βάλει την τελική «επαγγελματική» σφραγίδα στο παραγόμενο περιεχόμενο.
Απόλαυσα ιδιαίτερα την ομιλία της υπεύθυνης κοινού του περιοδικού Mother Jones Julia Chan, η οποία μίλησε για το εγχείρημα του να κάνεις ερευνητική δημοσιογραφία με τη βοήθεια του κοινού. Ανοιχτή πλατφόρμα, κατάλληλα call-to-actions κι ένα συμπέρασμα: εάν δεν υποτιμήσεις το κοινό και του ζητήσεις την έμπρακτη συμμετοχή του, εκείνο θα είναι εκεί. Με γνώση, συνέπεια και υπευθυνότητα. Καλό, λοιπόν, είναι να μην το υποτιμάμε.
Εδώ, η παρουσίασή της!
Όπως δήλωσε και ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δημοσιογραφίας Adam Tomas, η δημοσιογραφία που ανοίγει διάλογο με το κοινό και ενδυναμώνει την κοινότητα, είναι το κλειδί για μία κοινωνία που εξελίσσεται.
Εδώ, η παρουσίασή του.
3. Ψηφιακά μέσα για το κοινό καλό
Εκτός απ’ την καταπολέμηση της διαφθοράς, στο Forum παρουσιάστηκαν digital εργαλεία για την ενδυνάμωση και τη δημιουργία ειρηνικών σχέσεων σε κοινότητες που το έχουν πραγματικά ανάγκη, για τη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων, για την ουσιαστική διασύνδεση των κυβερνήσεων με τους πολίτες, για την πρόσβαση ανθρώπων με αναπηρίες σε κυβερνητικές ιστοσελίδες, για τα ανοιχτά δεδομένα και την πρόσβασή μας σ’ αυτά. Το διαδίκτυο δεν είναι μόνο check-in στο Facebok, stories στο Insta και αστεία βιντεάκια στο YouTube. Ας επωφεληθούμε.
4. Future of skills
Μία απ’ τις ομιλίες που παρακολούθησα με ιδιαίτερη προσοχή ήταν εκείνη του David Timis, συμβούλου σε θέματα εκπαίδευσης, ο οποίος μας μίλησε για το μέλλον των δεξιοτήτων. Μεταξύ άλλων, μας τόνισε ότι το 65% των εργασιών που θα κάνουν τα παιδιά που αυτή τη στιγμή φοιτούν στο Δημοτικό, δεν υπάρχουν καν αυτή τη στιγμή. Για εκείνον, ωστόσο, στο άμεσο μέλλον δε θα μιλάμε για μία λίστα εργασιών/ιδιοτήτων, αλλά δεξιοτήτων.
Όπως μας τόνισε, το μέλλον βασίζεται στα 4 C:
- Critical Thinking (κριτική σκέψη)
- Collaboration (συνεργασία)
- Communication (επικοινωνία)
- Creativity (δημιουργικότητα)
Εδώ είμαστε. Οι γνώσεις αποκτιούνται. Τα πτυχία επίσης. Ας εστιάσουμε σε δεξιότητες όπως οι παραπάνω, ώστε να διαφοροποιηθούμε.
Δεν παρέλειψε να προσθέσει άλλες τρεις εξίσου σημαντικές:
- Προσαρμοστικότητα
- Ανθεκτικότητα
- Δια βίου μάθηση
Όλη η παρουσίασή του εδώ.
5. H σημασία της εκπαίδευσης του κοινού
Η συζήτηση γύρω απ’ τις ψεύτικες ειδήσεις έχει ανοίξει πλέον χωρίς ταμπού. Το ίδιο και η κουβέντα για την προπαγάνδα μέσω διαδικτύου. Το κοινό δεν είναι άμοιρο ευθυνών. Οφείλει να ενημερωθεί. Οφείλουμε να το ενημερώσουμε ώστε να ξεχωρίζει την αλήθεια απ’ το ψέμα. Οφείλουμε να του δώσουμε τα εργαλεία για να ελέγχει της κινήσεις της κάθε κυβέρνησης. Μόνο τότε μπορούμε να μιλάμε για μια κοινωνία με ενεργούς πολίτες.
6. Digital Influencers για το κοινό καλό
Μία απ’ τις αγαπημένες μου ομιλήτριες ήταν η Liisi Toom, η οποία μας μίλησε για το φαινόμενο της εποχής, τους digital influencers, τους ανθρώπους δηλαδή που έχουν ένα πολύ δυνατό κοινό στις ψηφιακές τους πλατφόρμες (Facebook, Instagram, Youtube και δε συμμαζεύεται) και στο πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους όχι μόνο για να διαφημίζουν brands ή να παράγουν περιεχόμενο για να γελάσουμε, αλλά και για να αφυπνιστούμε για σημαντικά κοινωνικά θέματα. Τίμιο.
Eδώ, η ομιλία της Liisi live.
7. Εσθονία
Η Εσθονία, που λες, είναι η πιο κουλ digital κοινότητα στην οποία μπορείς να γίνεις κι εσύ μέλος. Είναι η μόνη χώρα που δεν έχει γραφειοκρατία με χαρτούρες και τα συναφή, ενώ σου δίνει τη δυνατότητα να γίνεις διαδικτυακός κάτοικός της, ακόμα και να ιδρύσεις τη δική σου επιχείρηση επίσης διαδικτυακά.
8. Πολιτική και social media
Στο δρόμο που χάραξε ο Ομπάμα χρησιμοποιώντας τα social media ώστε να δείξει το ανθρώπινο πρόσωπο ενός πολιτικού, κινούνται και οι social στρατηγικές υπουργείων της Εσθονίας όπως μας έδειξε η Karin Kase, αλλά και της Γεωργίας όπως μας ανέλυσε η Natia Sirabidze. Posts γραμμένα σε μη-σοβαροφανή τόνο, facebook live, διάθεση για αλληλεπίδραση είναι μερικές μόνο τεχνικές που δείχνουν το… δρόμο.
H παρουσίαση της Karin Kase εδώ.
Και της Natia Sirabidze εδώ.
Άλλωστε, όπως τόνισε η Daria Mykhailova, υπεύθυνη επικοινωνίας και διαχείρισης κρίσεων στην κυβέρνηση της Ουκρανίας, κάθε κρίση είναι super digital πλέον.
9. Η δύναμη ενός Digital Communication Network
Χάρη στο Digital Communication Network έμαθα ή υπενθύμισα στον εαυτό μου πόσο υπέροχη είναι η νέα ψηφιακή εποχή, πόσες δυνατότητες προς το κοινό όφελος μας προσφέρει και πόσο σπουδαία είναι η επιλογή της συνεργασίας. Γνώρισα ενδιαφέροντες ανθρώπους με τους οποίους μοιραζόμαστε κοινούς προβληματισμούς, θέτουμε κοινούς στόχους, χαράζουμε κοινές πορείες. Παρόλα τα διαφορετικά πολιτισμικά backgrounds.
10. publiSHIT on stage
Και κάπως έτσι φτάνω στο πιο αυτοαναφορικό μάθημα: Να μη φοβάμαι να εκτεθώ, ν’ ανεβαίνω στη σκηνή, να μιλάω στα αγγλικά χωρίς να ντρέπομαι και να ξεπερνώ όλους τους φόβους μου για έναν και μόνο λόγο: Διότι θα μιλήσω για κάτι που αγαπώ και πιστεύω! Στη δική μου ομιλία ανέφερα την ιστορία του publiSHIT magazine. Πώς, δηλαδή, άρχισε ως case study της διπλωματικής μου με στόχο ν’ ανακαλύψω εάν το Facebook μπορεί ν’ αποτελέσει μια πλατφόρμα αλληλεπίδρασης με τους αναγνώστες και πώς εξελίχθηκε ως παράδειγμα συμμετοχικής δημοσιογραφίας, καθώς οι αναγνώστες γίνονται συντάκτες ή και αρχισυντάκτες συνδιαμορφώνοντας το περιεχόμενο. Και ναι, τα καταφέραμε (διότι αν έχεις γράψει έστω και μία φορά στο publiSHIT είσαι μέλος της ομάδας!)
Fun Facts
To Forum είχε πολλές κορυφαίες στιγμές. Επέλεξα, όμως, τις εξής:
- Το " target="_blank">role play που επέλεξε η θεά Kristen Hare Jairam απ’ το Poynter Institute για να μας εισάγει στο θέμα της ομιλίας της (τη συρρίκνωση των αιθουσών σύνταξης και τα… ζογκλερικά που πρέπει να κάνουν πλέον οι δημοσιογράφοι κι όσοι εργάζονται σε ειδησεογραφικούς οργανισμούς. H παρουσίασή της εδώ.
- Το υπέροχο μικρόφωνο που είχαμε:
- Τον παθιασμένο παρουσιαστή Alin Claudiu Apostu που βάλθηκε να μας τονώνει μεταξύ των ομιλιών και των μαραθώνιων παρουσιάσεων.
- Και τις υπέροχες στιγμές που έζησα στο Βουκουρέστι για τις οποίες σου γράφω εδώ.
Η εμπειρία ήταν πραγματικά μοναδική. Κι ευχαριστώ πολύ το Digital Communication Network που μου έδωσε την ευκαιρία να την ζήσω!
*Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στο publiSHIT magazine.