Κάποιες χρονιές στη ζωή μας απλά έρχονται και φεύγουν. Δεν υπάρχουν, όμως, κάποιες άλλες που χαράζονται για πάντα στο μυαλό μας; Πρόχειρα εγώ μπορώ να ανακαλέσω δύο: το 2008 και το 2015, για δύο εντελώς διαφορετικούς λόγους. Το γεγονός ότι θυμόμαστε χαρακτηριστικά μία χρονιά συμβαίνει, συνήθως, επειδή εκείνη τη δεδομένη περίοδο μας έτυχε κάτι συγκλονιστικό. Κάτι που άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε τη ζωή και τον εαυτό μας.
Θεωρώ ότι όποιος είχε την ευκαιρία να φύγει στο εξωτερικό για δουλειά για ένα - έστω μικρό - χρονικό διάστημα θα ταυτιστεί με αυτή την άποψη. Πώς μπορείς να ξεχάσεις τη χρονιά που αποχαιρέτησες με δάκρυα στα μάτια την οικογένεια και τους φίλους σου; Τη χρονιά που προσγειώθηκες μόνος σε μία εντελώς άγνωστη χώρα; Αυτή η χρονιά, με όλα τα δύσκολά της, θα σου μείνει αξέχαστη. Όχι απαραίτητα επειδή ήταν η καλύτερη χρονιά της ζωής σου - εάν και για πολλούς είναι - αλλά επειδή συμπύκνωσε, μέσα σε 365 ημέρες, δεκάδες πρωτόγνωρες εικόνες, καταστάσεις και συναισθήματα.
Γιατί τελικά, όμως, αυτή η μία χρονιά δουλειάς στο εξωτερικό - πέρα από τη δουλειά καθεαυτήν - μένει στους περισσότερους αξέχαστη;
1) Επειδή γνωρίζεις νέες πτυχές του εαυτού σου
Στο εξωτερικό γνωρίζεις πολλούς ανθρώπους αλλά η πιο σημαντική και αναπάντεχη γνωριμία είναι με τον εαυτό σου. Ο ντροπαλός και κάπως αντικοινωνικός Γιάννης ανακάλυψε στο εξωτερικό έναν «άλλον Γιάννη», πιο κοινωνικό και εξωστρεφή. Η Βασιλική που στην Ελλάδα δεν άντεχε να μείνει λεπτό μόνη, έμαθε για πρώτη φορά να απολαμβάνει τη «μοναξιά» της. Τα ονόματα δεν είναι αληθινά. Οι καταστάσεις, όμως, είναι.
Όποιος δεν έχει ζήσει ποτέ εκτός Ελλάδας, πιθανώς να διαβάζει τα παραπάνω με καχυποψία. Κι όμως, όταν απομακρύνεσαι από το γνώριμο περιβάλλον της χώρας σου, του σπιτιού και της οικογένειάς σου, αναγκάζεσαι να αλλάξεις για να προσαρμοστείς στα νέα δεδομένα. Είναι θέμα επιβίωσης.
2) Επειδή από Έλληνας πολίτης γίνεσαι πολίτης του κόσμου
Ζώντας για ένα χρονικό διάστημα στο εξωτερικό, συνειδητοποιείς, ίσως για πρώτη φορά στη ζωή σου ότι η Ελλάδα, για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι άλλη μία χώρα στο χάρτη. Ότι κάποιοι μπορεί ακόμη και να αγνοούν πού βρίσκεται η χώρα μας, όπως πολλοί από εμάς δεν γνωρίζουν σε ποια ήπειρο βρίσκονται οι Κομόρες (clue: δυτικά του Ινδικού Ωκεανού). Και κάπως έτσι μαθαίνεις το αυτονόητο, ότι η Ελλάδα είναι μεν το λίκνο της δημοκρατίας, αλλά δεν είναι το κέντρο του κόσμου.
Αντιλαμβάνεσαι, επίσης, όσο και εάν σε ξενίζει, ότι δεν είναι όλες οι χώρες σαν τη χώρα μας. Ότι κάθε χώρα έχει το δικό της πολιτικό σύστημα, οικονομία και πολιτισμό, τα δικά της ήθη και έθιμα. Και ενδέχεται κάποια πράγματα στην αρχή να σε παραξενεύουν, να τα επικρίνεις και να τα ειρωνεύεσαι, αλλά μαθαίνεις με τον καιρό να τα αποδέχεσαι. Ενώ κάποια άλλα αρχίζεις να τα εκτιμάς και να σου αρέσουν. Όπως την υπερβολική ευγένεια των Βρετανών ή την εργατικότητα των Κινέζων. Κάπως έτσι, σιγά-σιγά και χωρίς να το καταλάβεις, το μυαλό σου ανοίγει, οι ορίζοντες σου διευρύνονται και ο κόσμος σου διαστέλλεται. Και αποκτάς διπλή ταυτότητα: ως Έλληνας πολίτης και ως πολίτης του κόσμου.
3) Επειδή «ξένοι» άνθρωποι γίνονται φίλοι σου για μία ζωή
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι είναι πολύ δύσκολο να κάνεις φιλίες μεγαλώνοντας. Όταν είσαι εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την παρέα σου, όσο μεγάλος ή μικρός κι εάν είσαι, δεν έχεις άλλη επιλογή. Πρέπει να κοινωνικοποιηθείς. Και δεν αποκλείεται ένας συνάδελφός σου που δεν έχει, εκ πρώτης όψεως, τίποτα κοινό μαζί σου, που δεν μιλάει την ίδια γλώσσα και που δεν πιστεύει στον ίδιο θεό με εσένα, να γίνει ένας από τους πιο κοντινούς φίλους σου.
Ως πολίτης του κόσμου μαθαίνεις ότι αυτά που μας ενώνουν με ανθρώπους άλλων χωρών είναι περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν. Κι ενώ έφυγες από την Ελλάδα με πέντε φίλους, επιστρέφεις, λίγο καιρό αργότερα, με άλλον έναν, δύο ή και τρεις νέους φίλους. Νέους φίλους που αποχαιρέτησες με δάκρυα στα μάτια, όπως ακριβώς έκανες κάποιους μήνες νωρίτερα, όταν αποχαιρετούσες τους φίλους σου, φεύγοντας από την Ελλάδα.
4) Επειδή μαθαίνεις να εκτιμάς όλα όσα έχεις
Οι περισσότεροι από εμάς περνάμε τη ζωή μας, γκρινιάζοντας. Γκρινιάζουμε εξίσου για τα σημαντικά και τα ασήμαντα. Για τους υψηλούς λογαριασμούς και τους χαμηλούς μισθούς, για την κίνηση στους δρόμους και το Wi-Fi που δεν πιάνει.
Εάν δουλέψεις, έστω και 6 μήνες, σε μία επαρχιακή πόλη της Κίνας, διδάσκοντας αγγλικά σε παιδάκια, το πιο πιθανό είναι ότι θα επαναπροσδιορίσεις τον τρόπο που βλέπεις τη ζωή σου στην Ελλάδα. Γιατί ακόμη και σήμερα στην Κίνα, παρά την ανάπτυξη που σημειώνει η χώρα, εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε κάποιο είδος ενέργειας για να φωτίσουν τα σπίτια τους και να μαγειρέψουν ένα πιάτο φαγητό.
Δουλεύοντας για ένα διάστημα στο εξωτερικό, και ανάλογα με τη χώρα που θα επιλέξεις, σχεδόν βέβαια θα δεις τη ζωή σου πίσω στην Ελλάδα, με διαφορετικά μάτια. Ίσως εκτιμήσεις περισσότερο την οικογένειά σου, το σπίτι σου, τον ήλιο της Ελλάδας, όλα αυτά που έχεις και ας μην πιάνει το Wi-Fi.
5) Επειδή ζεις πολλές «πρώτες φορές»
Σχεδόν όλοι θυμόμαστε τη φορά που κάναμε κάτι για πρώτη φορά. Την πρώτη φορά που φιλήσαμε, την πρώτη φορά που πήγαμε διακοπές χωρίς τους γονείς μας, την πρώτη (και τελευταία, ελπίζω) φορά που τρακάραμε. Φαντάσου τώρα, να ζεις έναν χρόνο γεμάτο «πρώτες φορές».
Θέλοντας και μη, όταν δουλεύεις στο εξωτερικό, ακόμη και τα πιο απλά πράγματα αποκτούν άλλη διάσταση από αυτή που έχουν στη χώρα σου. Από το να πας σε μία δημόσια υπηρεσία ή τράπεζα και να πρέπει να συνεννοηθείς σε ξένη γλώσσα μέχρι το να πάρεις τα μέσα μεταφοράς για να φτάσεις στον προορισμό σου. Κάθε πρώτη φορά είναι μία μικρή δοκιμασία που μαθαίνεις σταδιακά να αντιμετωπίζεις με ψυχραιμία, ίσως ακόμη και να απολαμβάνεις.
Κάθε ημέρα στο εξωτερικό εμπεριέχει μία «πρώτη φορά». Και αυτό από μόνο του είναι αρκετό για να την κάνει αξέχαστη. Το μόνο που μπορεί να θέλεις να ξεχάσεις είναι η πρώτη φορά που έφαγες ένα τοπικό πιάτο στο εξωτερικό, όπως τηγανητά έντομα ή βατραχοπόδαρα. Αλλά ακόμη και αυτό έχει την αξία του.
6) Επειδή...
Επειδή για κάθε άνθρωπο οι λόγοι, για τους οποίους ένας χρόνος δουλειάς στο εξωτερικό θα του μείνει αξέχαστος, είναι διαφορετικοί και πολύ προσωπικοί. Ένας χρόνος ίσως να «απογειώσει» την επαγγελματική πορεία σου ενώ μέσα σε αυτό το διάστημα υπάρχει πιθανότητα να γνωρίσεις τον έρωτα της ζωής σου. Τα σενάρια είναι ανοιχτά και ανεξάντλητα. Και εάν ακόμη αυτή η χρονιά δεν αποδειχθεί μία από τις καλύτερες, μικρό το κακό. Μιλάμε για έναν χρόνο μόνο. 365 ημέρες στη ζωή σου δεν είναι πολλές. Αλλά μπορεί να είναι αρκετές για να την αλλάξουν.