Στο χώρο που κάποτε λειτουργούσε σαν φυλακή στην καρδιά της πρωτεύουσας του Ιράν ακόμα ηχούν οι φωνές των ανθρώπων που υπέστησαν σκληρά βασανιστήρια. Πλέον, σαράντα χρόνια μετά την ιρανική επανάσταση, στη θέση της υπάρχει ένα μουσείο που αναπαριστά τις τρομακτικές πράξεις των βασανιστηρίων που κάποτε λάμβαναν χώρα εκεί. Οι επιζώντες εξακολουθούν να θυμούνται τις κραυγές που στοιχειώνουν ακόμα τα όνειρά τους.
Η φυλακή ήταν δημιούργημα του μονάρχη Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί. Οι εικόνες προκαλούν αποτροπιασμό και αναδεικνύουν τον ανθρώπινο πόνο γυμνό. Ένας άνθρωπος κρεμασμένος ανάποδα, ένας άλλος αιχμάλωτος μέσα σε ένα μεταλλικό κλουβί και ένας άλλος στον οποίο σβήνουν πάνω του τσιγάρα είναι μερικές από αυτές που ξεχωρίζουν.
Ακόμα και σήμερα η ομάδα ερευνητών των Ηνωμένων Εθνών υποστηρίζει πως στο Ιράν σημειώθηκε μια κτηνωδία και εκατοντάδες φυλακισμένοι έχασαν τη ζωή τους με βασανιστικό τρόπο. «Η δικαιοσύνη δεν είναι όρος που βρίσκει ανταπόκριση στην ευρεία κοινωνία του Ιράν», δήλωσε ο Αχμάντ Σεϊχί, ένας πρώην επαναστάτης που κάποτε είχε βασανιστεί στη φυλακή. Σήμερα είναι 63 ετών και θυμάται με πικρία όσα πέρασε στα χέρια των φοβερότερων υπηρεσιών πληροφοριών και της αστυνομίας. Ακόμα και σήμερα, η ομάδα δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών και άλλοι ακτιβιστές που δραστηριοποιούνται σχετικά υποστηρίζουν ότι το Ιράν βασανίζει και φυλακίζει αυθαίρετα.
Η Οργάνωση Πληροφοριών και Ασφάλειας του Έθνους, γνωστή ως Σαβάκ, δημιουργήθηκε το 1957 με τη βοήθεια της CIA και της Μοσάντ. Όλοι μαζί είχαν στόχο την εξόντωση των κομμουνιστών και των αριστερών μετά το πραξικόπημα που σημειώθηκε το 1953 για την ανατροπή του εκλεγμένου πρωθυπουργού, Μοχάμεντ Μοσάντεγ.
Με την πάροδο του χρόνου ωστόσο το πεδίο δράσης της διευρύνθηκε σημαντικά. «Μετά το πραξικόπημα, το καθεστώς του σάχη κατέρρευσε και η νομιμότητά του αμφισβητήθηκε», δήλωσε ο Χασέμ Αγκαχάρι, ο οποίος διδάσκει ιστορία στο Πανεπιστήμιο Tarbiat Modares της Τεχεράνης. «Το πραξικόπημα κινητοποίησε όλες τις προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις ώστε να δράσουν εναντίον του καθεστώτος», συμπλήρωσε.
Ο Αχμάντ Σεϊχί περπάτησε με τους δημοσιογράφους του Associated Press μέσα στην φυλακή που κάποτε βασανίστηκε και η οποία χτίστηκε το 1930 από Γερμανούς μηχανικούς. Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες των 8.500 αιχμαλώτων βρίσκονται σε περίοπτη θέση στους τοίχους. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο σημερινός ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ και ο πρώην πρόεδρος, Ακμπάρ Χασέμι Ραφσαντζάνι.
Ο Σεϊχί έμεινε στη φυλακή για τρεις μήνες ενώ τότε ήταν μόλις 19 ετών. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε άλλη. Ο ίδιος εξηγεί πώς βασανίζονταν διαδοχικά μέσα σε διάστημα δύο ημερών ενώ ο κάθε βασανισμός διαρκούσε περίπου δέκα λεπτά. Για το σκοπό τους, οι αξιωματικοί χρησιμοποιούσαν συνήθως ηλεκτρικά καλώδια και μαστίγια ενώ τα μάτια του ήταν δεμένα. Το πρώτο χτύπημα ήταν πάντα πολύ αποτελεσματικό, υπογραμμίζει, ενώ εξηγεί πως ένιωθε ότι η καρδιά και ο εγκέφαλος του εκρήγνυνταν.
Ακόμα πιο τρομακτικές είναι οι περιγραφές όσων βασανίζονταν σε ένα μηχάνημα που ήταν γνωστό με την ονομασία «Apollo». Όσοι επιλέγονταν για εκεί, κάθονταν σε μια καρέκλα ενώ από πάνω τους κρέμονταν ένας μεταλλικός κουβάς που ενέτεινε τις κραυγές τους. Ο Εζάτ Σάχι, ένας άλλος πρώην κρατούμενος θυμάται τα καρφιά που τοποθετούσαν στα νύχια του τα οποία στη συνέχεια θέρμαιναν με κεριά για να τον κάψουν. Η φρίκη των βασανισμών συγκλόνισε και τον 20χρονο τότε Αμενέι Καβαρί. «Είχα ακούσει για κάποια είδη βασανιστηρίων, δεν περίμενα όμως ποτέ πως θα είναι έτσι», είπε ο ίδιος.
Σήμερα η κυβέρνηση του Ιράν αντιμετωπίζει διεθνείς επικρίσεις τόσο από τα Ηνωμένα Έθνη όσο και από άλλους οργανισμούς για το γεγονός πως στη χώρα κρατούνται αυθαίρετα άνθρωποι που έχουν δεσμούς με τη Δύση ή άλλοι ακτιβιστές. «Οι ιρανικές αρχές χρησιμοποιούν αόριστα διατυπωμένες και υπερβολικά ευρείες κατηγορίες σχετικά με την εθνική ασφάλεια για να ποινικοποιήσουν ειρηνικές ή νόμιμες δραστηριότητες για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», ανέφερε έκθεση που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2018 από το γραφείο του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Ιράν.
Το Ιράν από την άλλη αποδοκίμασε τη θέση του ειδικού εισηγητή και μίλησε για «ψυχολογικές και προπαγανδιστικές πιέσεις». Στη φυλακη΄Evin στο Ιράν βρίσκεται μεταξύ άλλων και ο δημοσιογράφος της Washington Post, Τζέισον Ρεζαϊάν.