Η διαταγή Εκτελέσεως του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’ ( Κυριακή του Πάσχα 10.04.1821 παλαιό ημερολόγιο ) σύμφωνα με τον Lofçalı Ahmed Cevdet Paşa σε Ελληνική μετάφραση Νικηφόρου Μοσχόπουλου και οι Οθωμανοί αιχμάλωτοι των Καλαβρύτων ( 21.03.1821 ) σύμφωνα με τον Raybaud σε απόδοση του Απόστολου Βακαλόπουλου
Παίρνοντας σκυτάλη από παλαιότερους καταξιωμένους ερευνητές αναφορικά με τα προεπαναστατικά και επαναστατικά γεγονότα της περιοχής της επαρχίας Καλαβρύτων τον Μάρτιο του 1821, έχω επικεντρωθεί και δημοσιεύσει κυρίως τις οθωμανικές πηγές και ειδικά τον Mehmet Esad Efendi (1789–1848) , τον Lofçalı Ahmed Cevdet Paşa (1822 –1895), τον Έλληνα Οθωμανολόγο Νικηφόρο Μοσχόπουλο και τον σύγχρονο Τούρκο καθηγητή Ali Fuat Örenç , στους οποίους αναφέρεται η απελευθέρωση της πόλεως των Καλαβρύτων την 21η Μαρτίου 1821 ( αναζητήστε στο διαδίκτυο παλαιότερα σχετικά άρθρα μου, το βιβλίο μου : Ιστορικές πηγές και αναφορές για τον Π.Π.Γερμανό – προεπαναστατικά γεγονότα στα Καλαβρυτοχώρια – την αγία Λαύρα – Τα Καλάβρυτα – το Μέγα Σπήλαιο, εκδ. 2015, seaburn New York USA, καθώς και το δωρεάν ηλεκτρονικό βιβλίο μου «Τα Ημαρτημένα» εκδ.2011 στο scribd ) , η οποία απελευθέρωση επήλθε από προηγηθείσα πολιορκία/πόλεμο πέντε (5) ημερών στο διάστημα 17 Μαρτίου ( ορκωμοσία ανήμερα του αγ . Αλεξίου στην αγ. Λαύρα και 1η μέρα μάχης) έως και 21 Μαρτίου 1821, απελευθέρωση της πόλης.
Έχω επίσης υποστηρίξει με άρθρα, ομιλίες και συνεντεύξεις μου πως η ορκωμοσία έγινε στις 17 Μαρτίου 1821 , εορτή του αγ. Αλεξίου , στην αγ. Λαύρα, δηλαδή ημέρα που πανηγυρίζει η μονή μιάς και εκεί βρίσκεται η κάρα του αγίου , ως δωρεά του Αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγου από το 1398.
Το πώς βρέθηκαν οι Κεφαλές της βόρειας Πελοποννήσου στην αγία Λαύρα από τις 8-9 Μαρτίου μέχρι 21-22 Μαρτίου 1821 και πως μετά αναχώρησαν για Πάτρα – Αίγιο – Κορινθία καθώς και την αποστολή επιστολών περί ενάρξεως , σε Αρκαδία – Μάνη – Μεσσηνία – Ηλεία και άλλα μέρη, ομοίως το έχω αναλύσει / τεκμηριώσει σε άλλο άρθρο μου αναφορικά με την αποφυγή της αιχμαλωσίας τους από τον kaymakamı του Μοριά στην Τριπολιτσά Mehmed Salih. [1]
Επίσης έχω εξηγήσει, πως βρέθηκαν χιλιάδες άνθρωποι στην αγ. Λαύρα στις 16-17 Μαρτίου 1821: « Είχαν πάει για προσκύνημα στην ιερά πανήγυρη της μονής για τον άγιο Αλέξιο και από προσκυνητές , έγιναν εν μία νυκτί επαναστάτες ». [2]
Η Πολιορκία της πόλεως των Καλαβρύτων άρχισε στις 17 Μαρτίου και ολοκληρώθηκε μετά από 5νθήμερη μάχη στις 21 Μαρτίου 1821 με την απελευθέρωση της πόλεως, όπως μας διασώζει και ο λαογράφος ( τέλη 19ου αι. ) Αλ.Μπίκος από μαρτυρία της Γεωργίας Μπαλιάτσου από το χωριό Παγκράτι, η οποία μετά τη νίκη , 16 ετών περίπου τότε, χόρεψε με άλλες κοπέλες το τραγούδι : « Σήμερα η μέρα είναι Λαμπρή καημένε Χαραλάμπη» , το οποίο ηχογραφήσαμε το 2016 με τον φίλο Καλαβρυτινό μουσικό Γ.Δαλιάνη και την μουσική του ομάδα, στο σχετικό 4πλό cd , εκδ. Παγκαλαβρυτινής Ένωσης, με τίτλο « Τα Καλαβρυτινά - με το νερό τ’αθάνατο» , όπου και συνοδευτικό βιβλίο μου 200σελ . Όντως, η απελευθέρωση των Καλαβρύτων, ήταν Λαμπρή ημέρα ( σαν Πάσχα ) όχι μόνο γιατί η μέρα σηματοδοτούσε την Ανάσταση του Γένους, αλλά και γιατί ο Π.Π.Γερμανός , ως ο πρώτος Επίσκοπος του Μοριά , παρότι ήταν Μεγάλη Σαρακοστή ( το Πάσχα με το παλαιό ημερολόγιο θα ήταν 10 Απριλίου 1821 ), όπως μας διασώζει ο Κώδικας 1703 της μονής, άφησε και ευλόγησε να γίνει σφαγή ζώων για να καταναλωθεί κρέας, προκειμένου να δυναμώσουν οι καταπονημένοι από τις μάχες αγωνιστές.
Όμως και στα αρχεία των αγωνιστών του 1821 ( Εθνική Βιβλιοθήκη – σήμερα στο Ιδρυμα Στ.Νιάρχος ), τα πιστοποιητικά πολλών αγωνιστών αναφέρουν πως ήταν στην αγ.Λαύρα, κάποιων δε εξ αυτών ( π.χ. διάκος Γρηγόριος Ντόκος από τη Βυσωκά που έφερε το γνωστό παραπέτασμα της ωραίας πύλης/ Λάβαρο με την Κοίμηση της θεοτόκου, ή του Αναγνώστη Κορδή ) τα έγγραφα αναφέρουν πως ήταν σημαιοφόροι ποικίλων λαβάρων και μπαϊρακιών.
Φυσικά δεν πρέπει να λησμονούμε τις δημοσιεύσεις στην Γαλλική εφημερίδα Le Constitutionnel και τους Times του Λονδίνου ( Ιούνιος 1821 ) , όπως και τα οθωμανικά αρχεία. Τις δύο ομιλίες α) Του Ρήγα Παλαμήδη το 1846 που αναφέρει την αγ. Λαύρα , καθώς και β) του Αιγιώτη Αλεξ. Δεσποτόπουλου το 1861, ο οποίος ήταν παρών στα γεγονότα του Μαρτίου του 1821 στην αγ. Λαύρα.
Παλαιότερα είχα παρουσιάσει από την HuffPost, το φυλλάδιο με αρχικά Α.Κ ( μάλλον Αναγνώστης Κορδής ) που εκδόθηκε στο Ναύπλιο το 1850, σελ. 7, όπου ο σημαιοφόρος του Στριφτόμπολα, αναφέρεται ειδικά και συγκεκριμένα στην ορκωμοσία της αγ.Λαύρας ( 17.3.1821) .
Με το παρόν θα παρουσιάσω στο ευρύ κοινό (αν και στους ερευνητές είναι γνωστή, αλλά δεν τονίζεται) τη διαταγή απαγχονισμού του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’, στις 10 Απριλίου 1821 , παλαιό ημερολόγιο, στην Πόλη , όπου ρητά αναφέρεται πως ο Πατριάρχης – μεταξύ άλλων – εκτελέστηκε για τα γεγονότα των Καλαβρύτων * σημ.: δεν αναφέρεται καμία άλλη πόλη ή περιοχή, παρά μόνον τα Καλάβρυτα.
Η διαταγή έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά ( καθαρεύουσα ) και δημοσιευθεί από το Νικηφόρο Μοσχόπουλο το 1960 ( βλ. ολόκληρη τη διαταγή , σελ. 182 & 183 του βιβλίου ) :
Εκτός και πέραν όμως της διαταγής αυτής, οι Raybaud , Voutier, Π.Π.Γερμανός κ.ά καταγράφουν και εξιστορούν πως η πρώτη πόλη που καταλήφθηκε μετά από 5νθήμερη μάχη, με πολλούς Οθωμανούς αιχμαλώτους, είναι τα Καλάβρυτα. Τις μαρτυρίες τους συγκέντρωσε και δημοσίευσε ο ιστορικός Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος ( εκδ. Ηρόδοτος, 2000 , σελ. 37 & 38)
Εν κατακλείδι:
Εφόσον η ορκωμοσία στην αγία Λαύρα έγινε στις 17 Μαρτίου 1821 (ανήμερα του αγ. Αλεξίου) σύμφωνα με τον παρόντα εκεί, αγωνιστή σημαιοφόρο του Στριφτόμπολα, Αναγνώστη Κορδή και άλλους αγωνιστές.
Εφόσον σύμφωνα με τους αυτόπτες ξένους και Έλληνες μάρτυρες, η πόλη καταλήφθηκε μετά από 5νθήμερη μάχη , η ημερομηνία απελευθέρωσης της πόλης των Καλαβρύτων είναι η 21η Μαρτίου 1821 (17 Μαρτίου η ορκωμοσία και πρώτη μέρα μαχών, η 5η μέρα μάχης είναι η 21 Μαρτίου, οπότε και η απελευθέρωση, με συνθηκολόγηση και παράδοση της φρουράς του Αρναούτογλου ).
Εφόσον ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ απαγχονίστηκε στις 10 Απριλίου 1821, ανήμερα την Κυριακή του Πάσχα ( παλαιό ημερολόγιο ) , - μεταξύ άλλων κατηγοριών - , ρητά λόγω των γεγονότων των Καλαβρύτων.
Δεν χωρεί αμφιβολία και είναι πλήρως τεκμηριωμένο πως η Ορκωμοσία της αγίας Λαύρας έλαβε χώρα στις 17 Μαρτίου και η απελευθέρωση της πόλης στις 21 Μαρτίου 1821. Στις 22 ( Κβ΄ ) Μαρτίου 1821, σύμφωνα με τον Κώδικα της μονής, το ημερολόγιο του Π.Π.Γερμανού, οι περισσότεροι προύχοντες της περιοχής αναχώρησαν για Πάτρα και έτσι βρέθηκαν στα εκεί γεγονότα της 24ης – 25ης και 26ης Μαρτίου 1821 με τη σύνταξη του Αχαϊκού Διευθυντηρίου και την επίδοση σχετικής επιστολής στα ξένα Προξενεία , που διασώζεται και από την οικογένεια Α. Ζαΐμη , ότι το γένος έκανε επανάσταση παλιγγενεσίας και όχι απλή στάση / ταραχή ( isyan ) κατά των Οθωμανών και ρωμιών προυχόντων, όπως ισχυρίζονταν και ισχυρίζονται ακόμα, οι Οθωμανοί ( μέχρι το 1922 ) και οι Τούρκοι ( μετά το 1923 ). Αντίστοιχα στην Καλαμάτα από τις 23 Μαρτίου ξεκινούσε η σύνταξη της Μεσσηνιακής Γερουσίας με τα ίδια αιτήματα και επιστολές που έφτασαν στην Ευρώπη και μέχρι τις ΗΠΑ.
Αν μπορούμε να συνοψίσουμε το υπέρτατο νόημα του αγώνα του ’21, αυτό περικλείεται σε μία λέξη: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ [3]
[1]
[2]
[3]